Dərs vəsaiti baki-2016
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
10 v ə xor artistlərinin daim öz yaradıcı mükəməllikləri və professional s əviyyələri üzərində işləmələri nəticəsində bu musiqi kollektivi qısa bir zamanda keçmiş sovet ittifaqı xor kollektivlərinin arasında ən qabaqcıl sıralara çıxmışdır. Artıq öz yaradılmasından bir il sonra Azərbaycan Dövl ət xoru yüksək professional səviyyəli xor kimi şöhrət tapmışdır. Qeyd etm ək lazımdır ki, xorun repertuarı yalnız milli musiqidən ibar ət deyildir, o, kifayət qədər rəngarəng idi və daim yenilənir və genişlənirdi. Xor təkcə azərbaycan xalq mahnılarının işləmələrini deyil, h əm də rus, ukrayna və xarici bəstəkarlarının əsərlərini ifa edirdi, m əsələn, Milyutinin, A.Novikovun, F.Mendelsonun, Şumanın və b. Belə mür əkkəb və zəngin repertuarın öhdəsindən yalnız yüksək səviyyəli peşəkar kollektiv gələ bilərdi. Bütün bunlar o demək idi ki, 11 Üz.Hacıbəylinin çəkdiyi zəhmətlər öz bəhrəsini verməyə başlamışdir. Ən başlıcası isə – ilk milli xormeyster kadrları meydana çıxmışdır ki, bu ir əliyə doğru mühüm bir addım oldu. Məsələn, ən istedadlı solistlərdən biri olan Sima M əmmədbəyli artıq müstəqil olaraq Mərkəzi Pionerlər Evinin xor d ərnəyinə rəhbərlik edirdi. Eləcə də kamança ifaçısı Qılman Salahov o zaman h əm də Dövlət xorunun dirijoru kimi fəaliyyət göst ərirdi. 1938-ci ildə Moskvada Azərbaycan respublikasının inc əsənətinin dekadasında Azərbaycan Dövlət Xorunun ifası dinl əyicilərə inanılmaz təsir göstərmişdir. Baxmayaraq ki, Üz.Hacıbəyli öz arzusuna çataraq ilk dövlət xorunu yarada bilmişdir, bununla belə onun enerjisi və səyyləri bununla kifayy ətlənmirdi. Demək olar ki, Üz.Hacıbəyli xor üçün milli kadrların yetişdirilməsi sistemini çalışmağa məcbur etdi. Ən baçlıcası isə ilk dəfə Dövl ət mahnı və rəqs ansamblı və Ü.Hacıbəyli 12 olaraq Az ərbaycanda ixtisaslı xor artistləri və hətta milli xormeyster meydana çıxır. Üz.Hacıbəyli başa düşürdü ki, bir kollektiv xor musiqisinin təbliğı problemini h əll edə bilməzdi, buna görə də xor artistlərinin peşəkar hazırlığı məsələsi onun üçün ən mühüm məsələlərdən biri olmuşdu. Üz.Hacıbəyli Bakıya yüksək səviyyəli mütəxəssislərin gətirilməsinə d əfələrlə təşəbbüs göstərmişdir ki, bunu biz çoxsaylı sənədlərdən görə bil ərik. Lakin konservatoriyada uzun müdd ət ərzində xoru yığmaq mümkün olmadı. Ü.Hacıbəylinin fikrincə, bunun səbəbi vokal siniflərinin r əhbərlərinin işlərini düzgün qurmaması idi. Məsələn, qeyd olunurdu ki, t ədris ilinin sonunda vokalçıların qiymətləndirməsi üçün opera s əhnələşdiriləndə teatrın xoru dəvət olunurdu. Yalnız 2 ildən sonra vokal fakült əsinin dekanı Bülbül ADK-nın rəhbəri Üz.Hacıbəyliyə məktubla müraci ət edib yazır: “...xorun təşkili məsələsi məni məcbur edir ki, xormeysterin d əvət olunmasını sizdən xahiş edim. Mənim məsləhət gördüyüm namiz əd – Qrossman Y.A.” 2 . Bundan aydın olur ki, konservatoriyadada xorun yaradılması məsələsi professional xormeyster k adrların olmaması problemi ilə üzləşmiş olur. Üz.hacıbəyli aydın olaraq d ərk edirdi ki, Azərbaycanda xor ifaçılığının inkişafı üçün professional xormeyster kadrları lazımdır. 1940- cı ilin iyun ayında Xor kapellasının yaradılması üzərində t əşkilati işlər başlanır. Həmin il Azərbaycanda ilk Xor kapellasının yaradılması barəsində Fərman çıxır. Kapellanın bədii rəhbəri yenə də yorulmaz Üz. Hacıbəyli təyyin olunmuşdur. Lakin nəinki kapellanın, 2 S.Mumtaz ad. ƏİMDA; f..№329; оp.1; saxl. vahidi 42; vərəq 6. 13 ümumiyy ətlə bütün respublikada ilk peşəkar xormeyster isə Lenin qraddan Bakıya dəvət olunmuş N.V.Romanovski idi. Bel əliklə, gördüyümüz kimi, xor sənətinin təşəkkülü və inkişafı prosesind ə, həm yaradıcı, həm də təşkilati baxımdan Üz.Hacıbəylinin misilsiz rolu olmuşdur. Onun təşkilati bacarığı və yaradıcı prinsipallığı ona 1936- cı ildə ilk Azərbaycan dövlət xorunu yaratmağa imkan verdi. Üz.Hacıbəylinin digər bir mühüm təşəbbüsü 1940-cı ildə Azərbaycan Dövl ət xor kapellasının yaradılması ilə bağlıdır. Üz.Hacıbəylinin şəxsiyyətində təşkilati başlanğıclar və yaradıcı f əaliyyət sıx bağlı olmuşdur. O, Azərbaycan musiqisinin əsl incilərini – xor üçün xalq mahnılarının işləmələrini yaratmışdır. Üz.Hacıbəylinin yenilikçi təşəbbüsləri Azərbaycan professional xor m ədəniyyətinin sonrakı inkişafının dərin özülünü qoymuşdur. 14 CAHANGIR CAHANGIROV Az ərbaycan Respublikasının xalq artisti Cahangir Cahangirov öz yaradıcılığında operadan tutmuş kütləvi mahnı kimi müxtəlif janrlara müraci ət etməsinə baxmayaraq, xor musiqisinə daha çox üstünlük vermişdir. Xor, vokal-simfonik musiqi onun yaradıcılığının əsas sah əsini təşkil edir. Onun xor üçün yazdığı əsərlər Azərbaycanda xor s ənətinin inkişafında böyük rol oynamışdır. Azərbaycan musiqi m ədəniyyətinin inkişafında xüsusi xidmətləri olan bəstəkar C.Cahangirovun yaradıcılığında əsas yeri həmçinin mahnılar təşkil edir. Ü.Hacıbəylidən dərs almış və dahi bəstəkarın yaratdığı məktəbin ən istedadlı tələbəsi olmuş C.Cahangirov ancaq helə iki əsəri ilə Az ərbaycan musiqi mədəniyyətində əbədi qalmağa layiq bir sənətkar Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|