Deri hastaliklari

Makroskobik Bulgular:  

D

udakların komissuralarında başlar, dudak kenarlarından burun ucuna kadar  yayılır. 

Primer lezyonlara gözlerde de rastlanır. Şiddetli olgularda lezyonlar gingiva, damak ve dilde 

şekillenir. Çok nadir olarakta özefagus, rumen ve abomazuma alt sindirim sistemi, akçiğer ve 

kalbe  yayılır.  Ayaklardaki  lezyonlar  dudaklara  oranla  daha  azdır;  Korium  koronarium, 

interdigital  bölgeler  ve  ökçelerin  bulbus  kısımlarında  gözlenir.  Şiddetli  olaylarda  bacağın 

daha  üst  kısımlarına  kadar  yayılır.  Memede  şekillenen  lezyonlar  ise  meme  başı  ve  çevre 

de

ride oluşur.  

Lezyonlar  tipik  çiçek  lezyonları  şeklinde  gelişir,  ancak  daha  çok  proliferatif  özelliktedir. 

Veziküler  devre  geçicidir,  küçük,  düz  ve  göbekli  olmayan,  yüzlek  pustüller  şekillenir. 

Makroskobik olarak en belirgin lezyon deri üzerinde 2-

4mm  kalınlığa  erişen  esmer  gri 

renkteki kalın bir kabuk tabakasıdır.  

Mikroskobik Bulgular;  

Epidermisde  orto-

ve  parakeratotik  hiperkeratozis,  proteinli  sıvı,  dejenere  nötrofiller, 

hücresel yıkıntılar ve bakteriyel kolonilerden oluşan kalın bir kabuk şekillenir. Spinozum ve 

granulozum tabakaları epitellerinde vakuoler ve balonumsu dejenerasyon ve intrastoplazmik 

inkluzyon  cisimcikleri    gözlenir.  Germinativum    tabakasındaki  epitel  hücrelerinde dermise 

doğru  sütunlar  halinde  hücre  proliferasyonları  gelişir.  Dermis  tabakasında  ise;  damarlarda 

hiperemi, kapillar genişleme, ödem ve perivasküler mononuklear hücre infiltrasyonu görülür. 

Ektima  lezyonları  kabukların  düşmesiyle  sekunder  enfeksiyonlara  bağlı  olmakla 

birlikte  4  haftada  iyileşir.  Şiddetli  hastalık  hallerinde  ağızda  gelişen  lezyonlar  komplike 

olmasa 

da  hayvanın  gereği  gibi  yem  yiyememesine  sebep  olur  ve  su  içmesini  güçleştirir. 

Dolayısıyla  hayvanların  zayıflamasına  ve hatta genç hayvanlarda ölümlere neden olabilir. 

Ayaklardaki  lezyonların  mikroorganizmalarla  kontaminasyonuna  bağlı  bakteriyel  dermatitis 

veya  selülitis  gelişebilir.  Meme  derisindeki  lezyonların  da  kontaminasyonuna  bağlı  olarak 

mastitis oluşabilir.   

 

 

S

IĞIRLARIN ÜLSERATİF MAMİLLİTİSİ 

(Herpes Mamillitis) 

 

Sığırların  ülserli  memebaşı  hastalığıdır.  Etken  Herpesviridae  familyasından  bir 

virustur. Laktasyondaki ineklerin bir 

hastalığıdır, ancak buzağılamaya yakın düvelerde ve besi 

hayvanlarında da hastalığa rastlanır. Enfeksiyon sporadik seyreder. 

 

16 

---

Hastalıkta ölüm şekillenmez. Hastalığın ekonomik önemi memebaşındaki lezyonlara 

yada sekunder bakteriyel mastitise ilgili süt üretimindeki azalmadan kaynaklanır.  

Meme başı derisi virus penetrasyonuna dirençlidir. Enfeksiyon meme başı  travmaları 

sonunda ortaya çıkar. Virusun ayrıca sağım makineları gibi mekanik vektörler ile ya da sinek 

ısırmaları yoluylada geçebileceği ileri sürülmektedir.  

 

Makroskobik Bulgular:  

Laktasyondaki ineklerde meme 

başlarında,  daha  az  olarak  meme  derisinde  ve  ender 

olarakta  perineumda  rastlanır.  Süt  emen  buzağılara  hastalığın  taşınması  sonu merme, alt 

çenenin ön kısmı, dudaklar ve nadiren ağız boşluğunda ülserli lezyonlar şekillenir. Meme başı 

çok şişkin olur, ağrılıdır ve 1-2cm çapında plaklar gelişir. Vezikül oluşumu enderdir. Plağın 

orta kısmındaki epidermis nekroza uğrar ve dökülür. Eritematöz ve düzenzis ülserler meydana 

gelir. 

Bu  yüzeylerde  kanla  karışık  serum  eksudasyonu  ince,  esmer  renkte  bir  kabuk 

oluşumuna  yol  açar.  Lezyon  kabuk  altında  nedbe  dokusu  kalmadan    iyileşir.  Erken 

dönemlerde bölgesel lenf yumruları şişkin olur. 

