Dinler tariHİ BİLİm dali

 
95
bu niyetlerinden vazgeçtikleri
474
 ve ölü bir genci diriltmesine tanık olanların onun 
peygamber olduğuna hükmettikleri
475
 rivayet edilmektedir: 
“Ve gücenip O'nu reddettiler. 
Ama İsa onlara şöyle dedi: ‘Bir peygamber, kendi memleketinden ve evinden 
başka yerde hor görülmez”
476
 
“İşte bunun için size peygamberler, bilge kişiler ve din bilginleri 
gönderiyorum. Bunlardan kimini öldürecek, çarmıha gereceksiniz. Kimini 
havralarınızda kamçılayacak, kentten kente kovalayacaksınız”
477
. 
“Bunun üzerine İsa'nın yüzüne tükürüp O'nu yumrukladılar. Bazıları 
da O'nu tokatlayıp, ‘Ey Mesih, peygamberliğini göster bakalım, sana vuran 
kim?’ dediler”
478
. 
 
(4) Tanrı Oğlu 
Hıristiyan geleneğinde İsa ile ilgili olarak kullanılan diğer bir ünvan da Tanrı 
Oğlu terimidir. Sinoptik İnciller’de az olmakla birlikte Yuhanna İncili’nde pek çok 
yerde bu ifadeye rastlanmaktadır. Bu unvan sayesinde, Tanrı’nın  İsa ile benzeri 
olmayan, içten bir ilişki oluşturduğu, ezelî ve yaratılmamış mesajının İsa’da varolduğu 
ve  Tanrı  Oğlu teriminin karşılıklı ve içten bir aşinalık (İsa Pederi tanır) ile bir birlik 
azmini (İsa Yalnız Allah’ın istediğini yapar)ima ettiği dile getirilmektedir
479
.  
Çeşitli kaynaklarda, Sinoptik İnciller’de İsa ile ilişkili olarak “oğul, oğlum ve 
Tanrı Oğlu” terimlerinin 35 kez geçtiği ifade edilmektedir
480
. Oğul terimi ile ilgili en 
önemli rivayetlerden biri İsa’nın vaftizi sırasında, yarılan gökten beyaz güvercin 
suretinde çıkan Ruhun, İsa’nın üzerine doğru inmesi ve gökten “sen benim sevgili 
oğlumsun” diyen bir sesin işitilmesini anlatan İncil metinleridir
481
.  İncil yazarları pek 
                                                 
474
 Matta, 21:46 
475
 Luka, 7:16 
476
 Matta,13:57; 
477
 Matta,23:34 
478
 Matta, 26:67 
479
 Michel, Thomas, Hıristiyan Tanrı Bilimine Giriş,  Ohan Basımevi, İstanbul 1992, s. 60 
480
 Gündüz, a.g.e., s.183 
481
 Markos, 1:9-11; Matta, 3:16-17; Luka, 3:21-22 

---

 
96
çok yerde İsa’yı Tanrı Oğlu şeklinde nitelendirseler de, İsa’nın bu terimi bizzat kendisi 
için kullandığına kanıt olabilecek metinlerin Sinoptiklerde yer almadığı iddia 
edilmektedir
482
. Zira ya şeytan, ya kötü ruhlar ve melek gibi metafizik varlıklar ya da 
İsa’nın çevresindeki bazı kişiler onun için Tanrı Oğlu terimini kullanmışladır: 
“Simun Petrus, ‘Sen, yaşayan Tanrı'nın Oğlu Mesih'sin’ yanıtını 
verdi.
483
  İsa'ya, ‘Ey Tanrı'nın Oğlu, bizden ne istiyorsun?’ diye bağırdılar. 
‘Buraya, vaktinden önce bize işkence etmek için mi geldin?’
484
 Kötü ruhlar 
O'nu görünce ayaklarına kapanıyor, ‘Sen Tanrı'nın Oğlu'sun!’ diye 
bağırıyorlardı”
485
.  
Kilise babalarından Aziz Thomas Aquinas’a göre de Tanrı’ya Baba, İsa 
Mesih’e de Oğul ismini veren Kutsal Kitap’tır. Zira Kutsal Kitap’ta Oğul’u Baba’dan 
başkasının bilemeyeceğini dile getiren ifadelerle
486
 Mesih’in Tanrı’nın Oğlu
487
 olduğu 
açıkça ortaya konulmaktadır.  
Öte yandan Aquinas sadece Yeni Ahit metinlerinin İsa’dan Tanrı Oğlu olarak 
bahsetmediğini, Eski Ahit’in de İsa Mesih’ Oğul diye hitap ettiğini iddia etmektedir
488
. 
Aquinas’a göre Eski Ahit’teki Eğer biliyorsan, O’nun adı nedir? Oğlu’nun adı ne?’
489
 
