Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013), Türkiye Büyük Millet Mecli

Dokuzuncu Kalkınma Planı                     Kimya Sanayii Özel İhtisas Komisyonu, Bor-Soda Külü-Krom Kimyasalları Çalşıma Grubu Raporu
 
 
22
Rusya’nın toplam bor rezervinin B
2
O
3
 bazında yaklaşık 100 milyon ton olduğu 
belirtilmektedir.  Rusya'nın bor minerallerinin tamamına yakını  Japon Denizi yakınında, 
Primorsk’taki Dalnegorsk bor yataklarından üretilmekte ve hemen madenin yanında bulunan 
zenginleştirme tesisinde işlenmektedir.  
Kazakistan’da, Kuzey Hazar Denizindeki Inder Bölgesinde,  50 m derinlikte; %20 B
2
O
3
 
içerikli 7 milyon ton bor rezervi mevcuttur. En önemli mineraller; szaybelit ve borasit’tir. 
Ayrıca, yazları kuru olan Inder gölünde de ülkesit, inyoit, hidroborasit, kolemanit, pandermit, 
askarit ve inderit gibi bor rezervleri bulunmaktadır. 
 Çin'de bor üretimi yapılan yerler; Liaoning, Jilin, Qinghe ve Xizang’tadır. Çin’in bor 
rezervi 36 milyon ton olarak tahmin edilmektedir. Rezervin % 59’unu ortalama % 8,4 B
2
O
3
  
tenörlü bor ve magnezyumlu yataklar oluşturmakta ve bu yataklar Yingkou ve Liaoning 
bölgelerinde bulunmaktadır. Rezervlerin % 29’u ise Da Qaidam ve Qinghai bölgesindeki tuz 
gölünde olup % 2-6 B
2
O
3
  içeriklidir.  
2.5. Bor Ürünlerinin Kullanım Alanları 
Bor ürünlerinin  500’e yakın kullanım alanı olmakla birlikte başlıca kullanım alanları 
aşağıda verilmektedir. 
Cam sanayii : İzolasyon tipi cam elyafı, tekstil cam elyafı, boro-silikat camları, optik 
lifler, cam seramikleri, şişe ve diğer düz  camlar ve özel camlar 
Seramik sanayii : Emaye ve sır, porselen boyaları vb.   
Nükleer Sanayi : Reaktör kontrol çubuklarında, nükleer kazalarda güvenlik amaçlı  ve 
nükleer atık depolayıcı olarak 
Uzay ve Havacılık Sanayi :  Uzay araçları ve  uçaklar, helikopterler, zeplinler, radarlar, 
uydu vb iletişim araçları, füzelerde (kompozit malzeme-sürtünmeye-aşınmaya ve ısıya 
dayanıklı malzemeler, yakıt (roket yakıtı vb.), . 
Askeri & Zırhlı Araçlar : Zırh plakaları, tanklar, helikopterler, zırhlı yelekler; portatif 
cihazlarda yakıt olarak. 
Elektronik-Elektrik ve Bilgisayar Sanayiinde : Bilgisayarların mikro-chiplerinde, 
CD-sürücülerinde, bataryalarında, LCD  ekranlarda.   
Yarı iletkenler, vakum tüpler, az kayıplı dieletrik malzemeler, elektrik kondansatörleri, 
gecikmeli sigortalar, izolasyon amaçlı vb. 
İletişim Araçlarında : Cep telefonları, modemler, televizyonlar, uydular vb. 

---

Dokuzuncu Kalkınma Planı                     Kimya Sanayii Özel İhtisas Komisyonu, Bor-Soda Külü-Krom Kimyasalları Çalşıma Grubu Raporu
 
