DİKKAT!!!
BU DERS NOTLARININ TÜM HAKKI PROF.DR. ALİ ÖZÇAĞLAR’A AİT OLUP, BAŞKA AMAÇLARLA
KULLANILAMAZ VE YAYINLANAMAZ.
47
Oltu
Oltu
Karbon devrinden sonra teşekkül ederek tam kömürleşmeyen karbonu fazla bir maden tü-
rü Oltu civarında zengin damarlar halinde bulunmaktadır.
Sülünköyü, Güllüce, Güzelsu, Alataşlar
ve Dutlu köyleri cıvarında bulunan Oltu taşı
damarları , Toprağın üst kısımlarında ve ince şeritler
halinde uzanmaktadır. Bu damarlar bazı yerlerde sık sık görülmesine karşılık bazı yerlerde gayet
seyrektir. Bu sebeple taşın isletmesinde galeri açmak ekonomik değildir.
Oltu iş sahası, pazarla-
ma,ulaşım ve yönetimin genişlediği eğilimin görüldüğü bir tarım ilçesidir. Az nüfuslu tarım tarım ve hay-
vancılık ilçesidir.Az nüfuslu tarım ve hayvancılık faaliyetlerinin yapıldığı kır yerleşmeleri halindedir.Oltu
dışarıdaki kır yerleşmelerini toplu köy biçimindedir.Mezra, kom ağıl şeklinde köy altı devamlı iskan bi-
rimleri bulunmaktadır.Ancak bir kaç köyün mahallesi bulunmaktadır.köylerin kuruluşunda tabii şartlar
48
etkili olmuştur.Köylerin büyük kısmı ortalama 1200 metre ila 1750 metre yükseklikleri arasında vadi
içlerinde, güneye bakan yamaçlarda bulunmaktadır. Bütün kır yerleşmelerinin ortak yönü plansız köy
tipinde oluşudur.Oltu ilçesinin bağlı yerleşim noktalarında görülen toplu yerleşme daha çok küme köy
karakterindedir.Bir merkez etrafında daire veya daireye en yakın bir şekilde merkezlerin bir araya top-
lanmasında ve adeta yığılmasıyla meydana gelmiştir.Toplu yerleşme olayı coğrafi şartların doğurduğu bir
sonuç olarak kabul edebiliriz.Özellikle iklim şartları toplulaşmaya neden olmuştur.Ayrıca tarihi devirler
boyunca bölgenin uğradığı sayısız savaşlar, saldırılar toplu yerleşmenin sebebi gösterilebilir.diğer bir
sebep de tarımsal çalışmalarının sırlık ve beraberliğini gerektirdiği düşüncedir.Yol kenarlarında görülen
yerleşmelerinin asıl sebebi ise ulaşım ve su faktörüne yakın olmaktadır.
İlçenin ekonomisi tarım hayvan-
cılık ve madenciliğe dayanır
Linyit işletmeleri ilçenin kömür ihtiyacını karşılayacak düzeydedir. Bölge-
nin diğer bir geçim kaynağı ise Oltu taşı işletmeciliğidir. Bölgede bulunan en önemli madenlerde bir
diğeri de Mermer ataklarıdır.
Oltu taşından yapılmış gerdanlık
DİKKAT!!!
BU DERS NOTLARININ TÜM HAKKI PROF.DR. ALİ ÖZÇAĞLAR’A AİT OLUP, BAŞKA AMAÇLARLA
KULLANILAMAZ VE YAYINLANAMAZ.
49
Oltu cağ kebabı
Çoruh Oluğu’nu doğudan kuşatan dağlık sahadaki önemli yerleşmeler ise güneyden-kuzeye
OLUR ve SAVŞATTIR.
