Dərs vəsaiti Bakı Qida Sənayesi Kollecinin Metodiki
Yüklə 2,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Ət yeməyinə keçid Fransız filosofu, hüquqşünas, siyasətçi J. A. Brilya-Sava- renin 1825-ci ildə yazdığı “Dadın fiziologiyası” adlı traktatında qeyd edir ki, “Ət yeməyinə keçid qanunauyğun proses idi. İnsan mədəsi kiçik olduğu üçün bitki mənşəli qidalar insanın həyat fəaliyyətinə təsir edəcək qədər zülal, yağ, enerji vermək iqtidarında deyildir.” İnsan mədəniyyətində, ictimai davranışın formalaşmasında xüsusi rol ətə verilmişdi. Çünki, ət qədim zamanlarda qidalanmada əsas yer tutmuşdur. Qədim dövrlərdə insanların ət yeməsinə dair sübutlar onların vaxtilə yaşadığı yerlərdən heyvan sümüklərinin yığılması ilə bağlı idi. Bu sümüklərin yığılması təsadüfi deyildi. Çünki tədqiqatçılar sümüklərdə daş alətlərin izlərini tapırdılar. Bu sümüklərdən ət diqqətlə çıxarılır, sümük iliyi əzilirdi. Bunlar əc- dadlarımızın məişətində məşhurluq qazanmışdı. Ovçuluq bəzən giləmeyvə, bitki kökləri, quş yumurtaları toplamaqla tamamlanırdı. Lakin bu, əhəmiyyətli rol oynamırdı. Bu məlumatlar qədim insanların yalnız ət yeməsi fərziyyəsinin çox real bir əsasa sahib olduğunu göstərir. Əgər şimalda yaşa- yan çoxsaylı xalqlar indiki dövrdə yalnız ət yeməyi ilə yaşaya bilirsə, deməli, qədim dövrün insanı da təkcə ət yeməyi ilə ya- şaya bilərdi. Alt Paleolit dövrünün insanları üçün vəhşi hey- vanların əti onların mövcudluğu və qidalanma sisteminin əsa- sını təşkil edirdi. Bütün bu heyvanlar - vəhşi öküzlər, ayılar, maral, vəhşi qaban, keçi və başqaları bu gün bir çox xalqlar üçün gündəlik qidalanmanın əsasını təşkil edir. Qədim insanların qida rasionunda heyvanların qanı mü- hüm rol oynayırdı. Onu həm təzə, həm də mürəkkəb yemək- lərin tərkibində qəbul edirdilər. Xüsusilə dərialtı və daxili hey- van yağı çox yüksək qiymətləndirilirdi. Məsələn, uzaq şimalda 37 yağ əvəzedilməz və orqanizm üçün zəruri olan müxtəlif mad- dələrin yeganə mənbəyi idi. Yüklə 2,32 Mb. Dostları ilə paylaş:
|