Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013), Türkiye Büyük Millet Mecli

Dokuzuncu Kalkınma Planı                     Kimya Sanayii Özel İhtisas Komisyonu, Bor-Soda Külü-Krom Kimyasalları Çalşıma Grubu Raporu
 
 
127
  2.1.4. Yurtiçi Tüketim: 
 
2002 senesinden itibaren Rusya’nın deri Türk deri sanayinden talepleri azaltması ve 
pazarını Uzakdoğu’ya kaydırması, Türkiye pazarını özelikle deri kimyasalları talebini 
istikrarlı, durağan hatta gerileyen bir trende sokmuştur. Pazarın gerilemesi yıllar itibariyle 
yavaşlamıştır.     
Tablo 4:Tüketim Miktarı  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
(Bin Ton)
Sıra Ana 
 
YILLAR 
YILLIK ARTIŞLAR (%) 
No:  Mallar 
  1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005.  2000 2001 2002 2003  2004 
2005   
(1) 
(2) 
 (3) (4) (5) (6) (7) (8)
(9)  (4/3) (5/4) (6/5) (7/6)  (8/7) 
(9/8) 
1 Deri 
Kimyasalları 
 
10 14 14 19 16 14 13 
40 0  35 -16 -13 -8 
Kaynak: 
    
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
 
2.1.5. Fiyatlar: 
Krom Kimyasalları sektörü bir uzun süre atıl kapasiteler ve arz fazlaları nedeniyle 
düşük fiyatlarla çalışmak zorunda kalmıştır. Özellikle 2003-2004 döneminde artan enerji ve 
kromit fiyatları sektörü oldukça olumsuz etkilemiş ve karlılık marjları düşmüş hatta bir 
dönem zararlar söz konusu olmuştur. Düşük fiyatların yanı sıra söz konusu dönem boyunca 
artan kromit fiyatları sektöre zor dönemler yaşatmıştır.  
Çeşitli çevresel baskılar nedeniyle 2004 ve 2005 senelerinde bazı fabrikaların 
kapanması söz konusu olmuştur. Kapanan bu fabrikalar sayesinde azalan arz, arz/talep 
arasındaki makası daraltmış ve fiyatların artmasını sağlamıştır. Öte yandan, hammadde ve 
enerji fiyatları, navlun maliyetlerinin de artması, kaçınılmaz olarak fiyatlara yansımıştır. 
2.1.6. İstihdam: 
Krom kimyasalları üretiminde nitelik gerektirmeyen işlerin müteahhitler kanalıyla 
yaptırılması ve otomasyonun etkisiyle yıllar itibariyle azalmalar olmuştur. Adam başı 
üretkenlikte Avrupa düzeyine ulaşılmıştır.   
Bu sektörde haftalık çalışma süresi 45 saattir. İşçi ücretleri toplu sözleşme ile 
belirlenmektedir.. 
Tablo 5 : Krom Kimyasalları  Sektörü İstihdam Durumu 
  
  
  
(Kişi) 
  
YILLAR 
YILLIK ARTIŞLAR (%) 
İşgücü 1999 2000 
2001 
2002 2003 2004 2005. 2000 2001 2002 2003 
2004 
2005. 
(1) (2) 
(3) 
(4) 
(5) (6) (7)
(8) 
(3/2) (4/3) (5/4) (6/5) 
(7/6) 
(8/7) 
Beyaz Yakalı 140
174  173 171 146 133 133  24  -1  -2  -15  -9 
0 
Mavi Yakalı 239
239  211 223 208 181 181
0  -12 10  -7 -12 
0 
Kaynak: 
 Soda  Sanayi   
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  

---

Dokuzuncu Kalkınma Planı                     Kimya Sanayii Özel İhtisas Komisyonu, Bor-Soda Külü-Krom Kimyasalları Çalşıma Grubu Raporu
 
