Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 1 noyabr 2004-cü IL tarixli 816 saylı əmri ilə təsdiq olunub

*  *  * 

 

AĞADADAŞ QURBANOV (8.3.1911 - 25.6.1965) 

 

Ağadadaş Qurbanov Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrının banilərindən biridir. 

1927-ci il martın 15-də "Dənizçilər klubu"nda Lətif Kərimlinin "Fırtına" pyesinin tamaşası 

oynanılıb. Bu tamaşanı, başda Ağadadaş Qurbanov olmaqla, talelərini teatra bağlayan Muxtar 

Dadaşov, Məmmədağa Dadaşov, Kərim Həsənov və başqaları (4-cü dəstənin pionerləri) 

hazırlamışdılar. Bununla da Bakıda Fəhlə  Uşaqlar Teatrının (Bakı  Uşaq Teatrı kimi də yazılıb. 

Sonralar Gənc Tamaşaçılar Teatrı adlandırılıb) bünövrəsi qoyulub. 

Ağadadaş Qurbanov həmin vaxtdan 1952-ci ilədək bu teatrda işləyib. Qısa müddətdə 

kollektivin  əsas ifaçı qüvvələrindən biri olub. Aktyorun GTT-də oynadığı çoxsaylı  səhnə 

surətlərindən baş  qəhrəmanlar Aydın ("Aydın", Cəfər Cabbarlı), Molla İbrahimxəlil ("Molla 

İbrahimxəlil kimyagər", Mirzə  Fətəli Axundzadə), Hacı  Qəmbər ("Hacı  Qəmbər", Nəcəf bəy 

Vəzirov), Karl Moor ("Qaçaqlar", Fridrix Şiller), Xlestakov ("Müfəttiş", Nikolay Qoqol), Babək 

("Babək", Əbil Yusifov), Fərhad ("Bəxtsiz cavan", Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev), Bəhram, Elman 

("Fitnə" və "Vətən", Abdulla Şaiq), Piri baba ("Qaraca qız", Süleyman Saninin eyniadlı hekayəsi 

əsasında Abdulla Şaiqin işləməsi), Qlenervan ("Kapitan Qrantın uşaqları", Jül Vern), Tom dayı 

("Tom dayının koması", Biçer Stou), Məlik Məmməd ("Məlik Məmməd", Əyyub Abbasov), Ayaz 

("Ayaz", Mirmehdi Seyidzadə), Qaneş ("Əfilər", Rabindranat Taqorun "Qaneşin yolu" hekayəsi 

əsasında) səhnə surətləri teatrın və aktyorun yaradıcılığında xüsusi yer tutub. Ağadadaş Qurbanov 

1952-ci ildən ömrünün sonunadək (25 iyun 1965) Milli Dram Teatrında işləyib. 

 

 

 

MƏMMƏDAGA DADAŞOV (12.4.1912 - 3.12.1996) 

 

GTT-nın yaradıcılarındandır. Aktyor kimi xarakterik və tipik obrazların ifasında nailiyyətlərə 

daha çox müvəffəq olub. Məmmədağa Ağakərim oğlu Dadaşov 12 aprel 1912-ci ildə Bakıda 

doğulub. Səhnəyə ilk dəfə on dörd yaşında, oxuduğu məktəbdə  çıxıb. 40 saylı pioner dəstəsinin 

dram dərnəyinə üzv olub. GTT məhz həmin dərnəyin bazası  əsasında ya-ranıb və truppanın ilk 

aktyorlarının sırasında Məmmədağa Dadaşov da olub. Ömrünün sonuna qədər səhnədən və bu 

kollektivdən ayrılmayıb. 

Məmmədağa Dadaşov komediya, faciə, dram əsərlərində  və nağıl-tamaşalarda müxtəlif 

səciyyəli rollar oynayıb. Azad ("Azad", Əyyub Abbasov), Valer, Leandr ("Zorən təbib" və 

"Skapenin kələkləri", Jan Batist Molyer), Vəhşi pişik ("Özbaşına gəzən pişlk", Reyhard kiplinq), El 

oğlu ("E1 oğlu", Abdulla Şaiq), Çingiz ("Nərgiz", Mirmehdi Seyidzadə), Məhkəmə  sədri 

("Müfəttiş", Nikolay Qoqol), Ağa Zaman, Məşədi Qurban, Hatəmxan ağa ("Molla İbrahimxəlil 

kimyagər", "Xırs quldurbasan" və "Müsyö Jordan və dərviş Məstəli şah", Mirzə Fətəli Axundzadə), 

Hacı Saleh ("Tamahkar", Süleyman Sani Axundov), İmran ("Anacan", Yusif Əzimzadə), Nüsrət 

("Yaşar", Cəfər Cabbarlı), Simnar xan ("ÇİÇəkiİ dağ", Məmmədhüseyn Təhmasib), Casus 

("Qavroş", Viktor Hüqonun "Səfillər" romanı  əsasında səhnələşdirənləri Zəfər Nemətov və  Əli 

İsmayılov), Qasım xan ("Əlvida, Hindistan!", Qeybulla Rəsulov), Milan Hersoqu, Montekki ("iki 

veronalı" və "Romeo və Cülyetta", Vilyam Şekspir), Mirbağır ağa ("Yarımçıq şəkil", Adil Babayev), 

Molla Səfi ("Hacı Qəmbər", Nəcəf bəy Vəzirov), Mirzə Qoşunəli ("Bəxtsiz cavan", Əbdürrəhim bəy 

Haqverdiyev),  Jandarına polkovniki  ("Ovod",  Etil  Voyniç), Tağı müəllim ("Şirinbala bal yığır", 

Salam Qədirzadə) rollarında özünün aktyorluq bacarıq və qabiliyyətini daha ifadəli şəkildə göstərə 

bilib. 

