Dərslik kimi tövsiyyə edilmişdir. B a k I 1 Redaktoru: Rəy verənlər Dizayner: Naşir
Yüklə 2,26 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- E L E K T R O N B I Z N E S
- E L E K T R O N B İ Z N E S
E L E K T R O N B I Z N E S İnformasiyanı oxuya bilən avtomatlaşdırılması sisteminin yaradılması barədə söhbətini eşidir. Silver eşitdiyi söhbət barədə dostları Norman Cozef Vudlanda (Norman Joseph Woodland) (1921—2012) və Cordin Cohansona (Jordin Johanson) danışır. Dostlar həmin gündən başlayaraq müxtəlif məhsullar üzərindəki cürbəcür markaları təhlil etməyə başlayırlar. Bir müddət araşdırmalardan sonra dostlar ilk işləyən sistemi yaradırlar. Sistem ultrabənövşəyi mürəkkəbdən istifadə etməklə işləyirdi. O zaman istifadə olunan ultrabənövşəyi mürəkkəb həddindən artıq baha qiymətə olmaqla yanaşı keyfiyyətsiz olduğu üçün rəngi tez solurdu. Bu dostlar üçün böyük prpoblem idi. Bernard Silver Norman Cozef Vudfand Sistemin həyata keçən olduğuna əmin olan N.C.Vudland Filadelfiyanı tərk edir və Floridaya köçür. Bir 169 E L E K T R O N B I Z N E S müddət atasının evində məskunlaşır və burada araşdırmalarını davam etdirir. Araçdırmalar nəticəsində bu iş üçün Morze əlifbasının əlverişli olduğunu müəyyənləşdirir. 20 oktyabr 1949-cu ildə Silver və Vudland yaradıqları sistemə patent almaq üçün müraciət edirlər və 7 oktyabr 1952-ci ildə patent alırlar. 1951-ci ildə Silver və Vudland ideyalarının həyata keçirilməsi üçün IBM şirkətini maraqlandırmağa cəhd göstərirlər. IBM şirkəti alınmış məlumatın təhlil edilməsindən ötrü mürəkkəb avadanlığın hazırlanmasını nəzərə aldığı üçün onların təklifi rədd edir və onları əmin edir ki, gələcəkdə bu məsələni ətraflı araşdıracaq. Samue! FInli Briz Morze Morzenin aparat! Çarəsiz qalan Silver və Vudland 1952-ci ildə patenti Filko şirkətinə (Philco - şirkət sonralar Helios Electric 170 E L E K T R O N B I Z N E S Company adlandırılır) satırlar. Həmin ildə də şirkət patenti RCA şirkətinə baha qiymətə satır. Müxtəlif ştrixlərdən istifadə olunur. Xətti ştrix. Xətti ştrixi əksər vaxtlar zolaqlı kod da adlandırırlar. Ən çox yayılmış xətti ştrixlər bunlardır: 8 rəqəmli EAN-8, 13 rəqəmli EAN- 13, CodeSG, Codel28, Codabar və s. Xətti ştrixdən çox da böyük olmayan informasiyanı kodlaşdırmaq üçün istifadə olunur. İkiölçülü ştrix kod. Böyük həcmdə olan informasiyanı kodlamaq üçün istifadə olunur. Kodun şifrələnməsi iki ölçüdə (üfqi və şaquli ölçüdə) aparılır, ikiölçülü kod çoxsəviyyəli (stacked) və matrisalı (matrix) koda bölünür. Tarixi baxımdan çoxsəviyyəli kod daha keçmiş zamanda yaranmışdır. 8 7 6 5 4 3 2 1 0 9 Xətti Ştrix kod Həkimin yazdığı resept üzərində ikiöiçüiü ştrix kod 171 E L E K T R O N B İ Z N E S ''Wikipedia, the free encyciopedia"mətninin "Data Matrix" kodu vasitəsiiə kodiaşdıniması İndiki zamanda çoxlu sayda ikiölçülü ştrixkodlardan istifadə olunur. Onlara nümunə aşağıda verilmişdir: •Aztec Code •Data Matrix •MaxiCode •PDF417 •OR код > Microsoft Tag Aşağıdakı şəkildə məhsulun üzərinə vurulmuş EAN ştrix kopdun açılışı verilmişdir. 