69
mümkün olmadığını belirtmektedir. İnsanın varoluşu ona göre, kendini aşan bir
süreçte gerçekleşir. Çünkü insanoğlu, kendini aşabilen tek varlıktır.
77
Logoterapide
kişinin, varlığının derinliklerinde gerçekten özlediği şeylerin farkına varmasına
çalışılır.
78
Frankl ayrıca, kendilerine “no future (geleceği olmayan)” adını verdiği,
sadece anlık hazlara yönelen kişilerin varoluşlarını yaşamadıkları görüşündedir. Zira,
sadece anlık hazlarla yetinmek, bu dünyada gerçekten varolmaya bir direnç
sayılabilir.
79
Transpersonel psikolojinin kurucularından
Stanislav Grof; psikoloji ve
psikiyatrinin şu an geçerli temel varsayım ve kavramlarının radikal biçimde gözden
geçirilmesi ve yenilenmesi gerektiğini söyler. Grof, insan psişesiyle ilgili yaygın
görüşü benimseyen psikiyatrinin kartografisine eklenmesi gereken ikinci başlıca
alanın artık “transpersonel” adı altında bilindiğini ve bu terimin “kişilik ötesine
erişmek” ya da “kişiliği aşmak” anlamına geldiğini ifade eder. Grof’a göre, bu
düzeyde meydana gelen deneyimler bizim olağan sınırlarımızın (bedenimiz ve
egomuz) ve dünya algımızı olağan şuur haliyle kısıtlayan üç boyutlu uzay ve
doğrusal zamanın sınırlamalarının aşılmasını içerir.
80
Grof, köklü içsel dönüşüm ve
daha üst bir algı düzeyine yükselmenin gerekliliğini savunur.
da birlikte birçok güdünün rol oynadığını dikkate aldığımızda logoterapinin de güçlü bir motivasyon
değerine sahip olduğu ortaya çıkar. Logoterapik düşüncede ana güdü “Anlam İstemi” dir. Anlam
istemi kendisini “Anlam Arayışı” ile ortaya koyar ve diğer pek çok güdüyü amacına ulaşmada
kullanır.
Logoterapi deki “Anlam” ın bütünlüğü içerisinde yer alan bazı özel kavramlar da söz konusudur.
Bunlar; varlık, varoluş, değerler, tercih, karar, özgürlük, sorumluluk, vicdan, güven ve geçiciliktir. Bu
kavramlar “anlam” kavramı bünyesinde birleşir ve bütünleşir. Anlama yüklediği bu olumlu
muhtevadan ötürü Logoterapi “Anlam Merkezli” liği yanında “Yeniden İnsanileştirici” bir psikoterapi
ekolü olarak tanımlanır. Bkz. Abdülkerim Bahadır, “Psikoterapide Yeni Bir Yaklaşım: Logoterapi ve
Viktor Frankl,
Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı 9, Cilt 9, 2000.
77
Viktor E. Frankl,
İnsanın Anlam Arayışı, Çev.: Selçuk Bahadır, Ankara: Öteki Yayınları, 1992, s.
99'dan Küçük,
Mevlana’ya Göre Manevi Gelişim –Benliğin Dönüşümü ve Miracı, s. 75.
78
Frankl, s. 117.
79
Dökmen, ss. 176, 177
80
Stanislav Grof,
Geleceğin Psikolojisi, Çev: Sezer Soner, İzmir: Ege Meta yayınları, Dönüşüm
Basım Yayın Tanıtım, 2002, s. 93.