 
128
2.1.7. Sektörün Rekabet Gücü 
Krom Kimyasalı sektöründe farklı  üretim prosesleri söz konusudur: Bunların en 
önemlileri, çevre standartlarına tamamen uyumlu olan kireçsiz üretim teknolojisi ile,daha eski 
olan kireçli üretim teknolojisidir. Dünyada sayılı üretici, kireçsiz üretim teknolojisini 
kullanabilmektedir.  
Sektördeki en önemli etken çevre baskısıdır. Eski teknoloji ile üretim yapan fabrikalar 
kapatılma baskısı yaşamaktadırlar. 
Mevcut en iyi teknoloji ile üretim yapan Kromsan 1998 senesinde teknoloji değişikliği 
yerine getirmiş ve halen bu teknoloji ile üretim yapmaktadır.  
Yeni teknolojinin üretim prosesinin en önemi etmeni, maliyetlerin %35’una yakınını 
oluşturan kromit cevheridir. Özellikle geçtiğimiz dönemlerde ekonomisi önemli oranlarda 
büyüyen  Çin’in artan kromit talebi, kromit fiyatlarını oldukça yüksek noktalara çekmiş  
sodyum bikromat üreticilerinin üretim maliyetlerine olumsuz olarak yansımıştır. 
2.1.8. Diğer Sektörler ve Yan Sanayi ile İlişkiler        
Krom Kimyasalları ağaç, kağıt, deri ve metal sektörlerine girdi veren, bu sektörlerde 
yoğun olarak kullanılan bir üründür. Bu sektörler doygun, oturmuş sektörler olduğu için gerek 
dünyada gerekse Türkiye’de büyümesi öngörülmemektedir.  
Özellikle deri sanayinin, krom kimyasallarının en önemli alt başlığı deri kimyasalları 
ile dirsek teması vardır. Sürekli gelişen teknoloji çerçevesinde yeni uygulamalar, yeni ürünler 
ortaklaşa geliştirilmektedir.  
2.1.9. Mevcut Durumun Değerlendirilmesi: 
Önümüzdeki dönemde, sektörün en önemli problemi olan eski teknoloji ile çalışan 
firmaların kapanma eğilimlerinin devam etmesi beklenmektedir. Bu sektörün bir diğer önemli 
sorunu olan arz fazlasını azaltacak ve arz/talep arasındaki makas daralacaktır. Dünyada 
oldukça yavaş büyüme oranına sahip sektörde yeni kapasiteler söz konusu olsa dahi bunun 
sınırlı kalacağı öngörülmektedir.  
Verimli çalışan, çevreyle barışık teknolojileri geliştirme çabaları sektörde sürmektedir. 
Bu gelişmeler ülkemizde de gerek Türkiye açısından gerekse AB’ye entegrasyon açısından 
yakından takip edilmektedir.  
 

---

Dokuzuncu Kalkınma Planı                     Kimya Sanayii Özel İhtisas Komisyonu, Bor-Soda Külü-Krom Kimyasalları Çalşıma Grubu Raporu
 
 
129
  2.2. Sektörün Dünyada (OECD, DTÖ, Ülkeler) ve AB Ülkelerindeki Durumu  
Krom Kimyasallarının en alt başlığı olan deri sanayiinde dünyada ön plana çıkan 
bölgeler; Çin başta olmak üzere Asya-Pasifik, Güney Amerika, İtalya ve Türkiye’dir. Türkiye 
deri pazarı, 2002 senesinden sonra özellikle Rusya’dan gelen taleplerin azalması ile daralma 
eğilimine girmiştir. Özellikle güvenlik nedeniyle bavul ticaretine sınırlandırmalar getirilmesi 
ve Rus deri talebinin Uzakdoğu’ya kayması yerli sanayii olumsuz etkilemiştir.  
    

---

Dokuzuncu Kalkınma Planı                     Kimya Sanayii Özel İhtisas Komisyonu, Bor-Soda Külü-Krom Kimyasalları Çalşıma Grubu Raporu
 
 
130

---

Dokuzuncu Kalkınma Planı                     Kimya Sanayii Özel İhtisas Komisyonu, Bor-Soda Külü-Krom Kimyasalları Çalşıma Grubu Raporu
 
 
131
3. DOKUZUNCU PLAN DÖNEMİNDE (2007-2013) SEKTÖRDE 
BEKLENEN GELİŞMELER 
      
 
3.1. Yurtiçi Talep Projeksiyonu: 
Plan Dönemi içerisinde krom kimyasalları talebinin mevcut seviyesini koruması beklenmektedir.  
Tablo 6:Krom Kimyasalları Sektörü Yurtiçi Talep Projeksiyonu (Miktar Olarak)   (Ton) 
  
  
 
 
 
 
 
 
 
  
Ort.Yıllık 
Sıra Ana YILLAR 
Artış (%) 
No. 
Mallar 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2007-2013
(1) 
(2)  (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10)  (11) 
1 
Krom 
Kimyas
alları   14.000 
 
 
14.000
 
 
 
14.000
 
 
 
14.000
 
 
 
14.000
 
 
 
14.000
 
 
 
14.000
 
 
 
14.000
 
 0 
 
 
3.2. İhracat Projeksiyonu                      
Kromsan Krom Bileşikleri Fabrikası yurtiçi  tüketimi karşıladıktan sonra üretiminin 
geri kalanını ihraç etmeye devam edecektir.   
 
