Deri hastaliklari

Virus nefesin verildiği havada, nasal ve okuler akıntılarda, salyada, dışkıda, suttee, spermada 

ve idrarda bulunur.  

Makroskobik Bulgular: 

 A

ncak hastalığın enzootic olarak seyrettiği yerlerde ve hayvanların hastalığa karşı az 

çok  dirençli  olduğu  bölgelerde  görülür.  Lezyonlar  daha  çok  derinin  az  ve  ince  kıllı  olan 

bölgelerinde yer alır. Örneğin, perineum, skrotum, memeler, bacakların iç yüzü ve mermede. 

Boyun ve sırtta da lezyonlar oluşabilir. Bu bölgelerdeki deri başlangıçta kızarıktır. Daha sonra 

ise  buralarda  kepeklenmeler  oluşabilir.  Bazen  meme  ve  skrotumda  küçük  kanamalar  da 

görülebilir.  

Sığır  vebasından  ölen  hayvanlarda  kıllar  kabarık  ve  karmakarışıktır.  Ağızdan  bol 

miktarda önce kanlı sonra irinli salya sızar. 

Mikroskobik Bulgular: 

E

pidermis tabakası yeryer nekroze olmuştur. Buralardaki germinatuvum ve spinozum 

tabakalarına ait hücrelerin çekirdekleri büzüşmüş ve parçalanmış, stoplazmaları pıhtılaşmış ve  

şiddetli  eozinofilik  bir  hal  almıştır.  Ayrıca  bu  nekroz  odaklarına  yakın  bulunan  sağlam 

spinozum  hücreleri  birleşerek  syncytial  dev  hücreleri  oluşturmuşlardır.  Dermis  tabakasında 

ise; damarlar hiperemiktir. Lökosit ve fibrinden zengin bir eksudat bulunur.  

Sığır  vebası  6-12  günlük  bir  seyirden  sonra  aşırı  dehidrasyon  ve  zayıflama  sonucu 

ölümle sona erer.  

 

 

SIĞIR MUKOZAL HASTALIĞI ( Mucosal Disease) 

 

Sığırların  Viral  Diare  hastalığının  persiste  enfeksiyonunda  fötüsun transplasental 

olarak enfekte olmasına bağlı olarak gelişen formudur. Etken Pestivirus cinsinden bir virustur. 

Enfeksiyon; virusun sitopatik olm

ayan suşunun gebeliğin ilk 4 ayında plasentayı geçmesiyle 

ortaya  çıkar;  fötus  rezorbsiyonu,  mumyalaşma,  abortus  ya  da  persiste  enfekte  buzağı 

doğumuyla  sonuçlanır.  Persiste  enfekte  buzağılar  klinik  olarak  normal,  zayıf  ya  da 

gelişmemiş  olabilirler.  Bu  tür  buzağılar  6 ay-2  yıl  içinde  virusun  sitopatik  suşu ile 

süperenfeksiyona uğrar ve öldürücü mukoza hastalığına yakalanırlar. 

Etken  Pestivirus cinsinde bir virustur. 

Virus  gaita,  idrar,  burun  akıntıları,  tükrük, 

semen,  vajina  akıntıları,  kan,  amnion  sıvısı  ve  plasenta  bulunur.  Bulaşık  yiyecek  ve 

içeceklerle sindirim kanalı ile alınır. Virusun primer çoğalması tonsillerde ve orofarinksteki 

 

24 

---

lenfoid  dokuda  görülür.  Virus  burada  makrofajlarca  fagosite  edilir  ve  lenf  düğümlerine 

taşınır.  

Hastalık seromukoid burun akıntısı ve ateş ile başlar. Ağızdaki lezyonlar akut kataral 

stomatitis  ve  faringitistir.  Şiddetli  ishal  vardır.  Hayvanlar  kısa  sürede  ölür(2 hafta).  Kronik 

olarak hasta  hayvalarda  tüm ayaklarda eroziv lezyonlarla karakterize interdigital dermatit, 

koronitis ve  laminitise bağlı olarak toplallık şekillenir. Hasta hayvanalar 18 aya kadar yaşar.  

Makroskobik Bulgular: 

Ç

oğunluğu  interdigital  ülseratif  dermatitis  şeklinde  görülür.  Dört  ayakta  da  deri 

üzerinde küçük sıyrık ve ülserler bulunur. Uzun süren olaylarda ökçe bölgesinde tırnakların 

yerinden  ayrılmakta  olduğuda  görülebilir.  Benzer  lezyonlara  boynuz  diplerindeki  deride de 

rastlanır. Sıyrık ve ülserler ayrıca bacakların iç yüzü, perineum ve vulvada da gözlenir. Bu 

lezyonlar  üzerinde  kirli  sarı  renkte nemli kabuklar bulunur. Vulva ödemlidir.  Bunlardan 

başka hayvanlarda şiddetli dehidrasyon ve göz yaşı akıntısı izlenir. 

MikroskobikBulgular:  

E

pidermiste  germinativum  tabakasına  kadar  uzanan  nekroz,  dermis  tabakasında 

şiddetli hiperemi ve çok düşük düzeyde yangısel reaksiyon gözlenir. 

