Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikası təhsil nazirliyinin 07. 05. 2012-ci IL tarixli
Yüklə 4,55 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Mövzu 14. Az
- 1. AR investisiya f
Dövlətin investisiya-innovasiya siyasəti 165 d) ABŞ, Fransa, taliya e) spaniya, Portuqaliya, Yunanıstan Test 5. rlandiya və Finlandiya iqtisadiyyatın hansı inkişaf modelindən istifadə etmişlər? a) Şərqi Asiya modeli b) Avropa modeli c) Amerikan modeli d) Yaponiya modeli e) Heç biri Mövzu 14. Azərbaycan Respublikasında investisiya- innovasiya siyasətinin xüsusiyyətləri. Plan: 1. Azərbaycan Respublikasında investisiya fəaliyyətinin hüquqi bazası 2. Azərbaycan Respublikasında investisiya durumu 3. Azərbaycanda innovasiya sferasının inkişaf strategiyası. 1. AR investisiya fəaliyyətinin hüquqi bazası 2011-ci il Azərbaycan Respublikası müstəqilliyinin 20-ci il dönümünü qeyd edir və qazanılan bir çox uğurlar arasında müvəffəqiyyətlə həyata keçirilən investisiya siyasəti əsas yerlərindən birini tutur. nvestisiyalar hər bir ölkənin iqtisadiyyatının inkişafında mühüm rol oynayaraq, makroiqtisadi stabilliyi və əhalinin həyat səviyyəsinin artımını təmin edir. qtisadiyyat investisiyaların cəlb edilməsi, səmərəli yerləşdirilməsi milli iqtisadiyyatının rəqabət qabiliyyətini artırır, dayanaqlı iqtisadi inkişafı təmin edir. Müasir şəraitdə innovasiya texnologiyalarına qoyulan investisiyaların mahiyyəti artır. Azərbaycan Respublikası müstəqilliyinin əldə edəndən sonra keçid dövrünün ilk illərində böhranla bağlı ölkə daxilində investisiya resursları, demək olardı ki, yox səviyyəsində idi. qtisadi əlaqələrin qırılması nəticəsində Dövlətin investisiya-innovasiya siyasəti 166 sənaye müəssisələri dərin tənəzzül vəziyyətinə düşmüşdülər. Yaranan vəziyyətdə istehsal müəssisələri gəlir əldə edə bilmir, milli valyutanın dəyərdən düşməsi və yüksək inflyasiya templəri müəssisələrin amortizasiya fondlarının, əhalinin ə manət və yığımlarının dəyərdən düşməsi ilə nəticələnmişdir. Beləliklə, daxili investisiya resurslarının tükənməsi iqtisadiyyatın böhrandan çıxması üçün xarici investisiya mənbələrinə üstünlük verilməsini qaçılmaz etdi. Bu səbəbdən ölkədə birinci növbədə 1992-ci ildə «Xarici investisiyaların qorunması haqqında» Qanun, sonra isə 1995-ci ildə « nvestisiya fəaliyyəti haqqında» Qanun qəbul edilmişdir. «Xarici investisiyaların qorunması haqqında» Qanun qəbul olunması xarici investorların hüquqlarının müdafiəsini təmin edən normativ-hüquqi bazasını yaradır. “Xarici investisiyaların qorunması haqqında” AR Qanunu VII bölmə və 43 maddədən ibarətdir. Birinci “Ümumi müddəalar” adlanan bölmədə xarici investor kimi hansı subyektlər çıxış edə bilər, Azərbaycan Respublikası ərazisində hansı formada investisiya qoya bilərlər, dövlətsizləşdirmədə və özəlləşdirmədə necə iştirak edə bilərlər, xarici investorların hüquqi rejimi, fəaliyyət növləri, ərazi məhdudiyyətləri müəyyən olunub. Qanunun II-ci bölməsində xarici investisiya üçün dövlət təminatları məsələləri əks olunub. Bu bölmədə xarici investisiyanın hüquqi müdafiəsi, qanunvericiliyin dəyişdirilməsi ilə bağlı təminatlar, milliləşdirmə və rekvizisiya ilə bağlı təminatlar, xarici investorların zərərinin kompensasiya edilməsi və ödənilməsi, investisiya fəaliyyətinə xitam verildikdə təminatlar göstərilir. Xarici valyuta ilə gəlirlərin və başqa məbləğlərin köçürülməsinə təminatlar, mənfəətdən istifadə üçün təminat məsələləri izah olunur. “Xarici investisiyaların qorunması haqqında” AR Qanununun III-cü bölməsində xarici investisiya qoyulmuş müəssisələrin yaradılması və fəaliyyəti qaydaları izah olunur. Dövlətin investisiya-innovasiya siyasəti 167 Burada müəssisələrin yaradılması qaydaları, bu müəssisələrin sanitariya-gigiyena