kömək göstərmək, iş yerləri açmaq üçün fəaliyyət proqramı hazırlamış,
bu məqsədlə 1200 min dollar vəsait ayırmışdı.
80-ci illərin axırlanndan respublikanın yaşayış məntəqələri səliqə-
sahmanını, yaraşığım itirməyə başlamışdı. Əvvəlki iqtidarlar tikinti,
abadlıq işlərinə, demək olar ki, diqqət yetirmirdilər. Mitinqlər vaxtı,
1990-
cı il Qanlı Yanvar günlərində Sovet ordusu Bakıya soxularkən
çoxlu dağıntılar törətmiş, şəhərə böyük ziyan dəymişdi. Xəzər dənizi
səviyyəsinin qalxması ilə əlaqədar sahildə yerləşən yaşayış məntəqələri
ciddi ziyan çəkmişdi. Bakının dünyada gözəlliyi ilə məşhur olan bulvarını
su basmış, yaşıllıqlar məhv olmuşdu. Erməni işğalçılan Dağlıq
Qarabağda və onun ətraf bölgələrində 700-dən çox yaşayış məntəqəsini, o
cümlədən Şuşa, Laçın, Xocalı, Kəlbəcər, Ağdam, Füzuli, Qubadlı,
Zəngilan şəhərlərini ələ keçirib darmadığın etmiş, 100 mindən çox ev,
4366 sosial obyekt söküb aparmış, yandınb külə çevirmişdilər. Yüz km-lə
yol, o cümlədən dəmiryolu, 8 böyük körpü bərbad hala salınmışdı.
Respublikanın şəhər və kəndlərində ictimai nəqliyyat vasitələri tam
köhnəlmişdi. Əhaliyə su, qaz, elektrik enerjisi verilməsində tez-tez
fasilələr yaranırdı. İstirahət evləri, yataqxanalar qaçqın və köçkünlərlə
dolu idi. Paytaxtda əhalinin sayı 3 milyona çatırdı. Şəhər yaşayış
məntəqələrində əhali sayının kəskin artması xidmət, təminat, sanitariya
işlərini xeyli çətinləşdirirdi. Mənzillər, demək olar ki, təmir olunmur,
köhnə binalar sökülür-dağılırdı. Şəhərlərin ətrafında yeni yaşayış
massivləri salınması işi dayandınimışdı. İctimai mənzil tikintisi
azalmışdı. Dövlət mənzil fondunun özəlləşdirilməsinə başlanmışdı.
1991-
2000-ci illərdə respublikada 10129 min m^ o cümlədən fərdlər və
kooperativlər tərəfindən 7334 min m^ mənzil sahəsi tikilmişdi.
Heydər Əliyev hakimiyyətə qayıtdıqdan sonra respublika əsl tikinti
meydanına çevrilmişdi. Şəhər və kəndlərin ən yaxşı yerlərində işgüzar
adamlar müasir, milli və klassik üslubda yaraşıqlı imarətlər ucaldırdılar.
«Xəzər inşaat», «LTD inşaat», «Bayraqdar Holdinq», «Sama» «(İstanbul
evləri)», «Star», «Şibarra» və b. xarici firmalar müasir tikinti
texnologiyası ilə onlarla gözəl bina, ticarət mərkəzləri inşa etmişdilər.
Kanadanın «Stonney» firması Bakının Qanlıgöl sahəsində yaşayış evləri.
Səudiyyə Ərəbistanının firması Xəzər sahillərində beşulduzlu
mehmanxanalar tikməyə başlamışdı. Paytaxtda Beynəlxalq və Milli
Banklar üçün yaraşıqlı «göydələnlƏD>, onlarla yeni çoxmərtəbəli evlər
tikilmişdi. «İnturisb> və b. mehmanxanalar yenidən qurulub bahalı
otellərə çevrilmişdi. «Naxçıvan» mehmanxanası yenidən qurulub
«Həyat-
520
Recensi-Naxçıvan» oteli olmuş, onun yeni korpusu, «Avropa» oteli, ISR
«Plaza» iş mərkəzi, Olimpiya mərkəzi, Tibb Universitetinin yaraşıqlı
tədris korpusu istifadəyə verilmişdi. Bahalı xarici mallarla dolu ticarət
mərkəzləri, yarmarkalar, super-marketlər, məişət xidməti obyektləri
yan-yana düzülmüşdü. Bakı göz qabağında Avropasayağı modern şəhərə
çevrilirdi. Prezident bir sıra işbazların müxtəlif yollarla ələ keçirdiyi
ictimai binalann xalqa qaytarılmasına, yenidən qurulmasına xüsusi diqqət
yetirirdi. H.Z.Tağıyevin yadigar qoyduğu teatr, Azərbaycan Milli
Akademik teatrı binaları yenidən quruldu. Şəhər və kəndlərdə abadlıq
işləri genişləndi. Bakı bulvan yenidən qurulmağa başlandı. Respublikada
onlarla yeni park və bağlar salındı.
1997-
ci ildən respublikanın 20 bölgəsində televiziya
verilişlərini peyk vasitəsilə qəbuletmə stansiyalannin quraşdınlmasına
başlandı. Respubikada rabitə xidməti sisteminin inkişafında uğurlu
addımlar atıldı. ABŞ, Yaponiya, Böyük Britaniya, Türkiyə, Almaniya,
tsrail. Cənubi Koreya, Çin və b. ölkələrin məşhur rabitə şirkətləri ilə sıx
əməkdaşlıq yaradıldı. Naxçıvan MR-də telefon və telerabitə sistemi ən
müasir avadanlıqla təchiz edilərək yenidən quruldu. Burada beynəlxalq
telefon stansiyası tikildi, peyk rabitə sistemi yaradıldı, fıber-optik kabel
xətti çəkildi. Bakı, Gəncə, Sumqayıt, Naxçıvan və başqa yerlərdə ən
müasir avtomat telefon stansiyaları quraşdınldı.
1992-
ci ildə Bakıda Beynəlxalq Telefon Stansiyası işə salındı
və 4 yerüstü stansiya ilə beynəlxalq əlaqə sisteminə qoşuldu. I995-ci ildə
paytaxtda yeni beynəlxalq telefon stansiyası fəaliyyətə başladı.
Respublikanın şəhər və rayonlarının böyük əksəriyyətindən dünyanın
bütün şəhərləri ilə avtomat telefon rabitəsi yaratmaq mümkün oldu.
Şəhərlərdə köhnə telefon şəbəkəsi yenidən qurulmağa başladı.
Azərbaycan Respublikası Rabitə Nazirliyi İsrailin «STYV» firması ilə
«Bakcell» adlı birgə müəssisə yaradıb şanvari-cib telefonları şəbəkəsi
qurdular. Tezliklə bu şəbəkə respublikanın bütün bölgələrini əhatə
etməyə başladı. 1996-cı ilin axırlannda Rabitə Nazirliyi və «Türksell»
firması «Azərcell» adlı birgə müəssisə yaradıb daha təkmil cib telefon-
lan - sellülyar rabitə sistemi qurdular. Adamların məişətinə cib telefon-
lan geniş daxil oldu. 2000-ci ildə hər 100 nəfərə 9 şəbəkə telefonu
düşürdü. Pcycer rabitə sistemi təşkil edildi.
Nəqliyyat vasitələrinin işi də xeyli yaxşılaşdı. 1995-ci ildə Naxçıvan
hava limanında ağıryüklü təyyarələrin enməsi üçün müasir uçuş- enmə
zolağı istifadəyə verildi. 1996-cı ildə Gəncə hava limanı bərpa
521