24
qiym
ətləndirir və 1948-ci ildə o, Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasına,
vokal fakült
əsinə, Bülbülün sinfinə daxil olur və 1952-ci ildə
Konservatoriyanı müvəffəqiyyətlə bitirir. Konservatoriyada, vokal
fakült
əsinin tələbəsi olarkən, R.Mustafayev eyni zamanda Azərbaycan
Dövl
ət Radio və Televiziya Komitəsinin xorunda xorist kimi işləməyə
başlayır.
Bir d
əfə xor dirijoru C.Cahangirov xəstələnir. Bəstəkar və dirijor
A.B
ədəlbəyli R.Mustafayevə xorda rəhbərlik etməyi tapşırır.
R.Mustafayev çox m
əharətlə bu işin öhdəsindən gəlir və A.Bədəlbəyli
onun dirijorluq h
əvəsini və vokalist qabiliyyətlərini qiymətləndirərək
R.Mustafayev
ə xormeyster işini təklif edir.
Bununla yanaşı R.Mustafayev bəstəkar yaradıcılığına böyük maraq
göst
ərir və bu səbəbdən o, 1952-ci ildə yenə Konservatoriyaya, lakin indi
b
əstəkar fakultəsinə, professor B.Zeydmanın sinfinə daxil olur.
Konservatoriyada oxuyark
ən R.Mustafayev Azərbaycan Dövlət
Radio v
ə Televiziya Komitəsinin xorunda xorist, sonra isə xormeyster
kimi işini davam edir. Bununla belə onun gözəlliyə və insan səsinin
emosional ifad
əliyinə həvəsini nəzərə alaraq, artıq tələbə illərində onu
vokal
əsərləri bəsləməyə cəlb edirlər.
Konservatoriyanı bitirdikdən sonra R.Mustafayev Azərbaycan
Dövl
ət Radio və Televiziya Komitəsinin xorunda əvvəlcə dirijor
C.Cahangirovun köm
əkçisi kimi və sonra 1958-ci ildən artıq Komitənin
xorunda b
ədii rəhbər və baş dirijor kimi iş fəaliyyətini davam edir.
Xorda iş R.Mustafayevin bəstəkar yaradıcılığına güclü təsir edir. O,
bir sıra xor əsərləri, kantanta, oratoriyalar və xalq mahnılarının xor
va
riantlarını yaradır.
25
İnamla demək olar ki, məhz xor musiqisi R.Mustafayevin özünə xas
stilinin, mu
siqi düşüncəsinin və təfəkkürünün qabiliyyətlərini həyata
keçirm
əyə imkan verən yaradıcı ifadələrdən biri olub. Təsadüfi deyil, xor
musiqisinin növl
ərindən biri olan, dövri xor əsərləri, R.Mustafayevin
böyük yaradıcılıq uğuru sayılır.
Şübhəsiz, xor üslubunun uğurla işlənilməsinə onun Azərbaycan
Dövl
ər Radio və Televiziya Komitəsinin xorunda çoxillik işi imkan
yaratmışdır. R.Mustafayev özü bu barədə belə yazır: «Xor kollektivi
1936-
cı ildə, dahi bəstəkar Ü.Hacıbəyov tərəfindən yaradıldı. Azərbaycan
b
əstəkarlarının xor əsərlərinin ilk ifaçısı bu kollektiv oldu. Bizim gözəl,
oynaq, ür
ək oxşayan xalq mahnıları xorun ifasında səslənib. Gənc
müğənnilər üçün bura bir laboratoriya, musiqi məktəbi, sınaq meydanıdır.
Onlar öz qüvv
ələrini yoxlayır, oxuyur, öyrənir və sonra buradan Opera və
balet, Musiqili komediya teatrına gedirlər. Görkəmli, məhşur müğənnilər,
SSRİ xalq artistləri F.Əhmədova, Z.Xanlarova, L.İmanovun sənət
al
əminə qovuşurlar, hansılar ki xalq kollektivlərindən başlamışdılar. Tək
onlar deyil, xalq sevdiyi, tanıdığı, hörmət bəslədiyi bir çox
nümay
əndələri, xalq artisti Q.Məmmədov, əməkdar artist F.Mehdiyev,
M.Əhmədov və s. ayrı-ayrı zamanlarda bu xalq kollektivinin solisti
olmuş, burada yetişib, məhşur ifaçılar kimi tanınmışdılar».
