Dokument został opracowany

Mienie powiatu – nieruchomości

Do przejęcia jako mienie powiatowe kwalifikowało się 152,80 hektarów gruntów. Do końca grudnia 2000 r. Wojewoda Łódzki stwierdził nabycie z mocy prawa, przez Powiat Rawski, 151 hektarów gruntów zabudowanych i niezabudowanych, w tym:

– 131,98 ha gruntów rolnych, w perspektywie przeznaczonych do zabudowy, częściowo zabudowanych budynkami służącymi do prowadzenia produkcji rolniczej oraz częściowo zamieszkałymi przez pracowników Gospodarstwa Pomocniczego przy Zespole Szkół Rolniczych w Rawie Mazowieckiej,

– 13,61 ha gruntów jednostek oświatowych i oświatowo-wychowawczych,

– 4,59 ha gruntów Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Rawie Mazowieckiej,

– 0,82 ha innych gruntów, np. od Dyrekcji Okręgowej Dróg Publicznych.

Natomiast w stosunku do 1,80 hektara, w tym: 0,80 gruntów jednostek oświatowych i 1,72 hektara SP ZOZ nie zostały wydane decyzje Wojewody, potwierdzające prawo własności Powiatu Rawskiego. Jednocześnie nabyto, w drodze zakupu, niezabudowaną nieruchomość o powierzchni 0,3716 ha pod rozbudowę szpitala.

Dane statystyczne dotyczące mienia powiatu i gmin wchodzących w jego skład oraz poziomu usług komunalnych zawierają tabele nr 23 i 24 w aneksie.

8.2 GOSPODARKA MIESZKANIOWA

Gospodarka mieszkaniowa i rynek mieszkaniowy to ważne elementy całości procesów społeczno-gospodarczych. To właśnie te procesy mają wpływ na poziom warunków bytowych, koniunkturę gospodarczą, migracje ludności. W dzisiejszych warunkach mieszkanie lub dom nadal są najbardziej kosztowną inwestycją.

Zasoby mieszkaniowe cechują się trwałością (trwalsze od życia użytkowników)
i immobilnością (nie można ich przenieść w inne miejsce przestrzeni). Pamiętać także należy o ścisłej współzależności między miejscem zamieszkania, a miejscem pracy. Dla oceny stanu zasobów mieszkaniowych, poziomu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych ludności oraz wypracowania zasad polityki w zakresie mieszkalnictwa na szczeblu lokalnym
i ponadlokalnym potrzebne są dane ilościowe (ilość mieszkań, wielkość powierzchni, ilość mieszkańców itp.), a także dane dotyczące stanu technicznego i własnościowego zasobów mieszkaniowych. Niestety nie wszystkie te dane i informacje można było pozyskać dla potrzeb niniejszego opracowania.

Rozwój budownictwa mieszkaniowego w ostatnich latach następował dosyć systematycznie. Widoczny wzrost budowanych mieszkań był głównie wynikiem inwestycji w budownictwie indywidualnym.

W 1998 r. przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania w przeliczeniu na 1 osobę wynosiła w powiecie rawskim 60,5 m² i była zbliżona do średniej krajowej i wojewódzkiej (w Polsce 61,1 m² , a w województwie łódzkim 55,9 m²).
Tabela nr 19 Zasoby mieszkaniowe w powiecie rawskim w roku 1998.

	mieszkania		przeciętna powierzchnia użytkowa w m^2		liczba osób na 1 mieszkanie
	na 1000 osób	stanowiące własność gminy w % ogółem	na 1 mieszkanie	na 1 osobę
Polska	302,3	13,3	61,1	18,8	3,24
woj. łódzkie	339,9	16,4	55,9	19,3	2,90
pow. tomaszowski	327,3	12,5	56,8	18,8	3,03
pow. skierniewicki	275,5	2,0	68,5	19,0	3,61
pow. grójecki	296,5	6,4	63,2	19,0	3,33
pow. rawski	282,7	7,3	60,5	17,4	3,49
m. Rawa Mazowiecka	296,3			17,1	3,27
m. i gm Biała Rawska	283,9			17,7	3,48
gm. Cielądz	289,6			18,9	3,45
gm Rawa Mazowiecka	258,0			16,2	3,88
gmina Regnów	263,6			17,1	3,79
gmina Sadkowice	275,4			18,1	3,63

