Dinshunoslik ma'ruza doc

PROTESTANTLIK 
– bu ham xristianlikdagi yana bir yunalish bo'lib, katolisizm va 
pravoslaviyedan farqli o'laroq, diniy qarashlar jihatidan ham, cherkovlar orasidagi munosabatlar 
jihatidan ham bir xil bo'lmagan yo'nalishlarni faqatgina kelib chiqishi jihatidan bir-birlari bilan, XVI 
asrdagi yangilanish harakati bilan bog'liq bo'lgan ko'pgina diniy jamoalar, cherkovlar, mazhablarni 
yuzaga keltirgan. Protestantlik xudojo'ylikning asosiy talabini dinda odamning tashqi ko'rinishidan ichki 
hayotiga olib utdi va uni ixtiyoriy diniy ishonch bilan bog'ladi. Protestantchilik Bibliyaga sig'inishning 
o'ziga xos shaklini qaror toptirdi. Bu bilan protestant islohotchilari dastlabki xristianlikning oliy 
maqsadlarini, yuksak orzularini qayta tiklash, uni keyingi davr cherkovlari «bo'zishlaridan» xalos 
qilishga intildilar. 
Protestantlik diniy marosimlarning ko'pchiligini bekor qilgan.O'lganlarga bag'ishlab duo o'qish, aziz-
avliyolarga sig'inish, ular sharafiga turli-tuman bayramlar o'tkazish, mukaddas murdalarga, sanamlarga 
topinishlar bekor qilingan.ibodat uylari ortiqcha bezaklardan, mehrob, sanam, haykallardan xoli 
qilingan; monostirlar va monaxlikdan ham voz kechilgan, ruhoniylarning uylanmaslik sharti bekor 
qilingan. Bibliya milliy tillarga tarjima qilindi, uni sharhlash har bir xudojo'yning eng muhim burcha 
bo'lib qoldi. 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

Lyuteranliq anabaptizm, anglikanliq kalvinizm, svingchilik protestantlikning ilk shakllari bo'lgan. 
Keyinchalik «sunggi protestantlik» umumiy nomi bilan ma'lum bo'lgan bir qancha diniy oqimlar, 
tashkilotlar pay bo'lgan. 
Hozirgi kunda Markaziy Osiyodagi protestantlik birlashmalari yangi mustaqil respublikalarda 
demokratik o'zgarishlarga muvofiqlashishga intilyaptilar; islohot jarayonlarining rivojlanish to'lqinlarida 
targ'ibot ishlarini faollashtirmoqdalar; dindorlarning ijtimoiy jarayonlardagi faol ishtirokchilarining 
o'zlariga ma'qul bo'lgan shakllarini belgilamoqdalar.