Doğu karadeniz bölgesi
Yüklə 0,88 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- DİKKAT!!! BU DERS NOTLARININ TÜM HAKKI PROF.DR. ALİ ÖZÇAĞLAR’A AİT OLUP, BAŞKA AMAÇLARLA KULLANILAMAZ VE YAYINLANAMAZ.
- UZUNDERE
DİKKAT!!! BU DERS NOTLARININ TÜM HAKKI PROF.DR. ALİ ÖZÇAĞLAR’A AİT OLUP, BAŞKA AMAÇLARLA KULLANILAMAZ VE YAYINLANAMAZ.
43
Florası ayrıntılı çalışılmamasına karşın, Karçal Dağları'nda ülke çapında nadir en az 61 bitki tak- sonunun yetiştiği bilinmektedir. Kayın ve ladinin hakim olduğu karışık ormanlarda kestane, gürgen, ıhla- mur gibi daha birçok ağaç türüne ve huş meşcerelerine rastlamak mümkündür. İnsan etkisinin görece az olduğu doğal yaşlı ormanlar, yaban hayatı için de uygun yaşam ortamı oluşturur. Ayı, çakal, çengel boy- nuzlu dağ keçisi, yabandomuzu, susamuru alanda bulunan çok sayıdaki yaban hayvanından ilk akla gelen- leridir. Bozayı popülasyonu açısından yalnızca Türkiye'nin değil Avrupa'nın da en önemli yerlerinden biridir. Diğer yandan, alan yırtıcı kuşların önemli göç yollarından birinin de üzerindedir. Yaklaşık 25.000 hektarlık bir alan olan Karçal Dağları'nın şu an 1,850 hektarlık Camili - Efeler Ormanı, Camili - Gorgit bölümü Tabiatı Koruma Alanı statüsüne sahiptir. 368 hektarlık bir kısmı ise 2002 yılında Borçka-Karagöl Tabiat Parkı olarak koruma altına alındı. Bu koruma alanlarının, özellikle Camili Havzası'ndaki tüm önemli orman topluluklarını içerecek şekilde genişletilmesi gerekmektedir.
Doğu Anadolu bölgesi ile Doğu Karadeniz bölgesi arasında geçişi sağlayan bu dağlık saha’nın kuzeye bakan yamaçları bakı koşulları nedeniyle bir miktar yağış aldığı için meşe, karaçam ve sarıçamla- ra kısmen yer vermektedirler. Ancak güneye bakan yamaçlar insan tahribinin de etkisiyle orman örtüsün- den yoksundur. Ekonomik faaliyetin tarım ve hayvancılık olarak ağırlık kazandığı bu sahadaki yerleşme- leri ve ekonomik özelliklerini gene aynı sistematiğe bağlı kalarak ele alacağız. Çoruh oluğu güneyindeki dağlık sahada yer alan yerleşmeler (batıdan doğuya doğru) Bayburt, Tortum,Uzundere, Narman ve Oltu’dur. Bayburt şehri bu ünitede yer almakla birlikte, Çoruh-Kelkit ır- maklarıyla Harşit Çayının kaynak bölgesinde Gümüşhane ile birlikte ayrı bir yöre oluşturdukları için ayrı bir başlık halinde ele alınacağı için bu bölümde Erzurum ilinin idari sınırları içinde yer alan ve aynı za- manda Doğu Karadeniz Bölgesinde kalan Tortum,Uzundere, Narman ve Oltu’nun özelliklerinden kısaca bahsedilecektir.
Erzurum’a 52 Km mesafede, Doğudan Narman, Batıdan İspir, Kuzeyden Oltu-Uzundere, Gü- neyde Pasinler ilçeleri ve Erzurum ile çevrili şirin bir ilçedir. Rakım (Denizden yüksekliği) 1650 m. Yüzöl- çümü 1897 Kilometre karedir. En son nüfus sayımına göre 11.300 nüfusludur. Dağlık bir arazi yapısına sahip olmasına rağmen Tortum çayı çevresinde kurulan köyleriyle vadi içindeki cenneti andırır. Önemli iki sıradağı vardır. Bunlardan birisi Tortum çayı vadisinin doğusunda uzanan ortalama 3000 metre yüksekliğinde olan Kargapazarı Dağları, diğeri ise batıdaki Mescit dağıdır.