---

27 fevral 1957-ci ildə Məmmədağa Dadaşova əməkdar artist fəxri adı verilib. Aktyor Bakıda 

vəfat edib. 

 

 

HÜSEYNAĞA SADIQOV (21.3.1914 - 23.2.1983) 

 

Bənzərsiz səsi və xarakterik sifət cizgiləri vardı. Bəstəboy idi və bu xüsusiyyət onun tipik 

Gənc Tamaşaçılar Teatrının aktyoru kimi formalaşmasında başlıca amillərdən olub. 

Duzlu komizıni vardı  və bu ifadə vasitəsindən xarakterik və tipik obrazlar yaratmaqda 

məharətlə istifadə edirdi. 

Uşaqların sevimli səhnə personajları ayı, tülkü, xoruz rolundan tutınuş, el qəhrəmanlarına 

qədər  ən mürəkkəb ob-razların ifasında uğurlar qazana bilib. Ancaq qroteskii satirik və karnaval 

estetikalı yumoristik obrazların ifasında aktyorluq imkanları daha bədiiliklə pardaxlanıb. 

Hüseynağa Ələsgər oğlu Sadıqov 21 mart 1914-cü ildə Bakıda doğulub. Gənc Tamaşaçılar 

Teatrı yaranandan bir il sonra, 1930-cu ildə müsabiqə ilə kollektivin aktyor truppasına sınaq 

müddətinə qəbul olunub. 1931-ci il iyunun 1-də teatr truppasına aktyor götürülüb. İlk vaxtlardan ona 

məsul rollar tapşırılıb. 

GTT-də  əlli ildən çox aktyorluq etmiş  sənətkarın  əsas rolları bunlardır: Pitli ("Əfilər", 

Rabindranat Taqor), Xasay, El oğlu, Məlik ibn Səid ("Xasay", "E1 oğlu" və "Bir saat xəlifəlik", 

Abdulla  Şaiq), Bobçinski, Jevakin ("Müfəttiş" və "Evlənmə", Nikolay Qoqol), Seryoja Streltsov 

("Seryoca Streltsov", Valentina Lyubimova), Azad ("Azad", Əyyub Abbasov), Mirzə Qoşunəli 

("Bəxtsiz cavan", Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev), Həsən ("Yaşar", Cəfər Cabbarlı), Trufadino ("İki 

ağanın bir nökəri", Karlo Haldoni), Rəcəb ("Şirinbala bal yığır", Salam Qədirzadə), Səlim 

("Anacan", Yusif Əzimzadə), Spid ("iki veronalı", Vilyam Şekspir), Qey ("Qar Kraliçası", Yevgeni 

Şvarts), Hacı Murad ("Tamahkar", Süleyman Sani Axundov), Ceyms Berten ("Ovod", Etil Voyniç), 

Jiront ("Skapenin kələkləri", Jan Batist Molyer), Məşədi Cabbar, Tarverdi ("Molla İbrahimxəlil 

kimyagər" və "Xırs quldurbasan", Mirzə Fətəli Axundzadə), Cəbi, Əhməd ("Hacı Qəmbər" və "Ağa 

Kərim xan Ərdəbili", Nəcəf bəy Vəzirov), kapitan ("Qavroş", Viktor Hüqonun "Səfillər" romanı 

üzrə səhnələş-dirənləri Zəfər Nemətov və Əli İsmayılov), Mirpaşa ("Komsomol poeması", İsgəndər 

Coşqun),  Şah  Ələmgir ("Əlvida, Hindistan!", Qeybulla Rəsulov), Aptekçi ("Romeo və Cülyetta", 

Vilyam  Şekspir),  Şamdan bəy ("Şamdan bəy", Nəriman Nərimanov), Abbas ("Mənim nəğməkar 

bibim", Əkrəm Əylisli). 

"Komsomol poeması" tamaşasında oynadığı Mirpaşa roluna görə 1967-ci ildə Respublika 

Lenin komsomolu mükafatına layiq görülüb. 

Teatr sənətinin inkişafında, xüsusən gənc tamaşaçıların, məktəb şagirdlərinin, yeniyetmələrin 

estetik zövqlərinin münbit zəminə düşməsində göstərdiyi səhnə xidmətlərinə görə 1 iyul 1956-cı ildə 

Azərbaycan Respublikasının  əməkdar artisti, 9 fevral 1979-cu ildə xalq artisti fəxri adları ilə 

təltiflənib. 

Hüseynağa Sadıqov 23 fevral 1983-cü ildə Bakıda vəfat edib. 

 

 

SÜLEYMAN ƏLƏSGƏROV (20.6.1915 - 10.12.1998) 

 

Gənc Tamaşaçılar Teatrının veteranlarından sayılır. Bu sənət ocağında fasiləsiz olaraq altmış 

üç il səhnəyə  çıxmışdır. Dramlarda, komediyalarda, faciələrdə, nağıllarda, nağıl-dastan süjetli 

pyeslərdə bir-birindən əlvan rollar yaradıb. Səksən üç yaşında da səhnədə canlı, dinamik və təravətli 

görünürdü. Səhnə məntiqini həmişə həssaslıqla gözləyib. 

Süleyman Ağababa oğlu Ələsgərov 20 iyun 1915- ci ildə Bakıda doğulub. Yeddiillik təhsilini 

başa vuraraq Maliyyə Texnikumuna daxil olub. Orada üç il oxuyub və iqtisadçı diplomu alandan 

---