Dərslik 1994-cü ildə nəşr edilmiş ali məktəblər üçün «Azərbaycan tarixi»nin (I cild) davamıdır və xalqımızın tarixinin
Yüklə 3,22 Mb. Pdf görüntüsü
|
edilib, yenidən quruldu və beynəbcalq status aldı. Bakı Binə beynəbcalq hava limanı binası istifadəyə verildi. Binədə yeni, müasir uçuş zolağı istifadəyə verildi. Bakı, Naxçıvan, Gəncə şəhərlərindən dünyanın müxtəlif ölkələrinə hava yollan açıldı. 1996-
sürət firma qatarlan işə düşdü. Üçillik fasilədən sonra 1997-ci ilin mayında Bakı-Moskva, Bakı-Kiyev, Bakı-Mahaçqala-Bakı sərnişin qatarlan yenidən işləməyə başladı. Bakı limanı yenidən qurulur, yeni «İpək yolu»nun baş limanına çevrilirdi. 1996-cı ilin əvvəllərindən küçələrdə yeni xarici avtobuslar, taksilər, mikroavtobuslar görünməyə başladı. Sərnişindaşıma sahəsində birgə müəssisələr təşkil olunması səmərəli oldu. Şəxsi nəqliyyat vasitələri daha da çoxalmışdı. Küçələrdə «Mersedes», «Toyota» və b. bahalı xarici maşınlar getdikcə artırdı. 2000-ci ildə respublikada 441 min avtomobil, o cümlədən 332 min minik avtomobili vardı. Hər 100 ailədən 21-nin minik avtomobili vardı. Bununla belə, yollarm təmiri, xidmət işləri hələ lazımi səviyyədə deyildi. 1996-cı ildə respublikamn işğal olunmuş və ziyan çəkmiş ərazilərinin bərpası və yenidən qurulması üzrə Dövlət komissiyası yaradıldı. BMT-nin İnkişaf Proqramının təşəbbüsü ilə işğaldan azad olunmuş torpaqların bərpasına yardım göstərilməyə başlandı. Bu məqsədlə Beynəlxalq Şura^ Bərpa Agentliyi təsis edildi. Füzuli rayonunun Horadiz qəsəbəsi və işğaldan azad edilmiş 22 kənd bərpa olunmağa başlandı. 1997-
ci ildə BMT bərpa işlərinə 1 milyon, Avropa Birliyi TASİS proqramı xətti ilə 3 milyon 760 min, EKO təşkilatı xətti ilə 1,8 milyon dollar vəsait ayırmışdı. 90-cı illərin birinci yansında ağır iqtisadi şərait, məişət təminatsız- lığı, pərakəndə ticarətin təşkilinə, səhiyyəyə və kommunal xidmətlə*' rinə lazımi diqqət yetirilməməsi yaşayış məntəqələrində, xüsusən ça^ dır şəhərciklərində sanitariya vəziyyətinin pisləşməsinə səbəb olmuş, yoluxucu xəstəliklərin kütləvi yayılma təhlükəsi yaranmışdı. İçməli suyun təmizlənməsi üçün kimyəvi maddələr çatışmırdı. Əhalinin su ilə təchizi bərbad vəziyyətdə idi. Şəhər və qəsəbələrdə əhalinin çox olduğu yerlərdə qeyri-rəsmi bazarlar, «tolkuçkalar», «sallaqxanalar» meydana gəlmişdi. Bunlar böyük antisanitariya, xəstəlik mənbələri idi. Erməni işğalçılan ələ keçirdikləri ərazilərdə 652 tibb müəssisəsini dağıtmış, qarət etmişdilər. 2000-ci ildə respublikada 735 xəstəxana^ 1614 ambulatoriya və poliklinika, 913 qadm məsləhətxanası, uşaq am 522 bulatoriya və poliklinikası vardı. Bunlarda 29 min nəfərdən çox həkim, 60 mindən çox orta tibb işçisi işləyirdi. Hər on min nəfərə təxminən 88 xəstəxana çarpayısı düşürdü. Səhiyyə müəssisələrinin, xüsusən xəstəxana və ambulatoriyalann təsərrüfat hesabı üzrə yenidən qurulmağa başlaması, dərmanlann qiymətinin min dəfələrlə artması əhalini böyük çətinliklər qarşısında qoymuşdu. Xəstəxanalarda müalicə olu- nanlann sayı kəskin azalmışdı. «Ümumdünya səhiyyə təşkilatı», «Sərhədsiz həkimlər təşkilatı», «Rilif İntemeyşl», «Ekvilbr» təşkilatlan, YUNİSEF Qızıl Xaç və Qızıl Aypara Cəmiyyətləri Federasiyası kimi beynəbcalq humanitar təşkilatlann yaxından köməyi ilə 1995-1997-ci illərdə respublikada yoluxucu xəstəliklərə qarşı mübarizə kampaniya- lan genişləndi, əhalinin, xüsusən uşaqlann difteriyaya qarşı kütləvi peyvənd olunması təşkil edildi. 1996-cı ilin aprelində vərəm xəstəliyinə qarşı mübarizə aylığı keçirildi. 1994-1997-ci illərdə ABŞ-m AMOKO şirkəti ilə «Amerikares» xeyriyyə cəmiyyəti Naxçıvan MR-də yoluxucu xəstəliklərə qarşı «soyuq zəncin> adlı immunlaşdırma proqramı həyata keçirdilər. 1997-ci ildə Yaponiya hökuməti vərəm və tənəffüs yollan xəstəliklərinə qarşı elmi-tədqiqat işləri üçün respublikamıza 1,5 milyon dollarlıq xüsusi avadanlıq bağışladı. Həmin il Beynəlxalq Qızıl Xaç və Qızıl Aypara Cəmiyyətləri Federasiyasının yaxından köməyi ilə malyariyaya qarşı mübarizə kampaniyası keçirilmişdi. ABŞ-m Xəstəliklərə Nəzarət Mərkəzi, YUNİSEF və başqa beynəlxalq səhiyyə təşkilatlan köçkünlərin məskunlaşdıqları çadır şəhərciklərində sanitariya vəziyyətinin yaxşılaşmasında, xəstəliklərə qarşı mübarizənin təşkilində fəal iştirak etdilər. 1995-ci ildə Beynəlxalq Qızıl Xaç Cəmiyyətinin köməyi ilə Bakıda ortopedik mərkəz və emalatxana təşkil olunmuşdu. 1996-cı ildən ABŞ-ın özəl, könüllü AMKOR təşkilatı Abşeronda 8 tibb məntəqəsi açıb minlərlə qaçqın və köçkünə səhiyyə xidməti göstərirdi. Azərbaycan Avropada «poliomelit» uşaq xəstəliyinin ən çox yayıldığı ölkə idi. Vəsait çatışmadığından bu ağır xəstəliyə qarşı mübarizəni səmərəli təşkil etmək mümkün deyildi. 1995-1996-cı illərdə Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı və YUNİSEF-in köməyi ilə respublikada po- liomelitə qarşı xüsusi əməliyyat keçirildi, uşaqların, demək olar ki, hamısı peyvənd olundu. Artıq 1997-ci ildə ölkədə difteriya 4 dəfə azalmış, poliomelit isə tamamilə yox olmuşdur. ABŞ-la əməkdaşlıq əlaqələrinin möhkəmlənməsi sa^sində 1997-ci ilin sentyabnnda bu ölkənin Dövlət Departamentinin təşəbbüsü ilə Azərbaycana 1,2 milyon dol
523 Yüklə 3,22 Mb. Dostları ilə paylaş:
|