Dini torelantliq indd
Yüklə 0,8 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “Azərbaycan qədim dini ənənələrə və mədəniyyətə malik bir ölkədir. Bu gün Azərbaycan dini əmin-amanlığa və sabitliyə ilham verən
- “Bu gün Azərbaycanda mövcud olan tolerant mühitin formalaş- masında Heydər Əlirza oğlu Əliyevin xidməti böyük
136 rulmasında, respublikada dini əmin-amanlığın və sabitliyin yaranmasında H.Əliyevin mühüm rol oynadığını vurğulayan Moskva və Ümumrusiya sabiq Patriarxı mərhum II Aleksi Azərbaycanın bu sahədə nümunə olması ilə bağlı öz ikirləri- ni aşağdakı kimi şərh edərək demişdir: “Azərbaycan qədim dini ənənələrə və mədəniyyətə malik bir ölkədir. Bu gün Azərbaycan dini əmin-amanlığa və sabitliyə ilham verən örnəkdir. Bunun əsası Azərbaycan prezidenti H.Əliyevin müdrik siyasəti sayəsində qoyulmuşdur. Dünyəvi haki- miyyət və ənənəvi dini icmaların konstruktiv fəaliyyəti və qarşılıqlı ünsiyyəti nəticəsində yaranmış dövlət-din münasibətlərinin nadir modeli Azərbaycan Respublika- sında öz əksini tapmışdır. Belə zənn edirəm ki, bu sahə- də Azərbaycanda toplanmış təcrübə diqqətlə öyrənil- məli və təhlil olunmalıdır.”(116,s.10) Buradan göründüyü kimi, dövlət-din siyasətinin forma- laşmasında Azərbaycan modelini nümunə kimi göstərən II Aleksi bu siyasətin yaradılmasında H.Əliyevin rolunu önə çəkmiş və bu sahədə Azərbaycanda toplanmış təcrübənin öyrənilməsini tövsiyə etmişdir. Xalqımızın dini cəhətdən tolerant olduğunu respubli- ka mıza səfərə gələn tanınmış dünya dini liderləri də təsdiq edirlər. Qeyd edək ki, 2010-cu ilin 26-27 aprel tarixində Ba- kıda keçirilən Dünya dini liderlərinin sammitində iştirak edən qonaqlar da bunun şahidi olmuşlar. Sammitdə iştirak etmək üçün Bakıya gələn Moskva və bütün Rusiyanın Pat- riarxı Kirill Azərbaycan Respublikasının prezidenti İlham Əliyevlə görüşərkən ona müraciət edərək Azərbaycanda din lərarası münasibətlərin yaxşı olduğunu və bu işdə İ.Əliye- vin rolunu xüsusi vurğulayaraq demişdir: “Mən dinlərarası münasibətlərdə sizin rolunuzu xüsusi vurğulamaq istərdim. Azərbaycan dövlətində insanların əksəriyyəti İslam dininə etiqad edir. Lakin burada pravoslav və yəhudi icmaları da ənənəvi olaraq mövcuddur və Azərbaycanda heç vaxt dinlə- 137 rarası münaqişələr olmamışdır. Müasir terminalogiyadan is- tifadə etsək, bu gün tolerantlığın yüksək səviyyədə olduğunu deyərdik.”(117) Azərbaycanda dini tolerantlığın formalaşmasında Hey- dər Əliyevin xidmətini dəyərləndirən Ümumgürcüstan Katalikos Patriarxı II İlya Azərbaycanda mövcud olan dini tolerantlıqdan və bu sahədə də Heydər Əliyevin və onun da- vamçılarının xidmətindən bəhs edərək demişdir: “Bu gün Azərbaycanda mövcud olan tolerant mühitin formalaş- masında Heydər Əlirza oğlu Əliyevin xidməti böyük- dür. Azərbaycanın öz ənənəvi dəyərlərini qoruyub sax- lamaqla müasir dünyanın çağırışlarına ləyaqətli cavab verə bilməsi şəxsən onun və onun davamçılarının müd- rik və uzaqgörən siyasətinin nəticəsidir.” (118,s.13) Bütün Qafqazın şeyxi Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə Azərbaycanda dini tolerantlıq siyasətinin formalaşmasında Heydər Əliyevin rolunu izah edərək göstərmişdir: “Tolerant- lığın bir dövlət strategiyası olaraq əsasını Ümummilli liderimiz Heydər Əliyev qoymuş və bu zəngin ənənə ha- zırda İlham Əliyev həzrətləri tərə indən böyük ləyaqətlə davam etdirilir. Ölkəmizdə demokratik-hüquqi prinsip- lərin, din və vicdan azadlığının ardıcıl həyata keçirilmə- sinin təminatçısı olan möhtərəm dövlət başçımızın qayğı və diqqəti sayəsində dini baxışından asılı olmayaraq bü- tün vətəndaşlara bərabər münasibət bəslənilir, ayrı-seç- kiliyə yol verilmir, insanlara dini ayinləri sərbəst yerinə yetirmək üçün şərait yaradılır. Məhz Azərbaycanda dini sahəyə münasibətdə yürüdülən müdrik siyasətin nəti- cəsidir ki, dünya ictimaiyyəti, o cümlədən nüfuzlu bey- nəlxalq təşkilatlar, habelə dünya miqyasında tanınmış dini liderlər ölkəmizin sülhpərvərliyini, tolerantlığını, başqa dinlərə dialoqa hazırlıq ruhunu etiraf edir, bunu yüksək dəyər kimi qiymətləndirirlər.” (119, s.27-28) 138 4.2.Dini tolerantlıq mədəniyyətinin inkişafında Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin rolu Azərbaycanın dini rəhbəri bizim müsəlman di- nimizi nəinki Azərbaycanda, bütün Qafqazda təmsil edən ən yüksək vəzifəli şəxsdir. Əgər Azərbaycanın dini rəhbəri bütün Qafqaz müsəlmanlarının Şeyxü- lislamı adını alıbsa, demək, bu, bizim üçün böyük vəzifədə... xalqa sədaqətlə xidmət edir, Azərbaycanın xarici siyasətində özünəməxsus imkanlardan istifa- də edərək iştirak edir və Azərbaycanın dövlətçiliyinə xidmət edir. Heydər Əliyev Respublikamızda dinlərarası dialoqun və dini tolerant- lıq mədəniyyətinin inkişafında Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi (QMİ) də tarixən özünəməxsus rol oynamış, dini konfessiya- lar arasında dözümlülüyün təbliğ edilməsində müəyyən fəa- liyyət göstərmiş və göstərməkdədir. Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi yarandığı gündən cəmiyyətin sosial-mənəvi həyatın- da müəyyən rol oynamış, bu qurumun rəhbərləri isə dindar- lar arasında yüksək hörmət və ehtiram qazanmış, bütövlük- də cəmiyyətdə müəyyən nüfuza malik olmuşlar. Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi islam dini və başqa dinlə- rin dini rəhbərləri ilə daim müxtəlif görüşlər keçirir və bey- nəlxalq dini konfranslarda fəal iştirak edir. Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin (QMİ) yaranması Azər- baycanın Çar Rusiyası tərə indən işğalından sonrakı dövrə təsadüf edir. Qeyd edək ki, 1823-cü ildə Qafqazda (Zaqafqa- ziyada) yaşayan şiə məzhəbli dindarlara başçılıq etmək üçün çar Rusiyası Ti lis şəhərində şeyxülislam vəzifəsi, Qafqazda yaşayan sünni məzhəbli dindarlara rəhbərlik etmək üçün isə Yüklə 0,8 Mb. Dostları ilə paylaş:
|