Данная книга представляет собой самоучитель по возможностям последней
Yüklə 0,58 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- CMYK
- QRAFİK FAYLLARIN FORMATI
Kompüter qrafikasında əsas üç rəng modelindən və onların çoxlu sayda törəmələrindən (modifikasiyasından) istifadə olunur. Orta məktəb dərsliklərindən məlumdur ki, müxtəlif rənglər toplusu nəticəsində ağ rəng əldə olunur. Rənglər qarışığını bir az dəyişsək, digər rəngləri də almış olarıq. Məsələn, istifadə etdiyimiz televizorlarda üç rəngdən: qırmızı, yaşıl və göy rənglər qarışığından və onların çalarlarından istifadə edilir. Üç rəngin baş hərfləri ilə adlanan birinci model RGB (
R ed – qırmızı, G reen
– yaşıl, B lue
– göy) üç rəqəm vasitəsilə göstərilir və tərkibində olan hər bir rəngin qiymətini təzahür etdirir. Beləliklə, ağ rəng tərkibdə olan üç rəngin dəyişmə tezliyinin (sıfra bərabər qiymətində) maksimum qiymətində, qara rəng isə minimum qiymətində (sıfra bərabər qiymətində) alınır. Model çox sadə olduğu üçün əksər fərdi kompüterlər ona əsaslanaraq işləyirlər. RGB modelinin əsas çatışmayan cəhəti ondan ibarətdir ki, nəzəri olaraq bəzi rəngləri əldə etmək mümkün deyildir (məsələn, daha göy‐yaşıl rəngi). Bu səbəbdən də
RGB modeli konkret quruluşa malik fərdi kompüterlərdə tətbiq olunur. Kompüter qrafikasında istifadəçilər digər modellərdən də istifadə edirlər. Bizi əhatə edən rənglər müəyyən şəkildə ya obyekt tərəfindən əks olunur, ya da kı, udulur. Məsələn, Günəş şuaları futbol meydançasına düşərək meydançanı yaşıl rəngə boyayır. Və yaxud da, əldə olunmuş nəticəni printerdə çap edərkən kağız üzərinə müəyyən rənglər hopur. Umumiyyətlə, təbiətdə bütün rənglər ya obyektin üzərinə düşən Günəş şualarının udulması nəticəsində, ya da ki, Günəş şualarının özündən alınır. Rənglərin belə effektindən istifadə edərək yeni model əldə olunmuşdur ki, buna da kompüter qrafikasında
(
yan – mavi, M agenta
– al qırmızı, Y ellow
– sarı, blac
K – qara) modeli deyirlər. Kompüter qrafikasında M agenta
rəngini fuksin adlandırırlar. Ümumilikdə isə al qırmızı adlandırmaq qəbul olunmuşdur. Fizikadan məlumdur ki, mavi rəng qırmızı rəngin, al qırmızı rəng yaşıl rəngin, sarı rəng isə göy rəngin udulması nəticəsində yaranır. Deməli göstərilən üç rəngin maksimum qarışığı qara, minimum qarışığı isə ağ rəngi əldə etməyə inkan verir. Həqiqətdə isə tam qara rəngi əldə etmək mümkün deyil. Bu ancaq nəzəri mümkündür. Göstərilən iki modeldə alınmış rənglər istifadəçi tərəfindən tutarlı səviyyədə qəbul edilmədiyi üçün daha əlverişli olan üçüncü modeli aydınlaşdıraq. Bu modeldə istifadə edilən rənglər üç ədəd (və ya üç parametr) vasitəsilə təzahür olunur. Üç parametrdən biri rəngin özünü, ikincisi rəngin dolğunluğunu və üçüncü parametr isə rəngin parlaqlığını göstərir. Kompüter qrafikasında model HSV (
ue –
rəngin tonunu, S aturation – dolğunluğunu,
alue
– parlaqlığını göstərir) adlanır. Kompüter qrafikasında rəsmləri İnternet şəbəkəsində yerləşdirməkdən ötrü keyfiyyətə xələl gətirmədən faylın həcmini kiçilmək üçün
