Dahi Azərbaycan şairi Nizami Gəncəvinin anadan
Yüklə 0,82 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İlham Əliyev Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Bakı şəhəri, 23 dekabr 2011-ci il
- Ünvan: AZ-1000 Bakı şəh., Хaqani küç. 29 Е-mail: contact@anl.az
5 Lakin ölkədəki dərin siyasi, iqtisadi və sosial böhran buna imkan verməmişdir. Nizami irsinin daim aktual olduğu nəzərə alınaraq, hazırkı mərhələdə respublikamızda gənc nəslə mənsub nizamişünas kadrların yetişdirilməsi, şairin əsərlərinin filoloji tərcüməsinin təkmilləşdirilərək yenidən nəşrə hazırlanması və müxtəlif dillərə tərcümə edilməsi, habelə dünyanın mötəbər kitabxana və arxivlərində şairin yeni əlyazmalarının üzə çıxarılması Azərbaycan mədəniyyətinin öyrənilməsi işində bu gün xüsusilə mühüm əhəmiyyət daşıyır. Nizami dövrü, ədəbi irsi və məktəbi problemləri müasir humanitar düşüncənin tələbləri kontekstində və azərbaycançılıq məfkurəsi işığında tədqiqini gözləyir. Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 32-ci bəndini rəhbər tutaraq, Şərq poeziyasının görkəmli nümayəndəsi, dahi Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri Nizami Gəncəvinin 870 illik yubileyinin layiqincə keçirilməsini təmin etmək məqsədi ilə qərara alıram: 1. Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi, Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyi və Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Gəncə Şəhər İcra Hakimiyyəti ilə birlikdə, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin təkliflərini nəzərə almaqla, mütəfəkkir şair Nizami Gəncəvinin 870 illik yubileyinə həsr olunmuş tədbirlər planını hazırlayıb həyata keçirsin. 2. Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti bu Sərəncamdan irəli gələn məsələləri həll etsin.
6 TƏRTİBÇİDƏN
Xalqımız müstəqillik əldə etdikdən sonra əsrlər boyu unu- dulmuş, təhrif olunmuş, yaddaşlardan silinmiş keçmişimizi, ictimai-elmi, mədəni irsimizi yenidən araşdırmaq, tarixi həqi- qəti bərpa etmək, milli ləyaqətimizə dəymiş yaraları sağaltmaq, bütünlüklə bir millət kimi əslimizə, kökümüzə qayıtmaq imka- nı qazanmışdır. Şübhəsiz, bu sahədə tariximizi yaradan və yaşadan dahi şəxsiyyətlərin həyatı, əməlləri, ədəbi- elmi irsi hər kəs üçün ən yaxşı nümunə, örnək məktəbidir. Bu sahədə bizə yeni söz deməyə, geniş və əsaslı fikir söyləməyə imkan verən ən dəyərli və mötəbər mənbələrdən biri də özünəqədərki bəşəri dəyərlərin zirvəsində dayanan Nizami Gəncəvi yaradıcı- lığıdır. Nizaminin ölməz ədəbi irsi təkcə humanizm, insana mə- həbbət, yüksək əxlaq, estetik zövq, tərbiyə və bilik mənbəyi, heç vaxt qiymətini, etik təsirini itirməyən əlvan söz, dərin fəlsəfi fikir, hikmət xəzinəsi olmaqla bərabər, həm də canlı tariximizdir, keçmişimizin ən qaranlıq guşələrinə işıq salan sönməz məşəldir. Qeyd etmək lazımdır ki, kitabxanaçılara təqdim etdilən metodik vəsait dahi Nizami irsinin tədqiqi və təbliğinin parlaq ifadəsidir. Yüksək milli-əxlaqi, bədii-estetik, vətənpərvərlik nümunəsi olan Nizami Gəncəvinin fenomenal bəşəri irsi və mənalı həyat yolunun fəal təbliği bu gün də xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Nizami “bizim mənəvi müasirimiz” kimi yaşayır, tarix qocaldıqca o gəncləşir, bugünümüzə daha da yaxınlaşır. Dahi şairin adı tarixdə söz sərrafı, hikmət çeşməsi, poeziya dünyasının peyğəmbəri kimi rəmzləşmişdir. Bu və ya digər fi- kirlər şairin yaradıcılığının təbliğində, öyrənilməsində böyük əhəmiyyətə malikdir və nəticə etibarı ilə onun 870-illiyi ilə əlaqədar keçirilən mədəni-kütləvi tədbirlər elə təşkil olunmalı-
