CİNSELLİK, SEVGİ VE AŞKIN
DİYALEKTİĞİ
Çetin VEYSAL
*
ÖZET
Üçlemenin hangi boyutu olursa olsun, cinsellik, sevgi ve aşk (CSA)
ilişkilerinin doğallık ve hakikat dışında yaşanması -yanılsama ve bilgisizlikle
birleşerek- kendini hakikatmiş gibi gösteren sapmalar içerir. Söz konusu
sapmaların nedenleri; CSA ilişkilerinde önyargıları oluşturan sınıflı toplumun
sonuçları olan egemenlik, iktidar, baskı, şiddet, özel mülkiyet ve ayrımcılıktan
kaynaklanır. Doğaldır ki, yaşamı doğadan ve doğallıktan uzaklaştıran, insan
etkileşimlerini belirleyen söz konusu (sınıf, egemenlik, iktidar, baskı, özel
mülkiyet ve ayrımcılık) üretim ilişkisi formları, toplumsal yaşam biçimlerinin
ekonomik, hukuksal, politik, kültürel ve toplumsal alanlarına nüfuz ederek
düşünce ve davranışları yönlendirir ve yönetirler. “Cinsellik, Sevgi ve Aşkın
Diyalektiği” de kendi tarihsel, toplumsal koşul ve temelleri üzerinde duruşuyla
biçimlenir. Bu çalışmada, kısaca söz konusu bağlamların ana hatlarıyla ortaya
konması amaçlanmaktadır.
Anahtar Kavramlar: Sevgi, aşk, cinsellik, diyalektik, sınıf, egemenlik,
ayrımcılık ve özel mülkiyet.
(Dialectic of Sexuality and Love)
ABSTRACT
To live sexuality and love outside of their truthful and natural contexts
contains deviations accompanied by illusion and ignorance and such deviations
often appear to be real rather than illusionary. The causes of such deviations
are hegemony, power, oppression, violence, private property and discrimination
resulting from from class societies that are the source of prejudices in sexual
and love relationships. Forms of relations of production (such as class,
hegemony, power, oppression, private property and discrimination) that
alienate life from nature and naturalness and determine human interactions also
direct and govern thoughts and actions by getting into forms of social life such
as economy, law, politics and culture. As a result, dialectic of sexuality and love
takes its distinctive form in its historical and social conditions. In this paper, I
will examine these conditions.
Key Words: Love, sexuality, dialectic, class, hegemony, discrimination
and private property.
*
Mersin Üniversitesi Felsefe Bölümü öğretim üyesi.
Cinsellik, Sevgi ve Aşkın Diyalektiği
50
Giriş
Kimse ilk bakışta aşık olmamıştır.
Shakespeare.
Yaşamın mekanik iş dünyasında sıkıştırıldığı, her şeyin aceleye
getirildiği, durup dinlenme-düşünme ve dinginliğin acımasız rekabette
yok edildiği bir ortamda, kim daha önce bir şeyler yaparsa hedefe o
varacağından, her şeyi ele geçirme ve egemen olma mantığıyla işleyen
bu süreçte, insanlar yaşamak adı altında acılar, yokluk ve yoksunluklar
içerisinde kalmaktadırlar. Artık burada her şey araçlaştırılmakta, herkes
herkesi ve her şeyi hiçlemektedir.
İnsan ilişkilerinin kendisinde hem sorunlar hem de yanıtları
içerilmektedir. Hem sorun hem de yanıt, kendini güncel (aktüel)
içerisinde gizleyen olanaklı (virtüel) olanın bulunarak ortaya çıkarılması
ve geleceği kuracak düşünce ve eylem biçimlerinin olanaklı olanda
kurularak hayata geçirilmesinde gizlidir.
İnsan ile ilişkileri diyalektik bir bakışla incelendiğinde, yaşam bir
bütündür ve bütünün her bir parçası ve sürecin öteki ilişki, parça ve
süreçleriyle ilgisindeki soyut ve somut bağlamları, olan ve olacak olanla
bağlantısında da
görülebilir. Böylesi bir yaklaşım içerisinde
düşünüldüğünde, yaşamın birbirleriyle ilgisiz görünseler de her
parçasının birbirleriyle ilişki içerisinde bütünlük taşıdığı görülebilir. Bu
bağlamda cinsellik, sevgi ve aşk da (CSA), hem kendi içlerinde hem de
içinde bulundukları bütünün oluşturduğu diğer alanlar ile ilgilerinde
belirli bir birliğin ve bütünlüğün parçaları olarak görülebilir.
Bu kısa çalışma ile yapılmak istenen, cinsellik, sevgi ve aşk (CSA)
ilişkilerine değişik yaklaşımların getirdiği anlayışlara kısaca aynılık ve
ayrımları bağlamında değinmek ve yeni bir bakış açısı getirmektir.
Ayrıca bu incelemede Schopenhauer, Marcuse ve Zeldin’in yaklaşımına
benzer şekilde
1
ama yeni bir yaklaşımı denemek, aşk ve sevginin
cinsellikten nerede, ne ile ilgisinde ayrı ve aynı olduğunu, aşk ve
1
Ayrıntılı bilgi için bkz. Schopenhauer, Arthur, Aşkın Metafiziği, çev. Hüseyin
Şahin, İstanbul:Jüpiter Yay., 1993, 26-53. Ayrıca kısa bilgi için bkz. dipnot 18
ve dipnot 6’ya bkz. Marcuse, Herbert, Eros ve Uygarlık, çev. Aziz Yardımlı,
İstanbul: İdea Yayınları, 1995. Yine dipnot 9’a bkz., Zeldin, Theodore,
İnsanlığın Mahrem Tarihi, çev. Elif Özsayar, İstanbul: Ayrıntı Yay., 2000, s. 82-
87, s. 88, 89-98-131-273.