Discussions

Faiz Oranlarındaki Artışlar

Reel sektörün, krizle beraber artan faiz oranları nedeniyle, faa- liyetleri için gerekli finansmanlarını maliyetleri artmakta, krediye ulaşım imkânları azalmakta ve neticede kar oranları da azalmakta- dır.
Böylece finansman maliyetlerinin artması krizin etkilerini artırıcı bir etkiye sahiptir. Fiyatlardaki artış sonucu talep yasası neticesinde tüketicilerin mallara olan talep miktarında azalma meydana gelir. Reel sektörün satışlarının azalması demek işsizliğin artışı demek olduğundan dolayı ekonominin bozulmasına neden olan etkiler ortaya çıkmış olur (Eichengreen ve Mussa, 1998).
Diğer yandan faizlerdeki yükseliş, finansman piyasalarında ters seçim problemlerinin artışına neden olurken, firmaların da öz ser- mayelerinde azalış meydana getirerek, ahlaki tehlikenin yaygınlaş- masına dolayısıyla iktisadi krizlerin şiddetlenmesine neden olur (Kilci, 2017b).

3. Belirsizlikteki Artışlar

Krizler nedeniyle meydana gelen belirsizliklerden yatırımlar en çabuk ve şiddetli bir biçimde etkilenmektedir. Aynı zamandan belir- sizliğin nihai tüketici olan hane halkında meydan getireceği algı ve beklentiler nedeniyle tüketimlerindeki azalmalar reel sektör üzerin- deki krizlerin etkilerini daha da artıracaktır (TEPAV, 2008).

4. Varlık Fiyatlarındaki Değişmeler Nedeniyle Finansal Olmayan Şirket Bilançolarının Bozulması

Varlık fiyatlarında değişimlere yol açan finansal krizler reel sek- törün yatırımlarında ve hane halkının özel tüketimlerinde azalmala- ra neden olacaktır. Varlıklardan kabul edilen hisse senetlerinin fiyat- larının yatırım harcamalarıyla ve tüketimle aralarında bir etkileşim bulunmaktadır. Finansal krizler sonucunda meydana gelen sermaye çıkışları para arzında daralmalara neden olur. Yerli yatırımcılar yeni hisse senedi alımlarını azaltarak ve ellerindeki hisse senetlerin nak- de çevirerek para ihtiyaçlarını gidermeye çalışırlar. Dolayısıyla hisse senedi talebi ve fiyatı azalmaya başlar. Varlık fiyatlarındaki bu dü- şüşler aynı zamanda firmaların piyasa değerlerinin azalması anla- mına gelmektedir. Böylece firmaların piyasa değerlerinin sermaye maliyetlerine oranlarının düşmesinden dolayı genel olarak reel sek- törde yatırımlar ve üretimde düşüşler meydana gelecektir (Örnek, 2009).