Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikası təhsil nazirliyinin 07. 05. 2012-ci IL tarixli
Yüklə 4,55 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Testl
- Mövzu 9 nvestisiya riskl
Dövlətin investisiya-innovasiya siyasəti 105 Sxem 3. tkisizlik nöqtəsi Beləliklə, görürük ki, nə qədər ki N qiyməti aşağıdır, bir o qədər də istehsal proqramını yerinə yetirmək daha asandır, bir o qədər də bundan ötrü az vəsait tələb olunur, və bir o qədər də məhsul buraxılışının hesabına daha yüksək gəlir götürmək olar. N – nin azaldılması üçün daimi xərcləri (X daim. ) azaltmaq, qiyməti artırmaq və dəyişən xərcləri (məhsul vahidinin maya dəyərini) azaltmaq lazımdır. Ə gər müəssisə inhisarçı deyilsə, məhsulun qiyməti bazar tərəfindən müəyyən edilir. Eləcə də, yeni olmayan məhsulun maya dəyəri də rəqiblər, yəni, bazar tərəfindən diktə edilir. Buna görə də, itkisizlik nöqtəsinin tənzimlənməsinin əsas aləti – daimi xərclərdir. Bazarda yeni olan məhsul üçün, ilkin mərhələdə, rəqiblər meydana gəlməmiş, yüksək qiymət təyin etmək mümkündür. Suallar: 1. Məcmu kapitala görə sadə faizlər necə hesablanır? 2. nvestisiya layihələrinin səmərəliyinin qiymətləndirilməsində istifadə olunan prinsiplər hansılardır? 3. nvestisiyalara orta gəlirlik norması necə hesablanır? Cəmi xərclər Daimi Dəyişən stehsalın həcmi Dövlətin investisiya-innovasiya siyasəti 106 4. Annuitetin mahiyyətinin izah edin 5. tkisizlik nöqtəsi necə hesablanır? Testlər: Test 1. nvestisiya layihəsinin səmərəliliyinin qiymətləndirilməsində hansı metodlardan istifadə olunur? a) sadə və mürəkkəb b) statik və dinamik c) analiz və sintez d) induksiya və deduksiya e) balans və statik Test 2. Əmanətin sahibinə daimi zaman kəsiyi ərzində müəyyən gəlir gətirən kapital qoyuluşudur neçə adlanır? a) diskont b) reqressiya c) annuitet d) koordinasiya e) statik Test 3. Rentabellik əmsallarına nə daxildir? a) Aktivlərin rentabellik əmsalı; b) Şəxsi kapitalın rentabelliliyi; c) Satışın rentabelliliyi; d) nvestisiya kapitalının rentabellilik əmsalı; e) Hamısı Test 4. nvestisiya layihəsinin iqtisadi səmərəliliyini hesablamaq üçün hansı məlumatlar istifadə edilir? a) Məhsul və onun satış bazarları haqqında tam məlumatlar; b) Potensial rəqiblər haqqında tam məlumatlar; c) Layihəni yerinə yetirən firma haqqında tam informasiya; d) nvestorun imkanları haqqında tam məlumatlar; e) Hamısı Test 5. nvestisiya layihəsinin işlənib hazırlanması zamanı hansı nəticələr qiymətləndirilməlidir? Dövlətin investisiya-innovasiya siyasəti 107 a) siyasi və iqtisadi b) sosial və iqtisadi c) sosial və ekoloji d) ekoloji və iqtisadi e) ekoloji və siyasi Mövzu 9 nvestisiya risklərinin idarə edilməsi Plan: 1. nvestisiya riski anlayışı və mahiyyəti 2. Risklərin təsnifatı 3. Risklərin qiymətləndirilməsi üsulları 4. nvestisiya risklərinin idarə edilməsi Əsas anlayışlar: nvestisiya riskləri, xarici və daxili risklər, investisiya risklərinin təsnifatı, risk zonaları, Delfi metodu, analogiya metodu, diversifikasiya, riskin ötürülməsi. 