Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin
Yüklə 3,67 Kb. Pdf görüntüsü
|
292 duqlarını bildirmişdir. Görüş zamanı Nquyen Puonq Nqa Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyinin nü- mayəndə heyətini Vyetnama rəsmi səfərə dəvət etmişdir. Azərbaycan və Vyetnam arasında ikitərəfli görüşlərdə müzakirələrin mövzusu göstərmişdir ki, Vyetnam SSRİ zamanı olduğu kimi, müasir dövrdə də neft və qaz sekto- runda əlaqələrdə xüsusilə maraqlıdır. Qeyd etmək lazım- dır ki, Vyetnam Milli Neft və Qaz Qrupu (Petro Vietnam) ölkəmizdəki həmkarları ilə əməkdaşlıq üçün hələ 2011-ci ildə Azərbaycanda öz ofisini açmışdır. Digər sahələrdə də iki ölkə arasında əlaqələr uğurla in- kişaf etdirilir. Bunlara misal olaraq, 2007-ci ildə Azərbay- can Respublikasının rabitə və informasiya texnologiyaları nazirinin Vyetnama işgüzar səfərini, 2013-cü il 11-13 aprel tarixlərində isə Vyetnamın xarici işlər naziri müavininin Bakıda keçirilən Moskva Dövlət Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutunun Məzunları Forumunda iştirakını və digər ikitərəfli əlaqələri göstərmək olar. Bu forum Azərbay- can-Vyetnam münasibətlərində əhəmiyyətli səhifələrdən biri olmuşdur. Həmin səfərlər sayəsində artıq bir neçə sahə üzrə əməkdaşlıq üçün zəmin hazırlanmışdır. Müşahidələr göstərir ki, iki ölkə arasında ticarət-iq- tisadi əməkdaşlıq genişlənir. Belə ki, ölkələr arasında ikitərəfli ticarət dövriyyəsi 2013-cü ildə 325 milyon dol- lar təşkil etmişdir. Bu da 2012-ci illə müqayisədə ticarət dövriyyəsinin 10 dəfə artması deməkdir. Məlum olduğu kimi, Vyetnam ölkəmizə əsasən mobil telefonlar, kompü- ter, elektronika və dəniz məhsulları ixrac edir, Azərbay- candan isə xam neft və benzin alır. Bu proses ildən-ilə ge- nişlənməkdə davam edir. 293 Beləliklə, iki ölkə arasında uzun müddətdir ki, diplo- matik münasibətlərin mövcudluğuna baxmayaraq, yal- nız son bir neçə il ərzində ikitərəfli əlaqələrdə nəzərəçar- pacaq fəallıq nəzərə çarpır. Bunun da bir sıra səbəbləri vardır. Məlum olduğu kimi, aralarındakı əlaqələr müəy- yən tarixə malik olsa da, Azərbaycan - Vyetnam münasi- bətləri əsasən tələbə və neft sahəsində təcrübə mübadilə- sindən ibarət olmuşdur. Digər sahələrdə geniş miqyaslı birgə fəaliyyət nəzərə çarpmır. Fikrimizcə, bu hal təbiidir. Çünki regionlarımız arasındakı məsafə maraqların uz- laşdığı əməkdaşlıq üçün təbii çətinliklər yaratmışdır. Bu mənada yalnız neft və qaz sektoru istisnadır. Lakin son dövrlərdə Cənub-Şərqi Asiya regionundakı proseslər və iqtisadi inteqrasiya, sürətli artım tempi, eləcə də geniş bazar və ucuz işçi qüvvəsi bütün dünya sərmayəçilərini bu regiona cəlb etmişdir. Bir çox siyasi şərhçilər son illər- də Azərbaycanın Vyetnama artan marağını məhz ölkələ- rin Cənub-Şərqi Asiya regionu bazarına çıxmaq niyyəti ilə izah edirlər. Hələ SSRİ dövründə Azərbaycan-Vyetnam iqtisadi əlaqələrinə dair vaxtilə Azərbaycan Respublikasının Pre- zidenti Heydər Əliyevin Milli Məclisin 1993-cü il 29 sent- yabrda keçirilən iclasında çıxışı zamanı dediyi aşağıdakı sözlər mühüm əhəmiyyətə malikdir: “Mən Moskvada iş- lədiyim dövrdə Afrikanın cənubunda, Cənubi Asiyada - Laosda, Vyetnamda, Şimali Koreyada olarkən orada Bakı kondisionerlərini görəndə sevinirdim ki, Azərbaycan Respublikasının, Azərbaycan xalqının da istehsal etdiyi məhsullar dünya miqyasına çıxıb”. 