Tablo 7Krom Kimyasalları Sektörü İhracat Projeksiyonu (Miktar Olarak)        (Bin Ton) 
  
  
 
 
 
 
 
 
 
  
Ort.Yıllık 
Sıra Ana YILLAR 
Artış (%) 
No. 
Mallar 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 
2007-2013
(1) 
(2)  (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) (11) 
1 
Krom 
Kimyas
alları   60 
 60 
60 
 60 
 60 
60  
60  
60  
 0 
 
   
 
 

---

Dokuzuncu Kalkınma Planı                     Kimya Sanayii Özel İhtisas Komisyonu, Bor-Soda Külü-Krom Kimyasalları Çalşıma Grubu Raporu
 
 
132
3.3. Teknolojide, Ar-Ge Faaliyetlerinde, İstihdam Piyasasında, Girdi  Piyasalarında, 
Çevre Uygulamalarında vb. Muhtemel Gelişmeler ve Sektörün Rekabet Gücüne Etkileri: 
Kromsan Krom Bileşikleri Fabrikası, en iyi kullanılabilir teknoloji ile üretim 
yapmaktadır. Gerek maliyetlerini düşürmek gerekse ürün standartlarını yükseltmek için ar-ge 
çalışmalarını sürdürmektedir. Çevre uygulamaları ve yönetmelikleri açısından Türkiye 
kriterlerini sağlamış ve AB standartlarında üretim yapmaktadır. Kromsan Fabrikası, Dünya 
Kimya Sanayiinin gönüllü eylem planı Responsible Care - Üçlü Sorumluluk’u taahhüt 
etmiştir 
      
3.4. Diğer Sektörler ve Yan Sanayi ile İlişkilerde Muhtemel Gelişmeler: 
      
Krom  Kimyasalları daha önce de belirtildiği üzere müşteri sektörlerindeki 
gelişmelere  duyarlıdır. Başta deri sektörü olmak üzere, metal işleme, kağıt ve ağaç emprenye 
sektörlerindeki gelişmeler takip edilmektedir. Bu gelişmeler çerçevesinde  yeni yatırımlar söz 
konusu olabilecektir.  
 Ayrıca krom üretiminin en önemli etmeni olan kromit piyasasındaki gelişmeler 
yakından izlenmekte ve maliyet düşürücü, verimlilikleri arttırıcı  önlemler üzerinde 
çalışılmaktadır.  
  
 

---

Dokuzuncu Kalkınma Planı                     Kimya Sanayii Özel İhtisas Komisyonu, Bor-Soda Külü-Krom Kimyasalları Çalşıma Grubu Raporu
 
 
133
4. AB’YE KATILIM SÜRECİNİN SEKTÖRE ETKİLERİ 
 Sanayi şirketlerinin, Avrupa Birliği entegrasyonunda karşılaşabilecekleri en önemli 
etkisi çevre ile ilgili daha sıkı düzenlemelerin söz  konusu olmasıdır. Krom Kimyasalları söz 
konusu olduğunda çevre konusunda duyarlılık artmaktadır. Ancak gerek üretim prosesi 
gerekse atıklar açısından uluslararası sertifikalara sahip, AB kriterlerinde üretim yapan 
Kromsan için krom bileşikleri açısından bu anlamda herhangi bir zorlanma 
öngörülmemektedir.
  
 

