|
Darslar davomida tashkil etiluvchi yozma ishlarning ahamiyati haqida fikr yuritilganAcademic Research in Educational Sciences629c9e11b984a880914296Academic Research in Educational Sciences
Volume 3 | Issue 5 | 2022
ISSN: 2181-1385
Cite-Factor: 0,89 | SIS: 1,12
DOI: 10.24412/2181-1385-2022-5-1167-1175
SJIF: 5,7 | UIF: 6,1
1169
May, 2022
https://t.me/ares_uz Multidisciplinary Scientific Journal
kiradi, nutqni yaxshilash, boyitish, unga badiiy bo„yoq berish, nafosat bag„ishlashda
muhim ahamiyat kasb etadi.
1. O„quvchilarning yozma nutq malakasini shakllantirish – DTSning asosiy
talabi.
•
O'quvchilarning yozma nutq malakasini shakllantirish:
•
Husnixat;
•
Yozma nazorat ishlari (diktant, bayon, insho);
•
Grammatik qurilmalarni o„z o„rnida qo„llay olish;
•
Mavzu hamda rasmlar asosida yozma matn tuzish;
•
Ta‟limiy o„yinlar;
•
Turli mashqlarni bajartirish.
Yozma nutq harf va so„zlarning ma‟lum qonuniyat asosida o„zaro birikuvi,
tinish belgilari, har xil ajratishlar: abzaslar, paragraflar va gaplarni grammatik
jihatdan aniq va tushunarli bayon qilish orqali voqelanadi.
Yozma nutq ustida ishlash og„zaki nutqqa qaraganda ancha murakkab
jarayondir. Chunki u o„quvchidan grammatik va mazmunan jihatidan to„g„ri
jumla qurishni, har bir so„zni o„z o„rnida to„g„ri qo„llashni, fikrni ixcham,
izchil, ifodali, uslub jihatidan sodda va ravon ifodalashni, bayon qilingan fikrlar
asosida xulosalar chiqarishni talab etadi. Bu nutq turning murakkab tabiati ham
shundaki, u imlo, tinish belgilari va uslub bilan bog„liq. So„zni to„g„ri yozish,
tinish belgilarini o„rinli qo„llash, fikrni uslub tabiatiga muvofiq bayon qilish
o„quvchidan katta mas‟uliyatni talab etadi.
Yozma nutq tekshiriladi, tuzatiladi, takomillashtiriladi, bu jihatdan u og„zaki
nutqqa qaraganda ancha qulay imkoniyatlarga ega. O„quvchi yozma nutqdagi
xato va kamchiliklarlar ustida ishlaydi, ularni bartaraf etadi, keyingi ishlarda bu
xato va kamchiliklarga yo„l qo„ymaslikka intiladi. Yozma nutqdagi imlo va
tinish belgilari ustida ishlash matn mazmuni ustida ishlash bilan qo„shilib, bir
yaxlitlik hosil qiladi.
Yozma ish atamasi ikki xil ma‟noda qo‟llanadi:
1.
Yozma ish
– ilmiy xarakterdagi yozma ishlar, yozma shaklda bajariladigan nazorat
turlari, topshiriqlar, ko„chirib yozish. Nazoratning bu turi nafaqat filologiya, balki
barcha sohalarga ham tegishlidir. Masalan, fizika, matematikaga oid yozma ishlar.
Bu tipdagi yozma ishlar o„quvchilarni ilmiy bilim asoslari bilan qurollantiradi.
Ilmiy xarakterdagi yozma ishlar ucun eng asosiy manba maktab
darsliklaridir.
|
|
|