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Powiaty w Polsce. GUS, Warszawa 1999 oraz

Województwo Łódzkie w 1998 r. Urząd Statystyczny w Łodzi, Łódź 1999.
Podstawowym miernikiem obrazującym tempo rozwoju budownictwa i zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych jest wskaźnik budowy mieszkań w przeliczeniu na 1000 mieszkańców. Jego wartość dla powiatu rawskiego, wynosząca w 1998 r. 282,7, była mniejsza niż średnia krajowa i wojewódzka.

Warunki mieszkaniowe na obszarze powiatu są zbliżone. Najkorzystniejsza sytuacja, jeżeli chodzi o wielkość powierzchni użytkowej na 1 osobę, występuje w gminie Cielądz

i Sadkowice. W gminach tych najkorzystniejszy jest także wskaźnik zagęszczenia mieszkań.

Na terenie powiatu działają 2 spółdzielnie mieszkaniowe, które mają znaczący udział

w ogólnych zasobach mieszkaniowych powiatu, tj.: Rawsko-Mazowiecka Spółdzielnia Mieszkaniowa w Rawie Mazowieckiej oraz Spółdzielnia Mieszkaniowa w Białej Rawskiej.

Spółdzielnia w Rawie Mazowieckiej posiada obecnie 2528 mieszkań, w których zamieszkuje 8450 osób. Oznacza to, że mieszkania te stanowią 46 % wszystkich zasobów mieszkaniowych miasta, a zamieszkuje w nich 45,9 % ogółu mieszkańców. Mieszkania spółdzielcze znajdują się w 62 blokach, z których ponad połowa zlokalizowana jest na osiedlu „Zamkowa Wola”. Przez wiele lat nie prowadzono żadnych inwestycji w budownictwie spółdzielczym (od 1991 roku, kiedy to oddano do użytku 3 ostatnie bloki na tym osiedlu) dlatego cieszy fakt, iż

w 1999 r. i 2000 r. zasiedlono 2 nowe budynki, każdy po 30 lokali.

Znacznie mniejsze są zasoby Spółdzielni w Białej Rawskiej. W mieście, w 350 mieszkaniach administrowanych przez spółdzielnię (325 spółdzielczych i 25 należących do PKP Kielce), zamieszkuje ok. 32 % mieszkańców . Tutaj także, w chwili obecnej nie prowadzi się nowych inwestycji. Z 11 bloków będących własnością spółdzielni ostatni oddany został do użytku

w 1997 r.

Innymi instytucjami administrującymi zasobami mieszkaniowymi są: Zarząd Budynków Komunalnych w Rawie Mazowieckiej oraz Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Białej Rawskiej.

W Rawie Mazowieckiej w budynkach ZBK znajdują się 1173 lokale (z czego 630 komunalne), w których mieszka 3230 mieszkańców. Stan techniczny tych budynków nie jest najlepszy, co wynika w głównej mierze z tego, że są to w większości budynki stare (10,2% stanowią budynki z lat 1918-1944, 45,3% z lat 1945-1960, 44,5% – późniejsze).

Zasoby mieszkaniowe ZGKiM w Białej Rawskiej są znacznie mniejsze, bowiem posiada on ogółem 266 lokali (z czego ok. 25 na terenie gminy), w których zamieszkuje ogółem 710 osób.

Na terenach wiejskich występują głównie prywatne zasoby mieszkaniowe.

Liczbę nowych mieszkań oddanych do użytku w powiecie rawskim oraz powiatach ościennych, w 1998 r. przedstawia poniższa tabela.

Tabela nr 20 Mieszkania oddane do użytku w 1999 roku.