---

Document Outline

• BOR ÇALIŞMA GRUBU RAPORU
• BOR ÇALIŞMA GRUBU ÜYELERİ
  • 2.1. Bor Elementi
  • 2.2. Bor Mineralleri
• 2.2.1. Kristal Suyu İçeren Boratlar
• 2.2.2. Bileşik Boratlar (Hidroksil ve/veya Diğer Tuzlar ile)
• 2.2.3.Borik Asit
• 2.2.4. Susuz Boratlar
• 2.2.5. Borofluoritler
• 2.2.6. Borosilikat Mineralleri
• 2.2.7. Turmalin grubu mineraller
  • 2.3. Ticari Bor Mineralleri 
  • 2.4. Dünya Bor Rezervleri
  • 2.5. Bor Ürünlerinin Kullanım Alanları
• 2.5.1. Ürün Bazında Bor Ürünleri Kullanım Alanları
• 2.5.2. Sektörlere Göre Bor Kullanım Alanları
  • 2.5.2.1. Cam Sanayii
    • 2.5.2.1.1. İzolasyon Tipi Cam Elyafı 
    • 2.5.2.1.2. Tekstil Tipi Cam Elyafı 
    • 2.5.2.1.3. Optik Cam Elyafı (Fiber Optikler)
    • 2.5.2.1.4. Borosilikat Camlar 
      • 2.5.2.1.4.1. LCD Ekranlar  
        • 2.5.2.1.5. CRT Camı (Renkli TV Katot Tüpleri)
      • 2.5.2.2. Seramik Sanayi
      • 2.5.2.3. Temizleme ve Beyazlatma Sanayii
      • 2.5.2.4. Yanmayı Önleyici (Geciktirici) Maddeler
        • 2.5.2.4.1. Selülozik Yalıtım
        • 2.5.2.4.2. Plastikler
        • 2.5.2.4.3. Tekstil
      • 2.5.2.5. Tarım
        • 2.5.2.5.1. Gübreler 
        • 2.5.2.5.2. Bitki  Öldürücüler 
        • 2.5.2.5.3. Böcek Öldürücüler
      • 2.5.2.6. Metalurji
        • 2.5.2.6.1. Çelik
        • 2.5.2.6.2. Borlama (Boriding – Boronozing)
        • 2.5.2.6.3. Demir Dökümler
        • 2.5.2.6.4. Süper Alaşımlar
        • 2.5.2.6.5. Alüminyum Alaşımları
        • 2.5.2.6.6. Diğer Metal Alaşımları
        • 2.5.2.6.7. Amorf Metal Alaşımlar 
        • 2.5.2.6.8. Flakslama Uygulamaları 
        • 2.5.2.6.9. Elektro Kaplama
      • 2.5.2.7. Nükleer Uygulamalar
      • 2.5.2.8. Bor Fiberleri 
      • 2.5.2.9. Uzay ve Havacılık 
      • 2.5.2.10. Borlu Katı Yakıtlar
        • 2.5.2.10.1. Hücre Yakıtları (Fuel Cells)
        • 2.5.2.10.2. Füze / Uçuş Yakıtları 
      • 2.5.2.11. Sağlık 
  • 2.6. Dünyada Bor Üretim Yöntemleri 
• 2.6.1. Maden İşletmeciliği 
• 2.6.2. Cevher Zenginleştirme 
• 2.6.3. Rafinasyon 
  • 2.6.3.1. Borik Asit
  • 2.6.3.2. Boraks Dekahidrat/Pentahidrat
  • 2.6.3.3. Susuz Boraks (Anhidrat Boraks)
  • 2.6.3.4. Diğer Sodyum Boratlar
  • 2.6.3.5. Bor Oksit 
  • 2.6.3.6. Elementel Bor
  • 2.7. Dünya ve Türkiye Bor Üretimleri
• 2.7.1. Dünyada Bor Üretimleri  
  •  2.7.1.1. Dünya Üleksit Kapasitesi ve Üretimi 
  •  2.7.1.2. Dünya Boraks Üretimi
  • 2.7.1.3. Dünya Kolemanit  Üretimi
  • 3. 1. Mevcut Durum
• 3.1.1. Kuruluş Sayısı, Mevcut Kapasite ve Kullanımı
  • 3.1.1. 1. Bigadiç Bor İşletme Müdürlüğü
  • 3.1.1.2. Emet Bor İşletme Müdürlüğü 
  • 3.1.1.3. Kırka Bor İşletme Müdürlüğü
  • 3.1.1.4. Kestelek  Bor İşletme Müdürlüğü
  • 3.1.1.5. Bandırma Bor ve Asit Fabrikaları İşletme Müdürlüğü
  • 3.1.1.6. Türkiye Bor  Rezervi
  • 3.1.1.7. Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü’nün Konsantre Bor ve Rafine  Bor Ürünleri Kapasitesi
•  3.1.2. Üretim
  • II.1.2.1. Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü Konsantre ve Rafine Bor Üretimleri
