Dərs vəsaiti baki-2016
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
15 olub. Bu əsərlərdən biri böyük Füzuliyə həsr etdiyi “Füzuli kantatası”, ikincisi is ə İslam Səfərlinin sözlərinə yazdığı “Ana” mahnısıdır. C.Cahangirov bir sıra Azərbaycan xalq mahnılarını xor üçün tərtib ed ərkən o, özün fərdi üslubunu yaratmağa müvəffəq olmuşdur. O, xalq musiqisin ə dərin rəğbət bəsləyirdi, yaradıcılığında xalq musiqisinin t ərtibinə tez-tez rast gəlirik. Onun yaradıcılığında diqqəti cəlb edən xüsusiyy ətlərdən biri də vokal janrına, xüsusilə xor sənətinə olan münasib ətidir. Melodiyanın lirikliyi həzin və axıcılığı da məhz vokal musiqisinin xüsusiyy ətlərindəndir. H əmkarlarından fərqli olaraq, C.Cahangirovun musiqisində çox inc ə, həssas bir ürək döyünür. Ciddi və məsuliyyətli sənətkar olduğundan, hər sözə musiqi bəstələməzdi. Bəlkə də buna görədir ki, yazdığı bütün mahnılar şövqlə oxunub və ədəbiyaşarlıq tapıb. H ələ sovetlər dönəmində C.Cahangirov keçmiş ittifaqın hər yerində m əhşur idi. Onun yaradıcılığına rəğbət gətirən xüsusiyyətlər çoxdur. Birinci mühüm c əhət bəstəkarın folklordan bacarıqla istifadə etmək qabiliyy əti və onu çox təbii sürətdə müasir həyatın tələblərinə uyğunlaşdırmaq istedadı idi. Bir sıra instrumental havaların, operaların, operettaların, dramatik pyesl ərə yazılmış musiqilərin, vokal simfonik əsərlərin, eləcə də kütləvi mahnıların müəllifi olan C.Cahangirov son dərəcə istedadlı və z əhmətkeş bir bəstəkar olub. Cahangir Şirgəşt oğlu Cahangirov 1921-ci il iyun ayının 20-də Bakının Balaxanı kəndində fəhlə ailəsində anadan olub. İlk musiqi t əhsilini o, Bakı Musiqi Texnikumunda almış və paralel olaraq Teatr Texnikumunu bitirmişdir. 16 1941-ci ild ə C.Cahangirov Azərbaycan Dövlət Konservato- riyasının xalq musiqisi şöbəsinə daxil olaraq dahi bəstəkarımız Ü.Hacıbəyovdan xalq musiqisinin əsaslarını öyrənmişdir. Daha sonra o, Az ərbaycan Dövlət Konservatoriyasının bəstəkarlıq fakültəsində t əhsilini davam etdirərək 1951-ci ildə professor B.Zeydmanın b əstəkarlıq sinfini bitirmişdir. B əstəkarlığa gedən yolun ilk yaradıcılıq sınaqlarında bir sıra mahnı və xor musiqisi yazan C.Cahangirovun Azərbaycan musiqi m ədəniyyətinin görkəmli simaları Q.Qarayev, C.Hacıyev, S.Hacıbəyov, F.Əmirov kimi bəstəkarlarla daim təmasda olması, yaradıcılıq ünsiyy ətinə qatılması həyatında dərin izlər salıb. С.Cahangirov və maestro Niyazı. 17 1947-ci ild ən dahi Azərbaycan şairi Nizami Gəncəvinin 800 illik yubileyi il ə əlaqədar C.Cahangirovun bəstələdiyi “Gül camalın” v ə xor üçün iki vokal əsəri o dövrün musiqisevərləri tərəfindən r əğbətlə qarşılanmışdır. 1949-cu ild ə C.Cahangirovun hələ tələbəlik dövründə solist, xor və simfonik orkestr üçün yazdığı “Arazın o tayında” vokal-simfonik poeması musiqi ictimaiyyətinin diqqətini cəlb etmişdi. 