	Mieszkania		Powierzchnia użytkowa mieszkań w m^2	Przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania w m^2
	w liczbach bezwzględnych	na 1000 osób
Polska	80 594	2,1	7 524 116	93,4
woj. łódzkie	4 417	1,7	472 996	107,1
pow. tomaszowski	310	2,5	30 200	97,4
pow. skierniewicki	8	0,2	953	119,1
pow. grójecki	214	2,0	21 171	98,9
pow. rawski	90	1,7	6 516	72,4
m. Rawa Mazowiecka	77	4,2	5 046	65,5
m. i gm. Biała Rawska	1	0,1	145	145,0
gm. Cielądz	8	1,8	854	106,8
gm. Rawa Mazowiecka	3	0,3	379	126,3
gm. Regnów	-	-	-	-
gm. Sadkowice	1	0,2	92	92,0

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Powiaty w Polsce. GUS, Warszawa 199 9 oraz

Województwo Łódzkie w 1998 r. Urząd Statystyczny w Łodzi, Łódź 1999.

Jak wynika z przedstawionych wyżej danych, w 1998 r. w powiecie rawskim oddano do użytku 77 mieszkań. Wskaźnik ilości mieszkań w przeliczeniu na 1000 mieszkańców był taki sam, jak dla województwa łódzkiego, ale niższy niż średnia krajowa, natomiast przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania wynosząca 72,4 m² była najniższa dla badanych jednostek terytorialnych.

Na terenie powiatu najwięcej mieszkań oddano w Rawie Mazowieckiej – 77 na 90 oddanych w całym powiecie, natomiast najmniej w mieście i gminie Biała Rawska – po 1.

W ostatnich latach potrzeby ludności w zakresie mieszkalnictwa zaspokajane są

w przeważającej części we własnym zakresie. Rawsko-Mazowiecka Spółdzielnia Mieszkaniowa realizując budynki mieszkalne wielorodzinne zaspokaja w części potrzeby mieszkaniowe, lecz należy podkreślić, że mieszkania te mogą kupić jedynie bardziej zamożne rodziny.

W istniejących zasobach komunalnych głównym problemem jest nie najlepszy stan techniczny budynków, nieuregulowany stan prawny, jak również brak środków na remonty

i modernizacje.

9. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA
Poziom rozwoju infrastruktury technicznej jest najistotniejszym czynnikiem wpływającym na warunki bytowe ludności, a także podejmowanie decyzji lokalizacyjnych przez inwestorów. Na rozwój, zarówno na szczeblu powiatu, jak i lokalnym (gmin i miast) ma wpływ zarówno istnienie elementów infrastruktury, jak również ich stan techniczny oraz możliwości zaopatrzenia inwestycji w poszczególne media z istniejących sieci. Najważniejszymi elementami infrastruktury technicznej są:

* drogi ich stan techniczny oraz gęstość,

* sieć energetyczna, występowanie linii NN, ŚN i WN, ich stan techniczny i posiadane rezerwy energii,

* sieć telekomunikacji,

* sieć gazowa,

* sieć wodno-kanalizacyjna,

* sieć ciepłownicza.

Poprzez pryzmat ww. elementów oceniony zostanie stopień rozwoju infrastruktury technicznej w powiecie rawskim.

9.1 Drogi
Przez obszar powiatu rawskiego przebiega 930,7 km dróg, z czego:

– 43,4 km dróg krajowych, stanowiących 4,7 % wszystkich dróg w powiecie, zarządzanych przez Generalną Dyrekcję Dróg Publicznych w Warszawie Oddział Zachodni Biuro

w Łodzi,

– 54,8 km dróg wojewódzkich, stanowiących 5,9 % ogółu dróg w powiecie, zarządzanych przez Zarząd Województwa Łódzkiego poprzez Zarząd Dróg Wojewódzkich w Łodzi,

– 346 km dróg powiatowych, co stanowi 37,2 % wszystkich dróg w powiecie, zarządzanych przez Zarząd Powiatu Rawskiego,