44
TORTUM ÇAYI :
Dumlu dağları ve Karga Pazar dağları eteklerinden ana kaynağı olarak Kuzey istikametinden dar ve engebeli bir alandan doğar. Ayrıca dik yamaçlı derin vadilerden gelen küçük de- reler Tortum Çayını beslerler. Yöresel olarak “Tortum Deresi“ diye adlandırılır. İlkbahar aylarında karların da erimesiyle oluşan seller erozyon’ a sebep olmaktadır. Tortum çayı , UZUNDERE kasabası kuzeyinde Tortum gölünden çıktıktan sonra gölün aşağı vadisinde aynı isimle çıkarak Tor- tum Şelalesini meydana getirir.(Bu şelale Türkiyenin en yüksek şelalesi,aynı zaman da Dünyanın 12. Büyük şelalesidir.) Yusufeli kıvrımında Oltu çayı ile birleşir.
İlçe halkının % 90'ını hayvancılık ve ta- rımla uğraşmakta olup tarıma dayalı arpa, buğday ve fasülye yetişmektedir. Ayrıca hayvancılık da yapılır.
Tortum Gölü (Şelaleden önce) DİKKAT!!! BU DERS NOTLARININ TÜM HAKKI PROF.DR. ALİ ÖZÇAĞLAR’A AİT OLUP, BAŞKA AMAÇLARLA KULLANILAMAZ VE YAYINLANAMAZ.
45
Tortum şelalesi 46
NARMAN Tortum’un doğusunda, Oltu’nun güneyinde yer alan 15000 nüfuslu Narman, Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu Bölgelerinin kesişim noktasında dağlık bir alanda yer almaktadır. Narman civarında peri- bacası oluşumlarına rastlanmaktadır. Adı Namurvan - Namervan olarak adlandırılırken Arapların eline geçtikten sonra "İd" olarak adlandırılmıştır, Türk hakimiyetinden itibaren Narman olarak adlandırılmıştır. Osmanlı döneminde ilçe olan Narman 1926yılında Tortum ilçesine bağlı bir nahiye merkezi haline geti- rilmiştir, 1954 yılında tekrar ilçe merkezi statüsüne kavuşturulmuştur. İlçenin ekonomisi tümü hayvancı- lığa dayalı olup bunlar aile işletmeciliği şeklindedir. Son yıllarda et tavukçuluğu ve peynir üretim çalış- maları da önemli bir artış gözlenmektedir.
Narman peribacalarını oluştuğu saha
Narman yakınlarında peri bacaları OLTU Oltu, Narman kuzeyinde, Kargapazarı Dağlarının doğu kesiminde Karadağ’ın kuzeydoğusunda OLTU çayı vadisinin başlangıcında yer almaktadır. Rakımı ise 1275 metredir. İlçenin doğusunda Şenka- ya, kuzeydoğusunda Olur, kuzeyinde Yusufeli ve Uzundere, batısında Tortum ve güneyinde Narman İlçeleri bulunmaktadır. Coğrafi bakımdan dağlık ve ormanlık bir yapıya sahiptir. İlçenin batısında Uzundere İlçesi Yayla Mahallesinden başlayan ve doğuya doğru alçalarak genişleyen vadinin alt kısmın- daki topraklar alüvyonlu verimli topraklardır. İlçede vadi boyunca yükselen 50-500 metre civarında irili ufaklı tepeler bulunmaktadır. İlçeyi ikiye bölen Oltu Çayı, Uzundere İlçesi Yayla Mahallesinden çıkan Sivri Dere ile İlçenin batısından gelen Narman Çayı İlçenin 5 km. batısında birleşerek Çoruh Nehrine akmaktadır. Yaz aylarında suyu azalmaktadır. Rakımın düşüklüğü nedeniyle Doğu Anadolu Bölgesi’nin sert kara iklimine Oltu Vadisi boyunca rastlanmaz. Yağışlar genellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında görülür. İlçe ormanlık alanlarında sarıçam, karaağaç, pelit ve kavak gibi ağaç türlerine rastlanır. Ol- tu Vadisi boyunca söğüt, kavak ve meyve ağaç toplulukları bulunur. Gittikçe azalan orman örtüsü sebebiyle bu yörede erozyon olayı mevcuttur. Yüklə 0,88 Mb. Dostları ilə paylaş:
|