və ekoloji tələblərə riayət etməsinə dair ekspertizası, dövlət qeydiyyatı, törəmə müəssisələr, filiallar və nümayəndəliklər, müəssisələrin birləşməsi, birgə müəssisə iştirakçılarının əmanətlərinin qoyulması, ehtiyat fondunun yaradılması, ölkə ərazisində məhsulun satışı və göndərilməsi, xarici valyuta ilə hesablaşmalar, məhsulun ixracı və idxalı, gömrük vergisi, sığorta, vergi tutma, mühasibat uçotu və hesabat, öhdəliklərin təmin edilməsi, intellektual fəaliyyət nəticələrinə, hüquqlar və digər qeyri-əşya hüquqları, əmək münasibətləri, sosial sığorta, təminat və müəssisələrin ləğvetmə qaydaları göstərilib. “Xarici investisiyaların qorunması haqqında” AR Qanununun IV-ü bölməsində xarici investorların dövlət və qeyri-dövlət müəssisələrinin qiymətli kağızlar əldə etməsi qaydaları öz əksini tapıb. “Xarici investisiyaların qorunması haqqında” AR Qanununun V-i bölməsində xarici investorların torpaqdan istifadə hüquqlarını və başqa əmlak hüquqlarını əldə etməsi, icarə və konsessiya müqavilələrinin bağlanma qaydaları göstərilir. “Xarici investisiyaların qorunması haqqında” AR Qanununun VI-i bölməsində sərbəst iqtisadi zonalarda xarici investorların və xarici investisiyalı müəssisələrin fəaliyyəti qaydaları öz əksini tapıblar. Və nəhayət, “Xarici investisiyaların qorunması haqqında” AR Qanununun sonuncu VII-i bölməsində mübahisəli məsələlərin baxılması və beynəlxalq müqavilələr bağlanması qaydaları izah olunub. Qeyd olunduğu kimi, “ nvestisiya fəaliyyəti haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu 1995-ci ildə qəbul olunmuşdur. Adı gedən qanun IV fəsildən ibarətdir. Birinci fəsildə ümumi müddəalar: investisiya anlayışı, investisiya Dövlətin investisiya-innovasiya siyasəti 168 fəaliyyəti, investisiya fəaliyyətinin obyektləri və subyektləri müəyyən olunur. “ nvestisiya fəaliyyəti haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu II-ci fəslində investisiya fəaliyyəti subyektlərinin hüquqları və vəzifələri, investisiya fəaliyyətinin subyektləri arasında münasibətlər, investisiya fəaliyyətinin maliyyələşdirilməsi mənbələri göstərilir. nvestisiya fəaliyyəti haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu III-cü fəsli investisiya fəaliyyətinin dövlət tənzimlənməsi məsələlərinə həsr olunub və burada dövlət tənzimlənməsinin məqsədi, formaları və vasitələri sadalanır. Bura kredit və amortizasiya siyasətinin həyata keçirilməsi; ayrı-ayrı region, sahə və istehsalatların inkişafı üçün subvensiya, subsidiya büdcə borclarının verilməsi; dövlət norma və standartlarının müəyyənləşdirilməsi; antiinhisar tədbirlərin görülməsi; mülkiyyətin dövlətsizləşdirilməsi və özəlləşdirilməsi; torpaq, su və başqa təbii ehtiyatlardan istifadə şə rtlərinin müəyyənləşdirilməsi; qiymətqoyma siyasətinin həyata keçirilməsi; investisiya layihələrinin ekspertizasının keçirilməsi daxildir. Bunlardan başqa, adı gedən fəsildə Azərbaycan Respublikasının ərazisində dövlət investisiyalarına dair qərarların qəbul edilməsi və əsaslı tikintidə işlərin yerinə yetirilməsi üçün dövlət sifarişinin yerləşdirilməsi qaydaları əks olunub, investisiyaların dövlət ekspertizası, investisiya fəaliyyətində qiymətqoyma, Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi, yerli dövlət hakimiyyət və idarəetmə orqanları tərəfindən investisiya fəaliyyətinin tənzimlənməsi haqqında məlumatlar əks etdirilib. nvestisiya fəaliyyəti haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu IV-ci fəslində investisiya fəaliyyəti subyektlərinin hüquqlarının təminatı və investisiyanın qorunması haqqında, investisiya fəaliyyəti subyektlərinin məsuliyyəti, investisiya fəaliyyətinin dayandırılması və ya ona xitam verilməsi şərtləri beynəlxalq müqavilələrin iştirakı Yüklə 4,55 Kb. Dostları ilə paylaş:
|