OLUR
Dutlu Dağ kuzeyinde Olur Çayı vadisinin kök kısmında bir çıkmaz sokak konumunda bulunan
Olur kasabası Erzurum iline bağlı bir ilçe merkezi olup 2900 civarında nüfusu bulunmaktadır. Tarihi çok
50
eskilere dayanır. 1071 Malazgirt zaferinden sonra Türk hakimiyetine girmiş.Daha sonra Osmanlı toprak-
larına girmiştir. 1877-1878 Osmanlı Rus savaşından sonra uzun bir süre Rus işgali altında kalan ilçe 28
Mart 1918' de düşman işgalinden kurtarılmıştır.İlçe 1922 yılında bucak merkezi haline getirilmiş, 1958
yılına kadar Oltu' ya bağlı kalmış 1958' de ilçe merkezi statüsüne kavuşmuştur. Rakımı 1327 m, Erzurum
il merkezine 174 km mesafededir. Doğusunda Göle ve Şenkaya , batısında Yusufeli, güneyinde Oltu ilçe-
leri, kuzeyinde ise Artvin ve Ardanuç ilçeleri bulunmaktadır. Bitki örtüsü bakımından Çoruh vadisi kesi-
mindeki dağların kuzeyi çam ormanları ile kaplı, her türlü ağaç, sebze ve meyve yetiştirmeye elverişlidir.
Önemli akarsuları Alabalık Çayı ve Oltu Çayı'dır. İlçenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalı olup
halk geçimini meyvecilik, hayvancılık ve ormancılıktan sağlamaktadır. Tarıma müsait alanlarda buğday,
arpa, yonca, korunga, patates ile kavun karpuz yetiştirilmektedir. Ayrıca seracılıkta gelişmektedir ve ilçe
turizm bakımından önemli bir potansiyel göstermektedir.
ŞAVŞAT
Yalnızçam Dağlarının Berta Çayına bakan yüzünde Şavşat Deresi vadisinde yer alan 7300 nüfuslu
Şavşat kasabası Artvin iline bağlı bir ilçe merkezidir. Şavşat, doğuda Ardahan il merkezi ile Hanak İlçesi, ku-
zeydoğuda Posof İlçesi, güney ve güney batıda Ardanuç, batıda Artvin Merkez ve Borçka İlçesi, kuzeyden de
Gürcistan Devleti ile çevrilidir. 1829 yılında Ardanuç Sancağı’na bağlanan, 1877 - 1878 Osmanlı Rus savaşı
sonrasında da 13 MART 1878 de imzalanan Berlin Antlaşması ile Batum, Kars ve Ardahan ile birlikte Çarlık
Rusya’ya bırakılan ilçe, 1879 tarihinde resmen kesinleşen Osmanlı - Rus sınırı ile de Artvin, Ardanuç ve
Borçka ile birlikte Anavatandan koparılmıştır. Daha sonra 1921 yılında imzalanan Gümrü Anlaşması ile Doğu
sınırlarımız çizilmiş oldu. Şavşat, 27 Şubat 1921 tarihinde Ardahan Sancağına bağlı olmak üzere ilçe haline
getirilmiş, 7 Temmuz 1921 tarihinde ise Artvin İline bağlanmıştır.
Şavşat
Dağlık ve engebeli bir arazi üzerine yayılmış bulunan Şavşat İlçesinin dört yanı yüksek dağlarla
çevrilidir. 3.537 metreye yükselen Karçkal dağları, ilçenin batı ve kuzeybatı yönünü sınırlandırır. Kuzey-
de 2.250 metre yükseklikteki Sivritepe (Arsiyan) dağları ile 3.000 metreyi aşan Cin dağları bulunmakta-
dır. Doğuda Ardahan-Artvin sınırlarını teşkil eden Yanlızçam sinsilesinden 2.650 metre yükseklikteki
Sahara Dağları, Güneyde ise 3.050 Metreyi bulan Karagöl dağları vardır.
İlçenin rakımı minimum 950 metre, maksimum ise 1800 metredir. İlçe Merkezin rakımı 1100 metredir.
Şavşat ilçesi Akarsu bakımından zengindir. İlçede çok sayıda buzul gölü bulunmaktadır. Göllerin en
büyüğü Karagöl dağlarında bulunan ve bu dağa kendi adını veren Karagöl’dür. Bol miktarda alabalık
bulunan gölden sulama amaçlı olarak yaralanılmaktadır. Meşeli Köyü orman içi mevkiinde Milli parklar