7 dır ki, oxucularda şairin yaradıcılıq dünyasına bütövlükdə nəzər salmağa, ədəbi irsini öyrənməyə maraq oyatsın. Dahi Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri Nizami Gəncəvinin 870 illik yubileyinin keçirilməsi ilə bağlı Azərbaycan Respub- likasının Prezidenti İlham Əliyev Sərəncam imzalamışdır. Sərəncama əsasən Şərq poeziyasının görkəmli nümayəndəsi, dahi Azərbaycan şairi Nizami Gəncəvinin yubileyinin yüksək səviyyədə keçirilməsini təmin etmək məqsədilə genişmiqyaslı işlərin həyata keçirilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Təqdim olunan metodik vəsait yubiley tədbirlərinin kitab- xanalarda keçirilməsi üsullarını və formalarını kitabxanaçılara çatdırmaq üçün tərtib edilmişdir. Nəşrlə bağlı rəy və təkliflərini Milli Kitabxanaya göndərən mütəxəssislərə və oxuculara əvvəlcədən minnətdarlığımızı bil- diririk.
8 Nizami Gəncəvinin həyat və yaradıcılığı Müasir dünya sivilizasiyasında hər bir xalqın özünəməxsus bir yer tutması onun dahi şəxsiyyətlərinin adı ilə bağlıdır. Böyük mütəfəkkir Nizami Gəncəvini bizdən əsrlər ayırsa da, onun bədii-estetik ideyaları, dərin xəlqiliyi, vətənpərvərlik və beynəlmiləlçiliyi, xalqımıza məhəbbətlə dolu poemaları indi də hər kəs üçün müasirdir, doğmadır. Nizami dünya söz sənətinin karifeylərindən biridir. Tarixi mənbələrdən də aydın olur ki, Nizami irsi özündən sonra gələn Şərq şairləri üçün ədəbi məktəb olmuşdır. Nizami Azərbaycanın qədim paytaxtlarından olan Gəncə şəhərində anadan olmuş, bütün ömrü boyu orada yaşayıb yarat- mışdır. Şairin əsl adı İlyasdır. Qədim dövrlərdə yaşamış Şərqin bir çox məşhur şəxsiyyətləri kimi, Nizaminin də doğulduğu və vəfat etdiyi tarixlər dəqiq məlum olmadığı üçün həmin tarixlər yalnız təxmini olaraq hesablanmışdır. Şair 1141-ci ildə (hicri təqvimi ilə 535-ci il) anadan olmuşdur. Nizami təhsilini Gəncə mədrəsələrində almış, daha sonra şəxsi mütaliə yolu ilə o dövrün elmlərini mükəmməl öyrənmiş, xüsusən də Yaxın Şərq xalqlarının şifahi və yazılı ədəbiyyatına yaxından bələd olmuşdur. Türk dilindən başqa ərəb və fars dil- lərini də mükəmməl bilən şairin yunan dili ilə də tanış olduğu, həmçinin qədim yunan tarixini və fəlsəfəsini, astronomiya, tibb və həndəsə elmlərini yaxşı mənimsədiyi əsərlərindən aydın gö- rünür. Həmişə Gəncədə yaşamış, saray şairi olmaqdan qətiy- yətlə imtina etmiş, halal zəhməti ilə dolanmışdır. Təqribən 1169-1170-ci illərdə Dərbənd hökmdarı Seyfəddin Müzəffərin ona kəniz kimi
hədiyyə göndərdiyi qıpçaq qızı Afaq (Appaq) ilə evlənmiş, 1174-cü ildə oğlu Məhəmməd anadan olmuşdur. 1947-ci ildə Nizami Gəncəvinin məqbərəsində aparılan qazıntı işləri zamanı onun sinə daşı tapılmışdır. Həmin daşdan
Yüklə 0,82 Mb. Dostları ilə paylaş:
|