 
23
İnşaat-Çimento Sektöründe : İzolasyon ve ses yalıtımı amacıyla; daha sağlam hafif ve 
depreme-ısıya dayanıklı binaların yapılmasında, yalıtımda. Binaların cam bölümlerinde;  
termal camlarda (borosilikat camlar), çimentoya ve çeliklere mukavemet artırıcı katkı 
maddesi olarak kullanılmaktadır. Ayrıca, klinker yapımında önemli oranda enerji tasarrufu 
sağlanmaktadır. 
Metalurji : Paslanmaz – dayanıklı çelik (sertleştirici-korozyon önleyici), sürtünmeye-
aşınmaya karşı dayanıklı malzemeler, metalurjik flaks, refrakterler-refrakter briket 
malzemeleri, lehimleme, döküm malzemelerinde katkı maddesi olarak,  bor alaşımları, 
kesiciler. AB ülkeleri, Rusya’dan önemli  miktarda borlu çelik ithal etmektedir.  
Enerji Sektörü   
Enerji Depolama : Güneş enerjisinin depolanması, otomobillerde yakıt hücreleri ve 
güneş  pillerinde  koruyucu vb.  amaçlı kullanılmaktadır.   
Yüksek Enerji Yakıtı : Roket yakıtı olarak kullanılmakta olup; enerji sektöründe 
kullanımı için araştırmalar devam etmektedir (hava araçlarında yeni yakıt üretim çalışmaları 
devam etmektedir). 
Isı ve Ses Yalıtımı : İzolasyon amaçlı (binalarda, otomobillerde, makinalarda  vb.). 
Otomobil Sanayi : Hidrojenle çalışan arabaların hücre yakıtlarında; arabalardaki hava 
yastıklarında, hidroliklerde, plastik aksamda, yağlarda ve metal aksam ile çelik aksamında, 
izolasyon vb amaçlı kullanılmaktadır 
Ulaşım Sektörü : Özellikle maglev trenlerin süper ileticileri ile yüksek yoğunluktaki 
mıknatıslarında kullanılmaktadır.  
Tekstil  sektörü :  
Yanmayı geciktirici - önleyici selülozik malzemeler   
İzolasyon malzemeleri (alev geciktirici, ısıya dayanıklı kumaşlar vb.), 
Deri Sanayi (deri renklendirici),tekstil boyaları, suni ipek parlatma malzemeleri,   
İlaç ve Kozmetik Sanayii :  
Dezenfekte ediciler, antiseptikler, vitaminler 
Bor tabletleri: Tıpta özellikle; ostreoporoz tedavilerinde, alerjik hastalıklarda,  
psikiyatride, kemik gelişiminde ve artiritte, menopoz tedavisinde bor kullanılabilmektedir. 
Bor, insan vücudu için günlük  alınması gereken bir mineraldir.   
Beyin kanserlerinin tedavisi sırasında (BNCT- Boron Notron Capture Therapy), akciğer 
ve  prostat kanseri vb. hastalıkların tedavisinde  

---

Dokuzuncu Kalkınma Planı                     Kimya Sanayii Özel İhtisas Komisyonu, Bor-Soda Külü-Krom Kimyasalları Çalşıma Grubu Raporu
 
 
24
Hiperaktiviteye  karşı ve konsantrasyonu  artırmak için. 
Diş macunlarında 
Dezenfektan ilaçları- antiseptikler (hijyen amaçlı birçok uygulamada) 
Bazı kozmetik ürünlerinde 
Kimya Sanayii  
Bazı kimyasalların indirgenmesi, 
Elektrolitik işlemler, elektro-kimya 
Flotasyon reaktifleri, banyo çözeltileri  
Katalizörler 
Atık Temizleme Amaçlı 
Temizleme ve beyazlatma sanayii    
Deterjan sanayi (toz deterjanlar, toz beyazlatıcılar, parlatıcılar vb.), 
Çeşitli temizlik malzemeleri 
Tarım Sektörü: Gübreler, böcek ve bitki öldürücüler, 
Kağıt Sanayii : Beyazlatıcı olarak.  
Kauçuk ve Plastik Sanayii: Plastik malzemeler, ısıya dayanıklı palstikler  vb. 
Emprenye : Ahşap malzeme ve ağaçlarda koruyucu, boya ve vernik kurutucu vb.  
Fotoğrafçılık 
Patlayıcı Maddeler (havai fişek vb.)  
Antifirizler, hidrolik yağlar  
Boya: Petrol Boyaları, yanmayan ve erimeyen boyalar, tekstil boyaları 
Zımpara ve aşındırıcılar 
Yangına Dirençli Malzemeler : Selülozik izolasyon malzemeleri, plastikler, tekstil 
Yangın söndürücüler: Yangına karşı dayanıklı işlemler (otomasyon vb) 
Yapıştırıcılar 
Kompozit malzemeler 
Spor malzemeleri 
Manyetik cihazlar 
İleri Teknoloji Araştırmaları (genetik, moleküler biyoloji vb.) 
Nanoyapılar  
Mumyalama 
ve diğer birçok alanda kullanılmaktadır. 

---