Enfeksiyonun  sonucu  enfekte  virusun  suşuna  ve  virülensine,  konakçının  bağışıklık 

durumuna, 

hayvanın  gebe  olup  olmamasına  ve  gebeliğin  devresine  göre  değişir.    Akut 

olaylarda  hastalıktan  ölüm  2  hafta  içinde  görülürken  kronik  olarak  hasta  hayvanlar  18  aya 

kadar  yaşar.  Mukoza  hastalığının  Sığır  vebası  ve  Şap  hastalıklarından  ayırt  edilmesi 

laborat

uvar testleri ile yapılır. 

 

 

 

 

KOYUNLARIN MAVİDİL HASTALIĞI (Blue Tongue) 

 

Mavidil, özellikle koyunlarda görülen, sokucu sineklerle nakledilen viral bir 

hastalıktır. Mevsime bağlı olarak görülür, özellikle sokucu sineklerin sayısının arttığı rutubatli 

zama

nlarla,  yağmurlu  yaz  günleri  hastalığın  en  çok  görüldüğü  zamanlardır.  Bir  sürüde 

hastalık şekillendiğinde, hayvanların büyük bir  kısmı hastalanmasına rağmen ölüm daha az 

görülür.  Ölümlerin  yanısıra  et  ve  yapağıda  kalite  düşüklüğü  nedeniyle  ekonomik  yönden 

önemli bir hastalıktır. Ancak kuzularda ölüm oranı yüksektir. Koyunlardan başka sığır, keçi 

ve  yabani  geviş  getirenlerde  de  hastalık  görülür, ancak bunlarda  herhangi bir klinik belirti  

 

25 

---

oluşturmadan subklinik seyreder.  Koyunlarda  hastalığa  karşı  hassasiyet  türlere göre 

değişmektedir. Örneğin, Merinoslar diğer koyun ırklarına göre daha duyarlıdır.  

Bulaşma:  

Hastalığın etkeni, Reoviridae familyasından Orbivirus cinsi bir virus olup dünyada 24 

antijenik serotipi tespit edilmiştir. Ülkemizde iki tip tespit edilmiştir. Virus “Tatarcık” olarak 

bilinen  sokucu  sineklerin(Culicoides)  hasta  hayvandan  emerek  aldıkları  kanda  bulunur ve 

aynı sineğin sağlıklı bir hayvandan kan emmesi sonucu sağlam hayvana geçer. Yine viremik 

dönemdeki  boğalardan  temin  edilen  spermalar  ile  de  hastalığın  nakli  mümkündür.  Sığırlar 

belirgin bir ha

stalık belirtisi göstermeksizin virusu kanlarında taşırlar ve hastalığın koyunlara 

bulaşmasında rol oynarlar.  

Patogenezis: 

Sineklerin ısırmasından sonra bölge lenf yumruları ve dalakta primer virus çoğalması 

görülür. 

Viremi  şekillenir.  Virusun  damar  endotellerinde  oluşturduğu  yıkım  sonu  yersel 

mikrovasküler trombüsler ve geçirgenlikte artış şekillenir. Endotel hücrelerinde şişme, küçük 

damarlarda  fibrin  ve  kan  pulçuğu  trombüsleri  ve  çevre  dokuda  ödem  ile  kanama  vardır. 

Damar lezyonları makroskobik lezyonların temelini oluşturur.  

Makroskobik Bulgular: 

Mavidil hastalığında deri lezyonları ilerlemiş hastalık hallerinde ve bazı hayvanlarda 

görülür. Aksillar ve inguinal bölgelerde dahil derinin büyük bir bölümü hiperemiktir. Derinin 

etkilenen  bölümleri  zamanla  kabuklaşır,  dökülür.  Yapağıda  da  kırılma  ve  dökülmeler 

şekillenir. Subkutiste ve intermuskuler bağ dokuda seroz ya da kısmen kanlı bir sıvı bulunur. 

Ayaklarda korium koronarium ve interdigital bölgeler hiperemiktir. Kapsula ungule’nin 

yüzeysel kısmında koroner şişkinlik ve çizgisel kanamalar görülür. Kanamalar tırnakta esmer-

kahverengi  çizgiler şeklinde kalıcı olabilir.      

Mikroskobik Bulgular;  

Deride  ve kutan mukozada lezyonlu bölgelerde  damar endotellerinde hasar, 

mikrovaskuler trombozis, ödem ve kanamalar, propria ve dermal papillada kapillarlarındaki 

lezyonlara  bağlı  olarak  epitellerde  vakuolleşme  ve  nekroz  şekillenir.  Akut  olgularda  hafif, 

yersel  nötrofil  infiltrasyonu  vardır.  Komplike  olmamış  kronik olgularda ise mononuclear 

hücre infiltrasyonuna  rastlanır.  

 

Hastalığın  teşhisinde  klinik  bulgular  ve  otopsi  bulguları  yol  gösterici  olsada  kesin 

teşhis laboratuvar muayeneleri ile konabilir. 

 

 

 

26 

---