Bel
əliklə, xormeyster R.Mustafayev bəstəkar R.Mustafayevə xor
üslubunu d
ərindən mənimsənilməsində kömək etdi. İnsan səsinin
xüsusiyy
ətini yaxşı hiss edərək, R.Mustafayev ifa üçün çox təsirli
musiqil
ər yazırdı.
Onun musiqi l
ələyinin altında bir neçə çox gözəl xor əsəri çıxdı: xor
üçün odalar, «Taras Şevçenko» və «Səməd Vurğun» kantataları, vokal-
26
instrumental poeması «Səbuhi» (V.Adıgözəlov ilə birgə), xor üçün
«Bayatılar», kapellalar və əlavə olaraq, 9 oratoriya, 5 kantata, müxtəlif
vokal simfonik poemalar – onlar, dem
ək olar ki, «böyük yağlamayla»
yazılmış və musiqi boya ilə çəkilmiş əsl monumental «divar naxışlarıdı».
H
əmişəki kimi bəstəkarın diqqəti eləcə də sevilən nəğmə janrında
c
əmlənmişdi. O, çoxlu gözəl mahnı və romans yazıb. R.Mustafayev
h
əmçinin iki operettalarının müəllifidir.
Bununla bel
ə hər şeydən əvvəl onun yaradıcılığının son dövrünün
əsərləri arasında, XX əsrin 90-cı illərinə təsadüf edən qanlı hadisələrə
h
əsr edilmiş əsərləri qeyd etmək lazımdır. Bu, M.İsmailin sözlərinə
yazılmış vokal simfonik poema: «Bu qan yerdə qalmamalıdır», kantata:
«Xalq s
əninlədir, Azərbaycan» (sözləri: X.Ziya) və s.
M
əhsuldar yaradıcılıq işini R.Mustafayev aktiv ictimai və pedaqoji
işlə birləşdirirdi. 1948-ci ildən xormeyster, 1958-ci ildən isə ömrünün
sonunad
ək (2008 il) Azərbaycan Dövlət Radio və Televiziya Komitəsinin
xorunda b
ədii rəhbər və baş dirijor olmaqla, R.Mustafayev Ü.Hacıbəyov
adına Konservatoriyada, A.Zeynallı adına musiqi məktəbində, Milli
Konservatoriyada, son ill
ərdə İncəsənət Gimnaziyasında fəal pedaqoji işi
aparırdı.
Görk
əmli bəstəkar və xormeyster R.Mustafayev fəxri fərman və
medallarla t
əltif olunub. Azərbaycanın əməkdar incəsənət xadimi (1973),
Az
ərbaycan xalq artisti (1987), 2001-ci ildə isə, o, «Şöhrət» ordeninə
layiq görülmüşdür.
27
NİCAT MƏLİKOV
Az
ərbaycanın əməkdar artisti Nicat Musa oğlu Məlikov böyük
s
ənətini layiqincə yerinə yetirən əsl musiqiçi idi. Otuzdan çox operaları
əvvəldən axıra kimi əzbər bilən böyük musiqiçi! Vokal sənətini
d
əqiqliklə bilən, ona qiymət verən, səsləri məharətlə ayıran böyük
s
ənətkar idi. Hər kəsə nəsib olmayıb belə biliyli insanla işləyib-yaratmaq
v
ə xor sənətini mənimsəmək. Kim Nicat-müəllimlə çalışıbsa, onlar bu
musiqiçid
ən çox dəqiqliklə böyük sənət öyrəniblər. Nicat-müəllim
böyük sima idi. Ciddi,
əsl kişi vicudlu, baxışları həmişə düzgün və dəqiq
s
əmtə yönəlmiş, ayaqları üstə möhkəm dayanan möhtəşəm bir şəxsiyyət
idi. Yetmiş nəfərə yaxın olan kollektivə rəhbərlik edirdi. Çox tələbkar
olmaqla b
ərabər hər bir kəsin sualını cavabsız qoymurdu, hər bir kəsin
d
ərdinə şərik olurdu.
Dostları ilə paylaş: |