– 486,5 km dróg gminnych, stanowiących 52,2 % ogółu, dla których zarządcami są:

– Zarząd Miasta Rawa Mazowiecka – 42,9 km

– Zarząd Miasta i Gminy Biała Rawska – 76,6 km

– Zarząd Gminy Cielądz – 175,6 km

– Zarząd Gminy Rawa Mazowiecka – 41,9 km

– Zarząd Gminy Regnów – 107,5 km

– Zarząd Gminy Sadkowice – 42,0 km

Nawierzchnia tych dróg jest różnorodna i posiadają one następujące rodzaje nawierzchni:

– bitumiczną – 501,3 km (53,8 % ogółu dróg),

– brukową, tłuczniową – 15,6 km ( 1,7 % ogółu dróg),

– gruntową ulepszoną – 98,7 km (10,6 % ogółu dróg),

– gruntową – 315,1 km (33,9 % ogółu dróg),
Na terenie miast Rawa Mazowiecka i Biała Rawska znajduje się ogółem 103,8 km dróg,
co stanowi 11 % wszystkich dróg w powiecie, i tak :

Na terenie Rawy Mazowieckiej jest:

– dróg krajowych – 12,3 km (1,3 %),

– dróg wojewódzkich – 4,6 km (0,5 %),

– dróg powiatowych – 20,0 km (2,1 %),

– dróg miejskich – 42,9 km (4,6 %),

Na terenie Białej Rawskiej jest:

– dróg krajowych – brak

– dróg wojewódzkich – 1,4 km (0,1 %),

– dróg powiatowych – 11,8 km (1,3 %),

– dróg miejskich – 10,8 km (1,2 %).

Stan techniczny dróg krajowych w 43 % (18,6 km) jest dobry, w 53 % (23,1 km) średni, a tylko w 4% (1,7 km) to stan zły.

Natomiast stan techniczny dróg wojewódzkich przedstawia się następująco:

– 12 % (6,3 km) – stan dobry,

– 77 % (42,3 km) – stan średni,

– 11 % (6,2 km) – stan zły.

Wszystkie drogi krajowe i wojewódzkie mają nawierzchnię bitumiczną.
Drogi powiatowe posiadają nawierzchnie w stanie:

a) dobrym:

– bitumiczne – w 10 % (24,7 km),

– pozostałe twarde – -

– gruntowe ulepszone – w 50 % (25,5 km),

– gruntowe – w 40 % (5,2 km),

b) średnim:

– bitumiczne – w 30 % (74,1 km),

– pozostałe twarde – w 100 % (3,0 km),

– gruntowe ulepszone – w 30 % (15,3 km),

– gruntowe – w 30 % (3,9 km),

c) złym :

– bitumiczne – w 60 % (148,2 km),

– pozostałe twarde – -

– gruntowe ulepszone – w 20 % (10,2 km),

– gruntowe – w 30 % (3,9 km),

Jeżeli chodzi o drogi gminne to ich nawierzchnie znajdują się w następującym stanie:

a) dobrym:

– nawierzchnie bitumiczne – w 28,8 % (35,8 km),

– pozostałe twarde – w 52,6 % (6,6 km),

– gruntowe ulepszone – w 20,5 % (9,8 km),

– gruntowe – -

b) średnim:

– nawierzchnie bitumiczne – w 53,2 % (66,0 km),

– pozostałe twarde – w 42,8 % (5,3 km),

– gruntowe ulepszone – w 46,8 % (22,3 km),

– gruntowe – w 52,0 % (156,8 km),

c) złym:

– nawierzchnie bitumiczne – w 18,0 % (22,3 km),

– pozostałe twarde – w 4,6 % (0,6 km),

– gruntowe twarde – w 32,7 % (15,6 km),

– gruntowe – w 48,0 % (145,1km).

Wszystkie drogi, których nawierzchnie mają stan zły, wymagają natychmiastowych odnów
i modernizacji.

