49
mahir kitab təbliğatçısı kimi əsərin diqqətlə oxunmasını oxucu-
lardan xahiş edir. Poemanı oxuyanda məlum olur ki, mütaliəyə
ciddi fikir verən İsgəndər uzaq səfərlərə çıxarkən özü ilə kitab-
lar aparırmış.
O, həmçinin işğal etdiyi ölkələrdən qiymətli kitabları,
əlyazmaları toplayıb gətirir, onları tərcümə etdirir, yeni kitab-
xanaların açılmasına xüsusi diqqət yetirirdi. İsgəndərin İrandan
Ruma qayıdarkən kitablar aparmasını Nizami belə təsvir edir:
İsgəndər ağlıyla tökdü bir tədbir,
Əmr etdi: tez gəlsin, atlansın vəzir.
Orda kitabxana varsa nə qədər,
İşarə elədi, tez gətirsinlər.
Hər çeşid elmdən dəyərli sözlər,
Hər incə hikmətdən açdı bir dəftər.
Ünvana göndərdi tərcüman ilə
Çevirsin bir dildən başqa bir dilə.
Beləliklə, Nizami kitabı “dürr”, kitabxananı isə “dürr üm-
manı”, “bilik xəzinəsi” adlandırmışdı.
Nizami Gəncəvinin bütün yaradıcılığı pedaqoji əhəmiyyət
daşıyır. Şairin əsərlərində mənəvi tərbiyə məsələləri mühüm
yer tutur. Humanizm, vətənpərvərlik, xəlqilik, əməyə və əmək
adamlarına böyük məhəbbət Nizami Gəncəvinin tərbiyə haq-
qında fikirlərinin əsasını təşkil edir. Oxucular şairin əsərlərini
mütaliə edərkən insanın əxlaq və davranışındakı paxıllığı
pisləyir, əsl insana xas olan humanizmi, vətənə,
xalqa sevgi,
sədaqət və digər müsbət əxlaqi keyfiyyətləri əxs edirlər.
Nizami yaradıcılığında kitaba, mütaliəyə və kitabxanalara
olan
sonsuz məhəbbətini
əks
etdirən kitabxanaçılar onun ədəbi irsi-
nin geniş oxucu kütləsinə təbliğ edilməsi işini daim səmərəli və
keyfiyyətcə yüksək səviyyədə təşkil etməlidir.
Müasir informa-
50
siyalaşdırılmış
dövrdə Nizami yaradıcılığının, bədii irsinin təb-
liği ilə əlaqədar kitabxanalarda istifadə edilən müxtəlif metod
və üsulların, dövrün tələbləri səviyyəsində təkmilləşdirilməsinə
də xüsusi diqqət yetirilməlidir.
Əlavə 4.
Nizami Gəncəvinin müdrik kəlamlarından
nümunələr
Xalq mənə versə də əziyyət, kədər,
Qıymaram incisin məndən bir nəfər.
(Şərəfnamə)
Eşqinlə atəşə dön, nifrətinlə buza dön,
El yolunda günə dön, aya dön, ulduza dön!
Yaxşılığın hər yanda qapı açar üzünə...
(Sirlər xəzinəsi.)
Əziyyət eyləsən, cəfa görərsən,
Mehribanlıq etsən, səfa sürərsən.
(Xosrov və Şirin)
Yamanlıq etməkdən uzaq ol, uzaq,
Pisliyin əvəzi pislik olacaq.
(Xosrov və Şirin)
Yaxşılıq etməsən əgər insana,
Böyüklük şərəfi verilməz sana.
(Leyli və Məcnun)
51
Bir xərabə görsən, qurmağa tələs,
Məsləhət belədir, əməyin itməz.
(Leyli və Məcnun)
Dünyanın işini yaxşı düşün sən,
Nə əksən, onu da sən biçəcəksən.
Yaxşı iş də görsən, pis iş də, inan,
Unutmaz onları bu qoca dövran.
(Xosrov və Şirin)
Zəhmətlə açarsan bağlı tilsimi,
Açdın, xəznə çıxar aydın gün kimi.
(Xosrov və Şirin)
Bu dərya yolunda vardır çox zəhər,
Əziyyət çəkənlər dürr əldə edər.
(Xosrov və Şirin)
Bilikli adamlar uzağı görər,
Cahilin zəhməti hədərdir, hədər.
(Yeddi gözəl)
El gözündə Nizami ucalıbdır düzlükdən,
İlhamına, qəlbinə gün salıbdır düzlükdən.
(Sirlər xəzinəsi)
Ucalmaq istəsən, bir kamala çat,
Kamala ehtiram göstərər həyat.
(Leyli və Məcnun)
52
Bir elmi öyrənmək istədikdə sən
Çalış ki, hər şeyi kamil biləsən.
Kamil bir palançı olsa da insan,
Yaxşıdır yarımçıq papaqçılıqdan.
(Leyli və Məcnun)
Doğru yazmağa var madam ki, imkan,
Neçin gəlməlidir ortaya yalan!
Sözün qiymətini saldı yalanlar,
Doğrunu danışan hörmətli olar.
(Xosrov və Şirin)
Ölkədə tərk olsa sənət, sənətkar,
Heyhat, bundan böyük fəlakətmi var?
Sənətkar əl çəkmiş öz sənətindən,
Başqa bir sənətə yapışmış cəbrən.
(Şərəfnamə)
Eşqdir mehrabı uca göylərin,
Eşqsiz, ey dünya, nədir dəyərin?
(Xosrov və Şirin)
Oğul, sözlərimə yaxşı qulaq as!
Ata nəsihəti faydasız olmaz.
(Leyli və Məcnun)
Dostları ilə paylaş: |