ve  Rab, bana, ‘Sen benim Oğlumsun’ dedi
490
 cümleleri İsa Mesih’in Tanrı  Oğlu 
olduğuna işaret etmektedir
491
.   
 (5) Rab 
İsa için kullanılan diğer bir ünvan da Rab sıfatıdır. Yetki ve otoriteyi ima eden 
bu sıfatın  İsa’ya Tanrı tarafından ölülerden dirildiği an verildiğine inanılmaktadır
492
. 
Ayrıca bu unvan, İsa’nın, Tanrı ile insanlar arasındaki tek aracı olduğu yönündeki 
Hıristiyan inancının da delilini oluşturabilir.  
                                                 
482
 Gündüz, a.g.e., s. 183 
483
 Matta, 16:15 
484
 Matta, 8:29 
485
 Markos, 3:11 
486
 Matta, 11:27 
487
 Markos, 1:1; Yuhanna, 3:35-36; 5:21:23; Romalılar, 1:1-4 
488
 Tarakçı, Muhammet, Saint Thomas Aquinas, İz Yayıncılık, İstanbul  2006, s.106 
489
 Özdeyişler, 30:4 
490
 Mezmurlar, 2:7; 89:26-27 
491
 Tarakçı, a.g.e., s. 106 
492
 Aydın, Mahmut, Hıristiyan Kaynaklarına Göre Hıristiyanlık, TDV Yayınları, Ankara 1995, s. 44 

---

 
97
Kutsal Kitap metinlerinde halkın pek çok kereler kendisine Rab
493
 diye hitap 
etmesinin yanında kendisinin de bu tabiri benimsediği anlamı çıkar. Zira havârileri ile 
yediği son yemekte onların ayaklarını  yıkamış ve “Siz beni Öğretmen ve Rab diye 
çağırıyorsunuz. Doğru söylüyorsunuz, öyleyim”
494
 diyerek Rab olduğunu kabul etmiştir.  
(6) Tanrı Kelâmı 
Yuhanna İncili’nde geçen  
“Kelâm beden olup inayet ve hakikatle dolu olarak aramızda sakin 
oldu. Biz de O’nun izzetini Baba’nın biricik Oğlu’nun izzeti olarak gördük.”
495
 
ifadesi Hıristiyanların İsa’yı Tanrı Kelâmı olarak görmelerine neden olmuştur. 
Böylece İsa Tanrı Kelâmının yerleştiği bir varlık hükmündedir ve Tanrı’nın hikmetini 
yaratırken araç ettiği bu ebedi mesaj, İsa’da beden olmuştur. Nitekim İsa’da insan olan 
Tanrı’nın ebedi mesajı her insan gibi yaşamak için çalışmış, çile çekmiş ve ölmüştür. 
Diğer insanlardan tek farkı günah işlememiş olmasıdır.  
Diğer taraftan İsa,  İncil metinlerinde, yukarıda ifade edilenlerden başka pek 
çok ünvan ve yakıştırma ile anılmaktadır. Hatta pek çok İncil metninin İsa’yı Tanrı 
olarak tanıttığı söylenebilir. Zira İncil’de Mesih’e verilen isimler sadece Tanrı’ya 
atfedilecek türdendir
496
. Bazı cümlelerde kendi başına var olan
497
, her yerde bulunan
498
, 
her şeyi bilen
499
, her şeye gücü yeten
500
 ve sonsuz yaşama sahip olan
501
 gibi sıfatlarla 
tanıtılmaktadır. Bunların dışında  İsa,  İşaya Peygamber’in bahsettiği Tanrı’nın sadık 
kulu anlamında Rabbin Kulu olarak da anılmaktadır
502
. Bu öyle sadık ve itaatkar bir 
kuldur ki, masum olduğu halde, kavminin işlediği günahların yükünü üstlenecek ve 
                                                 
493
 Matta, 8:5, 25; Luka, 7:8;13: 23; Markos, 16: 19; Yuhanna, 11:21 
494
 Yuhanna, 13:13 
495
 Yuahnna, 1:14 
496
 Yuhanna, 1:1; İbraniler, 1:8; Romalılar, 9:5 
497
 Yuhanna, 1:4; 14:6 
498
 Matta, 18:20; 28:20 
499
 Matta, 17:22-27; Yuhanna, 4:16; 6:64 
500
 Matta, 8:26-27; Luka, 4:39-44; 7:24; 15 
501
 Yuhanna, 1:4; 1. Yuhanna, 5:11-12; 20 
502
 İşaya, 42:1-19; 49:1-17; 50:4-11; 52:13-15. 

---