Stopień skomunikowania wewnętrznego powiatu, poprzez sieć dróg powiatowych

i gminnych należy uznać za wystarczający. Niepokój budzi tylko stan techniczny tych dróg. Ulega on sukcesywnej poprawie i zależy od środków posiadanych przez zarządców tych dróg.

Sytuacja taka nie odbiega jednak od stanu na drogach w sąsiednich powiatach i w całym województwie łódzkim. Związane jest to z malejącymi środkami finansowymi na inwestycje drogowe w ostatnim dziesięcioleciu. Problem ten dotyczy wszystkich dróg w kraju.

Gęsta sieć dróg powiatowych i gminnych, uzupełniana drogami krajowymi i wojewódzkimi, pozwala w pełni zaspokoić wewnętrzne potrzeby powiatu. Również skomunikowanie zewnętrzne powiatu jest wystarczające.

Przez powiat rawski przebiega droga krajowa nr 8 Warszawa-Wrocław, która z uwagi na swoje dwie jezdnie ułatwia dojazd zarówno w kierunku stolicy kraju, jak i Śląska. Będzie to w przyszłości również łącznik z siecią projektowanych autostrad województwa łódzkiego

i mazowieckiego. Droga ta, na odcinku naszego powiatu (18,07 km x 2), stanie się drogą ekspresową S-8 Warszawa - Piotrków Trybunalski i w okresie do 2015 r. ma być modernizowana i dostosowywana do parametrów tej drogi.

Wpłynie to na poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego w naszym powiecie, gdyż wszystkie dopuszczone skrzyżowania dróg będą bezkolizyjne – projektowane są 3 węzły drogowe oraz 6 wiaduktów drogowych.

Ponadto powiat rawski ma dobre połączenie z Łodzią (dzięki drodze krajowej nr 72 Łódź-Rawa Mazowiecka) oraz Skierniewicami i Nowym Miastem (dzięki drodze wojewódzkiej
nr 707 Skierniewice - Nowe Miasto). Należy wymienić także drogę wojewódzką nr 725 Rawa Mazowiecka - Grójec oraz nr 726 Rawa Mazowiecka - Opoczno.

Pozwalają one zarówno na dojazd do tych miejscowości, jak i umożliwiają komunikację

z krajową i europejską siecią dróg.

W cały ten system wplata się sieć dróg powiatowych i gminnych, które łączą powiat rawski

z sąsiednimi powiatami (tomaszowskim, skierniewickim, żyrardowskim, grójeckim). Do najważniejszych należą drogi powiatowe: nr 38574 Biała Rawska-Nowe Miasto, nr 38555 Rawa Mazowiecka - Żelechlinek, Piekarowo - Biała Rawska, Rawa Mazowiecka - Wilkowice, itd.

9.2 Energetyka

Występowanie linii WN na danych obszarach determinuje lokalizację dużych inwestycji, co pośrednio ma wpływ na warunki bytowe ludności. Dla rozwoju budownictwa mieszkaniowego (jedno i wielorodzinnego) istotne są linie NN i ŚN oraz ich sprawność techniczna.

W tym zakresie na dzień dzisiejszy brak jest danych statystycznych – ogólna ocena, w oparciu o znajomość obszaru oraz obserwacje własne wskazuje, iż w większości są to stare linie przesyłowe, wymagające niejednokrotnie wymiany lub modernizacji, nie posiadające rezerw niewykorzystanych zapasów energii. Wzmożone zapotrzebowanie na energię elektryczną powoduje konieczność budowy całkiem nowych linii.

9.3 Telekomunikacja
Telekomunikacja jest ważnym czynnikiem branym pod uwagę przy opracowywaniu rankingów atrakcyjności inwestycyjnej regionów, powiatów, miast i gmin. Stan stelefonizowania poszczególnych gmin oraz miast przedstawia tabela numer 25 w aneksie.