1 Bu fakt ölkələrimiz 1 Heydər Əliyev. Müstəqilliyimiz əbədidir (çıxışlar, nitqlər, bəyanatlar, məktublar, müsahibələr). Birinci kitab. Bakı: Azərnəşr, 1997, 612 s, s.126 294 arasında, SSRİ-nin vahid xarici siyasi kursu çərçivəsində olsa da, hələ o zamandan əlaqələrin mövcud olduğunu göstərir. Son illərdə Azərbaycan-Vyetnam münasibətlərində irə- liləyiş müşahidə olunur. Belə ki, Prezident İlham Əliye- vin 2014-cü ilin 18 may tarixində başlanan və həmin ayın 20-dək davam edən Şərqi və Cənub-Şərqi Asiya regionu- na səfəri Azərbaycan Respublikasının bu regiona mara- ğının artdığını bir daha göstərir. Qeyd etmək lazımdır ki, Azərbaycan Prezidentinin Cənub-Şərqi Asiya regionuna bu səfəri Vyetnamdan başlamışdır. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Vyetnam Sosialist Respublikasına ölkənin prezidenti Truonq Tan Sanqın dəvəti ilə səfər etmişdir. Səfər zamanı Prezident İlham Əliyevlə Truonq Tan Sanq arasında əv- vəl təkbətək, sonra nümayəndə heyətlərinin iştirakı ilə geniş tərkibdə görüş keçirilmiş, beynəlxalq təşkilatlarda əməkdaşlığın genişləndirilməsi, enerji, elm, təhsil, tu- rizm, investisiya qoyuluşları və s. sahələrdə əməkdaşlıq məsələləri geniş müzakirə olunmuşdur. Bundan başqa, Azərbaycan Respublikasının Preziden- ti Vyetnam Sosialist Respublikası Milli Assambleyasının sədri Nquyen Sinh Hanq və ölkənin baş naziri Nquyen Tan Zunq ilə də görüşmüşdür. Danışıqlar zamanı ikitərəf- li siyasi, iqtisadi, mədəniyyət və humanitar sahələrdə əməkdaşlıq məsələləri müzakirə obyektinə çevrilmişdir. Ölkəmizin Prezidenti İlham Əliyevin Vyetnam səfəri zamanı daha bir görüş Azərbaycan ali məktəblərinin mə- zunu olmuş vyetnamlılarla təşkil olunmuşdur. Məlum ol- duğu kimi, Sovet dövründə Sovet İttifaqı-Vyetnam dost- luğunun tərkib hissəsi kimi bu ölkəyə hərtərəfli yardım 295 proqramı əsasında çox sayda vyetnamlı tələbə SSRİ-də, o cümlədən Azərbaycan SSR-də təhsil almışdır. Vyetnamın neft və qaza tələbatının olması ilə əlaqədar həmin sektor- da mütəxəssislərə ehtiyac duyulduğundan Azərbaycana gələn tələbələrin əksəriyyəti bu sahə üzrə təhsil alırdılar. İlham Əliyevin bir zamanlar Azərbaycanda təhsil almış həmin Vyetnam vətəndaşları ilə görüşü zamanı da onla- rın hazırda iki ölkə arasında münasibətlərdə mühüm rol oynadıqları qeyd olunmuşdur. Səfərin gedişində mayın 19-da keçirilən Azərbay- can-Vyetnam biznes forumunda iki ölkə arasında ti- carət-iqtisadi əlaqələrin prioritetləri və bu sahədə təklif- lər müzakirə olunmuşdur. Forumda Azərbaycanı 50-dən artıq iş adamı təmsil etmiş və onlar vyetnamlı sahibkarlarla fikir mübadiləsi aparmışlar. İki ölkə arasında kənd təsər- rüfatı, qida sənayesi, xüsusilə də neft-qaz sənayesi, kimya, maşınqayırma, yüngül sənaye və digər sahələrdə əmək- daşlığı genişləndirmək qərara alınmışdır. 1 Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Vyetnama dövlət səfərinin sonunda Vyetnam Sosialist Respublika- sının Prezidenti Truonq Tan Sanq və xanımı Mai Thi Han tərəfindən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin şərəfinə dövlət ziyafəti verilmişdir. Bu məra- simdə çıxış edən Vyetnam Prezidenti Vyetnam xalqının müstəqillik uğrunda mübarizəsinin və yeni dövlət quru- culuğunun çətin illərində Azərbaycan xalqının göstərdiyi köməyi heç vaxt unutmayacaqlarını vurğulamış və sabiq prezident Ho Şi Minin 1959-cu ildə Bakıya səfərdən son- ra dediyi sözləri diqqətə çatdırmışdır: “Vyetnam müha- 1 İsmayılqızı X. İlham Əliyev: Mən əminəm ki, Azərbaycan Vyetnam üçün regionda strateji tərəfdaş olacaq. “İki sahil” qəz., 2014, 22 may, s.6 Yüklə 3,67 Kb. Dostları ilə paylaş:
|