qrafik formatından istifadə olunur. Formatın üstün cəhəti onda yaradılmış təsvirə istifadəçinin şəffaf fon
verə bilməsidir. Format faylda bir neçə rəsmi saxlamağa imkan verdiyi üçün, istifadəçi rəsmlərin ardıcıllığını dəyişdirməklə onların animasiya olumasına da nail olur. Formatın əsas mənfi cəhəti rəsmlərdə rənglər qarışığının istənilən səviyyədə olmamasıdır. Format istifadəçiyə 256 rəngdən istifadə etməyə imkan yaradır. Odur ki, formatdan istifadə edərək az sayda rənglərdən ibarət təsviri yaddaşda saxlamaq istifadəçi üçün əlverişli olur. Bəzən iş prosesində rəsmlərin keyfiyyətinə xələl gətirmədən həcmini kiçildərək istifadə olunması istifadəçi üşün əlverişli olur. Belə işlərin həyata keçirilməsi JPEG
formatı vasıtəsi ilə mümkündür. Formatda faylın həcminin kiçildilməsi (təxminən 250 dəfə) zamanı təsvirin üzərində pilləvari effekt yaranır, bəzi rənglərin incəliyi (tonu) itir, amma təsvirin ümumi görünüşü dəyişmədiyi üçün təsvir orijinaldan fərqlənmir. Bu səbəbdən də faylı sıxlaşdırmaq üçün istifadəçiyə böyük imkanlar verən
JPEG formatı nəinki İnternet şəbəkələrində, həmçinin digər sahələrdə də geniş istifadə olunur. Göstərilən dörd formatın üstün və çatışmayan cəhətlərini bilərək istifadəçi qoyulmuş məsələnin həll edilməsindən ötrü əlverişli olan formatı özü seçməlidir.
Qeyd etdiyimiz kimi, istənilən rəsmi fərdi kompüterin yaddaşına yazmaq üçün mütləq onun kodlaşdırılması lazımdır, yəni informasiya bitlər ardıcıllığı formasında fayl şəklinə salınmalıdır. Deməli, yaradılmış fayl formatlanmalı və istifadəçilər üçün yararlı olmalıdır. Windows
‐da əsas istifadə olunan qrafik format BMP
‐dir. Format ağ‐qara, boz və ya rəngli təsvirləri RGB modelindən istifadə etməklə yaddaşda saxlamağa inkan yaradır. Formatın əsas üstünlüyü onun sadəliyi, həmçinin Windows
əməliyyat sistemində istifadə olunan bütün proqramlar tərəfindən qəbul edilməsidir. Əsas çatışmazlığı 24 bitə bərabər rəng qarışığından istifadə ediləndə faylların böyük ölçüdə alınmasıdır. Kompüter qrafikasında peşəkar rəssamlar TIFF
formatından bəhrələnirlər. Format təsvirin istənilən rənglər qarışığında RGB və
CMYK modellərinin istifadə edilməsinə imkan verir. Format faylın keyfiyyətinə xələl gətirmədən onun sıxlaşdırılmasına şərait yaratmaqla yanaşı, yaddaşda əlavə informasiyanın saxlanmasına da imkan verir. Nəticədə istifadəçi qrafik redaktorlardan istifadə etməklə həmin informasiyanı özünəməxsus interpretasiya edə bilir. Bütün qeyd etdiyimiz xüsusiyyətlər TIFF
formatının əsas mənfi cəhəti kimi də qəbul edilməlidir. İstənilən proqram istifadə edilən informasiyanı özünün başa düşdüyü şəkildə fayla yaza bilər. Belə olan halda digər proqram ilə faylı açmaq istədikdə, proqram istifadəçiyə səhv haqqında məlumat verməklə yanaşı, təsvir ilə də işləməkdən imtina etdiyini bildirir. Beləliklə, məlum olur ki, bütün proqramlar yaradılmış fayllarla
Yüklə 0,58 Mb. Dostları ilə paylaş:
|