1. nvestisiya riski anlayışı və risklərin təsnifatı stənilən investisiya layihələri hazırda vəsaitin qoyuluşu və gələcəkdə gəlir əldə edilməsi ilə əlaqəlidir. Gələcək isə qeyri-müəyyənliklə, layihənin həyata keçirilməsi ilə əlaqədar daxili və xarici şəraitlə bağlı informasiyanın tam və dəqiq olmaması, ona təsir edən amillərin dəyişilməsi və s xarakterizə olunur. nvestisiya qoyuluşu, əsasən də innovasiya yönümlü investisiyalar risklə bağlıdır. “Risk” anlayışının bir neçə ifadəsi var: “risk – gələcək dövrə qeyri-əminlik”, “risk – qoyulan məqsəddən kənara çıxma”, “risk – itkilərin olması təhlükəsi” və s. nvestisiya riskləri investisiya layihələrinin reallaşmasında ola biləcək gəlirlərin itirilməsi ehtimalını göstərir. Risklərin mənfi təsiri məhsulun itirilməsində, cari və birdəfəlik xərclərin artmasında, gəlirin itirilməsi və ya səmərəliyin azalmasında özünü göstərir. nvestor risk amilləri haqqında layihəni hazırlayarkən bilməlidir ki, hansı risklə qarşılaşmasını nəzərə Dövlətin investisiya-innovasiya siyasəti 108 alsın. Bu bilik, birincisi, layihənin hazırlanması mərhələsində riski hesablayıb, qiymətləndirmək və onun fəaliyyətin səmərəliliyinə təsirini müəyyən etməyə imkan verir, ikincisi, layihələndirmə mərhələsində əlverişsiz halların qarşısını almaq, fəsadlarını azaltmaq və ya layihəni həyata keçirməsindən imtina etmək imkanı verir. Risklər vaxtında və düzgün qiymətləndirilmirsə o investorlar üçün fəlakətlə nəticələnə bilər. Bir qayda olaraq, risk və gözlənilən gəlir arasında qarşılıqlı əlaqə belə ifadə oluna bilər – risk səviyyəsi nə qədər çox olarsa, gəlirlik səviyyəsi o qədər yüksək ola bilər. Risk və gəlir arasında ki optimal nisbət “gəlir – risk” - maksimum və ə ksinə “risk – gəlir” – minimum olmalıdır. Risk – iqtisadi kateqoriyadır və o baş verə və ya baş verməyə bilər. Risk nəticəsində 3 iqtisadi nəticə baş verə bilər: mənfi nəticə (itki), müsbət nəticə (gəlir) və ya nəticə sıfıra bərabər ola bilər. Risk vəziyyətində 3 şərt olmalıdır: qeyri-müəyyənlik, alternativin seçilməsi zərurəti, mövcud olan alternativlərin ehtimalını qiymətləndirmək imkanı. Risk qeyri-müəyyənlikdən onunla fərqlənir ki, riskli hadisənin ehtimalını qiymətləndirmək olar. Yaranma səbəblərinə görə risklər xarici və daxili risklərə bölünürlər. Xarici risklər makroiqtisadi durumun dəyişilməsi ilə bağlıdırlar və bura: siyasi, ekoloji, sosial, iqtisadi, qanunvericiliklə və vergi sisteminin dəyişdirilməsi ilə bağlı risklər aiddir. Xarici mühitin əsas cəhətləri – dinamiklik, çoxsahəlilik və inteqrasiyadır. Dinamiklik onun tez dəyişməsini nəzərdə tutur və risklərin idarə etmə sistemi onun dəyişilməsinə müvafiq dəyişməlidir. Çoxsahəlilik müasir iqtisadiyyatda bir- biri ilə müxtəlif iqtisadi, informasiya, siyasi, inzibatı əlaqələrlə bağlı şirkətlərin mövcudluğu və onların bir-birinə təsirini nəzərdə tutur. Belə ki, şirkətin bu təşkilatların biri ilə qarşılıqlı təsiri dəyişirsə, digərləri ilə də dəyişikliklər baş verir. Yüklə 4,55 Kb. Dostları ilə paylaş:
|