Wskaźnik liczby abonentów na 100 mieszkańców, w 1997 roku, w mieście Rawa Mazowiecka wyniósł 22. Na drugim miejscu była gmina Regnów – 13. Najniższe wartości wskaźnik ten przyjął w gminie Rawa Mazowiecka – tylko ok. 5 oraz w gminie Cielądz – 5,5.

Liczba abonentów w powiecie rawskim sukcesywnie rośnie, rośnie wskaźnik telefonizacji.
W 1999 r. w Rawie Mazowieckiej zanotowano ponad 30 abonentów na 100 mieszkańców,
w mieście Biała Rawska około 14 abonentów na 100 mieszkańców. Na podobnym poziomie stelefonizowana była gmina Regnów.

W stosunku do 1997 r. nastąpiła poprawa sytuacji w gminie Rawa Mazowiecka, gdzie przypadło ponad 9 abonentów na 100 mieszkańców. Najniższym wskaźnikiem charakteryzują się gminy: Cielądz i Sadkowice, w których przyjął on odpowiednio wartości: 6 i 7.

Brak jest danych o inwestycjach z zakresu telefonizacji planowanych na terenie powiatu. Wiadomo jednak, że trwają prace nad rozbudową i modernizacją sieci telefonicznej i zapewne nastąpi w tej dziedzinie znaczna poprawa.

9.4 Gazyfikacja
Stopień zgazyfikowania powiatu rawskiego jest niezadowalający. Na terenach wiejskich w gaz z sieci zaopatrywanych jest jedynie około 30 gospodarstw rolnych położonych w gminie Biała Rawska. Gospodarstwa te są zasilane z gazociągu w gminie Błędów.

Na terenie miasta Rawa Mazowiecka znajdują się dwie stacje redukcyjne I-go stopnia,

z możliwością poboru gazu 4,5 tys. m³/h oraz trzy stacje redukcyjne z możliwością poboru gazu 1,5 tys. m³/h. Ogółem na terenie miasta znajduje się około 13 965 km sieci średniego ciśnienia oraz 5 952 km sieci niskiego ciśnienia, z których korzysta łącznie 2 846 odbiorców gazu.

Z powyższych danych wynika, że sieć gazowa na terenach wiejskich nie istnieje, natomiast na terenie miasta jest ona niezadowalająca.

9.5 Sieć wodociągowa
Sieć wodociągowa na obszarach wiejskich powiatu rawskiego nie jest dostatecznie rozwinięta. Istnieją duże dysproporcje w zwodociągowaniu, zarówno gospodarstw rolnych, jak i budynków mieszkalnych, w poszczególnych gminach powiatu. W 1999 r. największym stopniem zwodociągowania cechowały się gminy: Rawa Mazowiecka – 96 %, miasto Rawa Mazowiecka – 92,0 % oraz miasto Biała Rawska – 88,0 %. Największe zaniedbania odnotowano w gminie Biała Rawska, gdzie zwodociągowano jedynie ok. 22,0 % obszaru gminy oraz w gminie Sadkowice – 37,1 %.

Z danych udostępnionych przez gminy wynika, że inwestycje wodociągowe ciągle trwają.

Na terenie samego miasta Rawa Mazowiecka woda pobierana jest z trzech ujęć: z ujęcia Boguszyce pochodzi około 2900 m³ wody, z ujęcia przy ulicy Fawornej około 1000 m³
i z ujęcia na terenie fabryki guzików Bonetti około 150 m³ wody na dobę. Obecnie eksploatowane ujęcia nie posiadają niezbędnych rezerw dla prawidłowego rozwoju miasta. (uniemożliwiają np. lokalizację w mieście inwestycji przemysłowych opartych na technologiach wodochłonnych)

Dane dotyczące zwodociągowania obszaru powiatu zawierają tabele numer 26, 27 i 28

w aneksie.

9. 6 Sieć kanalizacji sanitarnej
Według danych na koniec 1999 roku w powiecie rawskim jedynie na terenie miasta Rawa Mazowiecka, miasta Biała Rawska, gminy Rawa Mazowiecka i gminy Cielądz zlokalizowane były oczyszczalnie ścieków.

