Değerler eğİTİMİnde sabir sabir eğİTİMİnde uygulanabilecek örnek etkiNLİkler
Yüklə 410,75 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Değer Analizi Yaklaşımı
- Değer Belirginleştirme Yaklaşımı
Değerler eğitiminDe Sabır 19 davranışlarını ona göre düzenleyen bireyler olarak kabul edilir. Öğretmen ise öğrenme süreçlerine liderlik eden, sınıf etkinliklerini yapılandıran, öğrencilerin değerlerini sorgulayan ve açıklayan pozisyondadır (Meydan, 2014).
li kuramcılarından birisi olan, B.F Skinner tarafından edimsel koşullanmadan esinlenerek bireylerin davranış- larını değiştirmek/şekillendirmek için kullanılan bir yön- temdir (Wattenberg, 1977, akt. Dilmaç, 2007). Davranış değiştirme/şekillendirme, tepkiyi farklılaştırmadır, yani davranışı istenen şekilde oluşturmaktır. Bu yöntemde önce gösterilen davranışlardan istenilen davranışa en ya- kın olan davranış pekiştirilmekte, bir müddet sonra daha yakını ve giderek daha yakını pekiştirilerek, böylece en sonunda beklenen davranışın gösterilmesi sağlanmakta- dır. Bireye, değere ait davranışın kazandırılmasında şu basamaklar izlenir (Senemoğlu, 2002): - Ulaşılacak hedefin açık bir şekilde belirlenmesi - Öğrencinin bulunduğu düzeyin belirlenmesi - Hedefe ulaşmak için pekiştirilmesi gereken ara davranışların, aradaki basamakların belirlenmesi - Süreç boyunca öğrencilere dönüt verilmesi Değer ve Sabır İle İlgili Kavramsal Bilgiler 20
Bu yaklaşımın temel amacı öğrencilere, karşılaştık- ları değerlerle ilgili sorunlar hakkında karar verebilmek için bilimsel araştırma ve mantıksal düşünme sürecini kullanabilmelerine yardımcı olmaktır. Diğer bir deyişle, değer içeren sorular üzerinde duygusal olmadan, akıl yü- rütmeye dayalı olarak inceleyerek karara varmadır (Ay- dın 2010; Doğanay, vd. 2012; Tahiroğlu, 2012). Değer analizi yaklaşımı gerçek ya da yapay bir sorunla karşı- laşıldığı zaman uygulanan bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım- da öğrenciler örnek olaylarla ahlaki düşünme becerisini kazanırlar. Aynı zamanda öğrenciler bilimsel problem çözme yöntemini sosyal problemlere uygulamayı da öğ- renirler (Aydın 2010; Akbaş, 2004). Değer analizinde daha çok sosyal problemlerle ilgili olarak literatür taraması veya alan araştırmaları bireysel veya grup çalışması şeklide yapılır. Değer analizi uygulanırken önce öğretmen öğrencilere problem durumunu sunar veya öğrenciler kendi belirledikleri bir sorunu ortaya koyarlar. Ardından sırayla sorunu açıklama, soruna ilişkin bilgi ve kanıtlar toplama ve kanıtların doğruluğunu değerlendirme, olası çözüm yollarını belirleme ve değerlendirme, alternatif çözüm yolları arasından seçim yapma ve seçim doğrultusunda eylemde bulunma aşamaları izlenir. Sunum ve sınıf içi tartışmalarda öğretmen sorularıyla rehberlik rolü üstlenir
Değerler eğitiminDe Sabır 21 (Meydan, 2014). Bu yaklaşımda genellikle problem çözme, gurupla çalışma, tartışma, örnek olay, ikilem durumları, gözlem, drama, beyin fırtınası, altı şapkalı düşünme gibi yöntem ve teknikler kullanılabilir.
Değerler eğitiminde “değer belirginleştirme” yaklaşımı “değer aktarma” yaklaşımının aksine geçmiş nesilden gelen değerlerin yeni kuşaklara aktarılamayacağı, geçmişin gelecek için önemli olan değerleri belirleyemeyeceğini savunur. Bu yaklaşım değerler eğitiminde bireyselleştirmenin önemine vurgu yaparak insanların kendi hayatı içerisinde kendileri için önemli olan değerleri yine kendilerinin belirlemesinin gerektiğine işaret eder. Değer belirginleştirme yaklaşımı, hiçbir dış müdahale olmaksızın bireyin kendi değerlerini belirleme hakkına vurgu yapmaktadır. Böylece değerleri belirginleştirme yaklaşımı, bireyleri toplumların değerlerini pasif alıcı olarak gören geleneksel değerler eğitimi anlayışına karşı durmuştur (Simon, Kirschenbaum, 1973., akt. Altıntaş, 2012). Bu yaklaşımın temelinde değerlerin bireysel olarak keşfine giden yol daima açık kalmalıdır. Hiçbir nesnel veya evrensel değerin bireyin özgür yolculuğunu sınırlamasına izin verilmemelidir (Ziebertz, 2007. akt. Altıntaş, 2012). Dolayısıyla birey başkalarının belirlediği değerleri değil de kendi istediği değerleri inceledikten Değer ve Sabır İle İlgili Kavramsal Bilgiler 22 sonra özgür bir şekilde seçim yapma hakkına sahiptir (Bacanlı, 2006; Tahiroğlu, 2012). Değer belirginleştirme; sınıf oyunları, sergiler, farklı zaman ihtiyaçlarında alıştırmalar ve özel olarak seçilmiş konular, değerle ilgili grup tartışması, rol oynama, düşünce kâğıtları, açık uçlu sorular, otobiyografi (kişinin kendi yaşantısından örnekler), oylama, görüşme, alıntılama, öğrenci raporları, karikatür, resimler, filmler, hikâyeler, günlükler vb. etkinliklerle gerçekleştirilebilir (Bacanlı, 2006; Doğanay, 2006; UNESCO, 2005). Süreci başlatmak için yukarıda belirtilen tekniklerden herhangi birisi uygulandıktan sonra onunla ilgili sorular aşağıda belirtilen değer belirlemenin yedi aşaması (Simon, Leland ve Kirschenbaum, 1972) göz önüne alınarak sorulur. - Öğrenciye kendi seçim yapma olanağının verilmesi, - Mevcut seçeneklerin tespitine yardımcı olunması, - Seçeneklerin olası sonuçları göz önüne alınarak seçim hakkında karar verilmesi, - Seçilen değerden tatmin olunması, - Seçilen değerin açıkça söylenebilmesi, - Seçilen değerle uyumlu bir davranış gösterebilme, - Seçilen değeri hayatın tümünde devam ettirebilme. Yüklə 410,75 Kb. Dostları ilə paylaş:
|