 

Mikroskobik Bulgular:  

Derinin  epidermis  tabakasındaki  hücrelerde  balonumsu  dejenerasyon,  ödem  ve 

nekroza  ilgili  vezikül  oluşumu  gözlenir.  Epitelyum  hücrelern  oluşturduğu  sinsitiyal  dev 

hücrelere  sıklıkla  rastlanılır.  Hem  sinsitial  hücrelerde  hem  de  sağlam  kalan epitellerde  

eozinofilik  intranuklear inkluzyon cisimcikleri görülür. 

Bu  inkluzyonlar  hastalığı  sığır 

çiçeğinden ayırt etmeye yarar.  

 

 

LUMPY SKİN DİSEASE 

 

Sığırların  ve  yaban  sığırlarının  akut  viral  bir  deri  hastalığıdır.  Etken  Poxviridae 

ailesine ait 

Capripoxvirus  genusundandır.  Hastalık  ateş,  deride  nodül  oluşumları,  ventral 

ödem  ve  generalize  lenadenopati  ile  karakterizedir.  Hastalık  Afrika,  Madagaskar,  Mısır  ve 

İsrail de gözlenmiştir. 

 

Yalnızca sığırlar etkilenir. Özellikle Jersey, Guernsey ve Ayrshires gibi sütçü ırkları 

daha yatkındırlar. Her yaşta görülebilir.  

 

17 

---

 

Virusun bulaşması öncelikle sinek ve sivrisinek ısırıkları ile olmakta. Epidemiler uzun 

süren  yağmurlardan  sonra  görülür.  Direk  temas  bulaşmada  çok  az  etkilidir.  Virus  deri 

lezyonlarında, tükürük, burun akıntısı, süt, semende bulunur. 

 

Morbidite  değişkendir  (%5-85)dir. Subklinik enfeksiyonları  yaygındır.  Mortalite 

düşüktür  ve  yaklaşık  %1-3  civarındadır,  fakat  bazen  de  %20-85’lere  çıkabilir.  Hastalığın 

ekonomik yönden önemi büyüktür. Et ve s

üt  veriminde  azalma,  derinin  yıkımlanması, 

dişilerde  ateşe  bağlı  abortus  ya  da  boğalarda  geçici  sterilite  gibi  reprodüktif  sorunlar 

ekonomik kayıp oluşturur.  

  

Hastalığın inkubasyonu  2-5 haftadır.  İlk belirti genellikle geçici ateştir, ateşin ikinci 

gününde de deride 1-

5cm çapında nodüller şekillenir. Bu nodüller ağrılı ve ortaları çöküktür. 

Deri  lezyonlarının  yanında  belirgin  ağırlık  kaybı,  salivasyonda  artış,  göz  ve  burun  akıntısı, 

ventral ödem ve generalize lenf adenopati dikkati çeker. Hafif seyreden enfeksiyonlarda 

beden ısısı yükselmez ve az sayıda nodül oluşur.  

Makroskobik Bulgular: 

Deri  lezyonları  burun,  burun  deliği,  burun  mukozası,  baş,  boyun,  sırt,  bacaklar, 

skrotum, testis, glans penis, perineum, 

meme, gözkapağı, ağız mukozası ve kuyrukta gözlenir 

Deri  lezyonları;  subkutise  ara  sıra  da  kaslara  kadar  uzanır.  Nodüller  sert,  sınırlıdır, 

birbirleriyle  birleşirler,  kesit  yüzleri  krem-gri  renktedir,  daha  sonra  orta  kısmı  nekroza  ve 

sekestrasyona  uğrar.  Sekestrum  uzaklaştırıldığında  derin  bir  ülser  kalır.  Bu  ülser  yavaş  bir 

şekilde  granülasyon  dokusuyla  doldurulur.  Nodülün  nekrotik  kısmında  sekunder  bakteriyel 

enfeksiyonlar  gelişir  ve  olayın  ciddi  bir  durum  almasına  neden  alır.  Büyük  krater  benzeri 

ülserler  gelişir ve lenfangitis ve lenfadenitise  yol açar.  Lezyonların  yersel  yayılmaları sonu 

körlük, tend

osinovitis,  artritis  ya  da  mastitis  gelişir.    Üst  solunum  ve  sindirim  sistemi 

mukozalarında çok sayıda ülserli lezyonlar görülür. Solunum sistemindeki lezyonlar şiddetli 

so

lunum  güçlüğüne  ya  da  asfeksiye  yol  açacak  şiddette  mukoza  şişkinliğidir.  Aspirasyon 

pnömoniye  yol  açar,  eğer  hayvan  iyileşirse  nedbeleşme  trakeanın  anteriorunda  stenozis 

oluşturur.  Abomazum ve bağırsaklarda ise ülserler, hemoraji  izlenir.  

Mikroskobik Bulgular:  

Epidermisteki epitel  hücrelerinde poxvirus enfeksiyonun tipik bulgusu olan hidropik 

dejenerasyon  şekillenir  ve  stoplazmalarında  vakuoller  oluşur.  Bu  vakuoller  birleşerek 

mikrovezikülleri yaparlar. 

Dejenrasyona  uğrayan  bu  epitellerde  intrastoplazmik  inkluzyon 

cisimcikleri görülür. Dermiste 

Yangılı bir ödem sızıntısı vardır. Damar endotellerinde hasar 

ve damar çevresinde makrofaj, lenfosit ve az sayıda plazma hücrelerinden oluşan bir vaskulit 

 

18 

---