W gminie Sadkowice budowa oczyszczalni jest w trakcie realizacji. Zaplanowana jest budowa oczyszczalni w gminie Regnów.

Porównując ilość kilometrów sieci kanalizacyjnej do sieci wodociągowej zaobserwować można dużą dysproporcję na niekorzyść tej pierwszej (szczególnie duża jest ona na terenach wsi).

W samej Rawie Mazowieckiej także występuje różnica pomiędzy liczbą gospodarstw zaopatrywanych w wodę z sieci, a takimi bez dostępu do sieci kanalizacyjnej. Wiele gospodarstw korzysta zatem z szamb lokalnych, wywożonych za pomocą wozów asenizacyjnych, co jest nieefektywne i nieekologiczne.

Ścieki z terenu miasta odprowadzane są do mechaniczno-biologicznej oczyszczalni ścieków zlokalizowanej we wsi Żydomice, w pobliżu Rawy Mazowieckiej. Przepustowość tejże oczyszczalni wynosi około 12400 m³ na dobę, jednak wykorzystuje się jedynie około 45 % mocy przerobowej obiektu.

Poważnym problemem jest połączenie kanalizacji sanitarnej z deszczową, co sprawia, że duże ilości wód filtracyjnych i deszczowych trafiają do przepompowni ścieków i są poddawane procesowi oczyszczania.

Dane statystyczne odnośnie procesu rozwoju sieci kanalizacyjnej w latach 1997-1999 zawierają tabele numer 29, 30 i 31 w aneksie.

9. 7 Ciepłownictwo
Jeżeli chodzi o sieć ciepłowniczą to występuje ona głównie na terenie miast. Niestety brak jest danych statystycznych w tym zakresie.

Na terenach wiejskich sieci ciepłowniczej praktycznie brak. Funkcjonują jedynie lokalne kotłownie zasilające budynki jednorodzinne.

Ogólna ocena sieci ciepłowniczej w oparciu o znajomość terenu i własne obserwacje wskazuje, iż na terenie miasta występują jej poważne braki. Osiedla domów jednorodzinnych zasilane są przez kotłownie indywidualne, stare budownictwo wielorodzinne nie wyposażone jest w sieć ciepłowniczą, jedynie nowsze budownictwo wielorodzinne wyposażone jest
w centralne ogrzewanie sieciowe. Na tych osiedlach powstało kilka niewielkich kotłowni, jedynie na osiedlu Zamkowa Wola przebudowano sieć i kilka kotłowni wyłączono, natomiast jedną kotłownię zmodernizowano na gazową i przyłączono większą część tegoż osiedla.

9. 8 Podsumowanie
Poziom rozwoju infrastruktury w powiecie rawskim nie jest zadowalający. Analiza poszczególnych elementów infrastruktury technicznej wykazuje duże dysproporcje pomiędzy poszczególnymi gminami wchodzącymi w skład powiatu oraz duże dysproporcje w stanie rozwoju i zapotrzebowania różnych rodzajów sieci w poszczególnych gminach powiatu rawskiego.

Obliczanie wskaźnika rozwoju infrastruktury dla poszczególnych gmin i porównywanie go byłoby mylące, ponieważ poszczególne gminy posiadają różne charakterystyki rozwojowe

i ich potrzeby, pod względem niektórych elementów infrastruktury mogących być nośnikiem rozwoju, są różne.

Dlatego też niezbędna jest współpraca władz powiatowych z samorządami na szczeblu gmin, w celu określenia potrzeb i kierunków w zakresie rozwoju infrastruktury, w zależności od możliwości poszczególnych obszarów. Na terenie powiatu rawskiego oraz samego miasta Rawa Mazowiecka nie dostrzega się zainteresowania jednostek gospodarki oraz samej ludności współfinansowaniem rozwoju infrastruktury, co zapewne jest spowodowane niezbyt wysokim poziomem infrastruktury społecznej.

10. INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA
10.1 OCHRONA ZDROWIA