28 yaşlı b əstəkar bu əsərə görə Dövlət mükafatına layiq görülmüşdür. Sonralar bu poema Moskvanın Sütunlu salonunda və Leninqradda (indiki Sankt- Peterburqda) ifa olunmuş, onun lent yazısı Ümumittifaq Radiosunun qızıl fonduna daxil edilmişdir. O dövrün bütün mətbuatı çox aktual s əslənən sərbəst qurulmuş, lakin milli kökə bağlı bu simfonik əsərin orijinal xüsusiyy ətlərinə malik olmasından söz açardılar. C.Cahangirovun yaradıcılığında xor musiqi xüsusi yer tutur. Hələ 1944-cü ild ə o, Azərbaycan Dövlət Filarmoniyası nəzdində Mahnı və R əqs ansamblına rəhbərlik edərək bir sıra xalq mahnılarını xor üçün işləmişdi. Bu z əngin təcrübə gələcəkdə C.Cahangirovun xor və səhnə üçün yazılmış çoxsaylı əsərlərində öz parlaq əksini tapmışdır. Onun xüsusilə, dahi şairin 400 illik yubiley münasibətilə yazılmış “Füzuli” kantatası Az ərbaycanın xor musiqisi sahəsində qazanılmış ən yüksək nailiyy ətlərindən biri sayılır. Kantatanın solo partiyası görkəmli müğənnimiz Şövkət xanım Ələkbərovanın ifasında musiqisevənlərin yaddaşına həkk olunmuşdur. Musiqi il ə poeziyanın vəhdəti C.Cahangirovun vokal yaradıcılığının əsas qayəsini təşkil edir. C.Cahangirovun mövzuları 18 geniş və müxtəlifdir. C.Cahangirovun özünün mahnı yaradıcılığında s əmimi olaraq, lirik mahnıya əhəmiyyətli yer ayırmışdır. Lakin lirik mövzu il ə yanaşı, bəstəkarın yaradıcılığında başqa mahnı qrupları da t əqdim olunmuşdur. Onların sırasında əmək sevincini əks etdirən, çox əhəmiyyətli olan, Vətəni şöhrətləndirən, sülh uğrunda mübarizəyə həsr olunmuş patriotik-qəhrəmanlıq mahnıları qrupudur. C.Cahangirovun vokal yaradıcılığında (az miqdarda), həmçinin satirik tematika da vardır. Uşaq mahnıları da müəyyən yer tutur. 1949-cu ild ən başlayaraq bəstəkar Azərbaycan Radiosunun n əzdində yaradılan xora rəhbərlik edərək bu kollektivlə 15 ildən çox işləyib. Müəllifin yazdığı mahnıların əksəriyyəti ilk dəfə həmin Kollektivin ifasında səslənib. C.Cahangirov 15 b ədii Azərbaycan filminə yadda qalan, orijinallığı ilə seçilən musiqi yazıb. Bəstəkar həmçinin “Dostluq” süitası, “Füzuli”, “Nəsimi” kantatalarının, “Sabir”, “Hüseyn Cavid- 591”, “Böyük q ələbə” oratoriyalarının, “Azad”, “Müğənninin taleyi” operalarının və digər əsərlərin müəllifidir. Az ərbaycan bəstəkarının əsərlərinin sorağı dünyanın bir çox konsert salonlarından gəlirdi. Bəstəkarı tez-tez xarici ölkələrə dəvət edir, ondan yerli ansambllarda işləməsini xahiş edirdilər. T əbii ki, olduğu ölkələrdə Azərbaycan mədəniyyəti, musiqi haqqında geniş məlumat verən C.Cahangirov son anda vətənə qayıtmağı, burada çalışmağı daha üstün tutdu. 1961-ci ild ə C.Cahangirov Qahiriyə dəvət olunur. Orada o, fo lklorun toplanması, xalq mahnı və rəqslərin harmonizə və orkestrl əşdirilməsi sahəsində böyük işlər görmüşdür. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|