172 E L E K T R O N B İ Z N E S 1 - Ölkənin kodu 2 - İstehsalçının kodu 3 - Məhsulun kodu 4 - Nəzarət rəqəmi 5 - Lisenziya əsasında hazırlanmış məhsulun işarəsi Ştrixkoddan istifadə olunmasında bəzi maraqlı fakrlar mövcuddur. l.Ilk ştrixkod verilmiş məhsul Wrigley's saqqızıdır. Ştrixkodlu saqqız 26 iyun 1974-cü ildə, saat 8°^-də, auksionda baha qiymətə həvəskara satılmışdır. İndiki zaman kimi Smitson institutunun muzayində saxlanılır. 2.0nüç rəqəmli informasiyanı ştrixləməkdən ötrü 12 ştrix qrupa malik rəqəm tələb olunur. 2.Ştrixkod fotoqrafik pozitivdə, həmçinin neqativdə eyni şəkildə müəyyən edilir. 4. Kino filmləri montaj edərkən Keykod ştrix kodundan istifadə olunur. 5. Nəzəri olaraq 14-cü rəqəmdən də ştrix kodda istifadə etmək olar. 6. Bəzi kitablara verilmiş ştrix kodda kitabın çap olunduğu ölkənin prefiksi (önşəkilçi) yazılır. 7. 'işgüzar Peterburq" ("Деловой Петербург") qəzetinin hər təzə nəşri yeni ştrix kod ilə nəşr olunur. 8. Bəzi məhsullar eyni zamanda EAN və UPC ştrix koduna malik olur. 9. Rusiya Federasiyası Prezidentinin bütün 173 E L E K T R O N B I Z N E S sərəncamları 2 rəqəmi ilə başlayan şthx koda malikdir. lO.Hitman Агент 47 adlı kompüter oyunlarının qəhrəmanının başının arxasına (peysərinə, ənsəsinə) 47 ştrix kodu həkk edilmişdir. _ MaqnitH kartlar və ya maqnit zolaqlı kartlar. Bu kartlar dünya bazarında geniş yayılmışdır. Hal-hazırda 2 milyarddan atrıq belə kartdan istifadə edilir. Maqnitli kartlar bazarı inkişaf etmiş ölkələrin əksəriyyətində qərarlaşmışdır. Buna görə də bu kartların tətbiqi hələ uzun müddət davam edəcəkdir. Rusiyada maqnitli kartlar ğdəmə sisteminin elementi kimi, nəqliyyatda, o cümlədən Moskva metropolitenində uğurla tətbiq edilir. Bu kartlar Bakı metropolitenində də tətbiq edilir və tezliklə şəhər nəqliyyatı da bu kartlara keçiriləcəkdir. Maqnit zolağı kartın arxa tərəfində ISO 7811 standartına uyğun, 3 cığırdan ibarətdir. Cığırlardan ikisi identifikasiyaedici verilənləri saxlamaq üçün, üçüncü cığır isə əlavə informasiya, məsələn, debet kartlarında hesabdakı qalığın cari qiymətini yazmaq üçündür. Adətən maqnitli kart bir dəfə yazılır və sonra yalnız oxuma rejimində istifadə edilir. Maqnitli kart ştrix-kodlu karta nəzərən daha yaxşı qorunur. Lakin bu kartlar fırıldaqçılar üçün kifayət qədər münasibdir. Buna görə də bu kartlarda əlavə mühafizə tədbirləri görmək, qoloqramlardan, qeyri- standart şriftlərdən və s. istifadə etmək lazım gəlir. Hal-hazırda maqnit zolaqlı Visa, MasterCard, AmEx kartları İntensiv istifadə edilir. Lakin bu kartlar hamı tərəfindən və hər yerdə istifadə edilmir. Bu kartların üstündə ilk 6 rəqəm bankın kodu, növbəti 9 rəqəm kartın bank nömrəsi, sonuncu 5 rəqəm nəzarət rəqəmidir ki, bunun da son 4 rəqəmi qoloqramla həkk edilir. 174 Yüklə 2,26 Mb. Dostları ilə paylaş:
|