  • 3.1.2.2. Rafine Bor Üretimleri
• 3.1.3. Dış Ticaret 
  • 3.1.3.1. Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü’nün Bor Ticareti
  • 3.1.3.2. Türkiye’nin Bor Ürünleri  İthalatı
  • Tablo 18.  Türkiye’nin  Yıllar İtibariyle Bor Ürünleri İthalatı
• 3.1.4. Yurtiçi Tüketim
• 3.1.5. İstihdam
• 3.1.6. Mevcut Teşvik Tedbirlerinin Değerlendirilmesi
• 3.1.7. Sektörün Rekabet Gücü
  • 3.1.7.1. Yurtdışı Pazarlama Şirketleri/Temsilcilikler
    • Pazarlama Şirketleri  ve Dış Temsilcilikler (Ülke/Firma)
      • 3.1.7.2. Türkiye’nin Dünya  Bor Pazarındaki Payı 
• 3.1.8. Mevcut Durumun Değerlendirilmesi
  • 3.1.8.1. Üretim
  • 3.1.8.2. Pazarlama Satış
  • 3.1.8.3.Yatırım
    • 3.1.8.3.1. Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü Tarafından Rafine Bor Ürünleri Üretim Kapasitesini Artırmaya Yönelik Bazı Önemli Projeler:
• 3.1.9. Özel Bor Kimyasalları
  • 3.2. Sektörün Dünyada ve AB Ülkelerindeki Durumu
• 3.2.1. Dünyada Başlıca Bor Üreten Firmalar
• 3.2.2. Şirketler/Ülkeler Bazında Bor Ürünleri Kurulu Kapasiteler
  • Ulex S.A.
  • Indusrias Quimicas Baradero 
• 3.2.3. Dünya Bor Pazarındaki  Önemli Gelişmeler 
  •  3.3. GZFT Analizi
  • 4.1. Yurtiçi Talep Projeksiyonu
• 4.1.1. Çimento
• 4.1.2. Tarımsal Amaçlı Gübre
• 4.1.3. Seramik Sektörü 
  • 4.2. İhracat Projeksiyonu
  • 4.3. Üretim Projeksiyonu
  • 4.4. İthalat  Projeksiyonu
  • 4.5. Yatırım Tahminleri
  • 4.6. Teknolojide, Ar-Ge Faaliyetlerinde, İstihdam Piyasasında, Girdi Piyasalarında, Çevre Uygulamalarında Muhtemel Gelişmeler ve Sektörün Rekabet Gücüne Etkileri
• 4.6.1. Ar-Ge  Faaliyetleri 
  • 4.6.1.1. Özel Bor Kimyasallarına Yönelik Ar-Ge Çalışmaları 
  • 6.1. Temel Sektörel Vizyon ve Strateji
  • 6.2. Temel Amaç ve Politikalar
  • VI.3. Amaç ve Politikaları Gerçekleştirmeye Yönelik Öncelikler, Tedbirler ve Hukuki Kurumsal Düzenlemeler
• 6.3.1. Teşvik Sistemine İlişkin Tedbirler
  • 6.4. Politika Tedbir ve Düzenlemelerin Toplam Getirileri ve Yükleri
  • 7.1. Temel Amaç ve Politikalar ile Öncelik ve Tedbirlerin Gelişme Eksenleri Bazında Tasnifi
  • 7.2. Dokuzuncu Kalkınma Planı Açısından Temel Yansımalar
  • 2.1. Mevcut Durum
• 2.1.1. Kuruluş Sayısı, Mevcut Kapasite ve Kullanımı
  • Üretim konusu
    • Tablo 2 : Soda Sanayii AŞ.'nin Hisse Dağılımı 
    • Tablo 3 : Eti Soda AŞ.'nin Hisse Dağılımı
• 2.1.2. Üretim:
  • Tablo 4 Tüketici Sektörler
  • Tablo 5 Sınai ve Ticari Maliyetler
•  2.1.3. Dış Ticaret:
• 2.1.4. Yurtiçi Tüketim: 
• 2.1.5. Fiyatlar:
•  2.1.6. İstihdam:
• 2.1.7. Sektörün Rekabet Gücü
• 2.1.8. Mevcut Durumun Değerlendirilmesi:
  • 2.2. Sektörün Dünyada (OECD, DTÖ, Ülkeler) ve AB Ülkelerindeki Durumu 
  • 2.3. GZFT (Güçlü Yanlar-Zayıf Yanlar ve Sorunlar–Fırsatlar–Tehditler) Analizi
  • 3.1. Yurtiçi Talep Projeksiyonu:
  •  3.2. İhracat Projeksiyonu                     
  • 3.3. Teknolojide, Ar-Ge Faaliyetlerinde, İstihdam Piyasasında, Girdi  Piyasalarında, Çevre Uygulamalarında vb. Muhtemel Gelişmeler ve  Sektörün Rekabet Gücüne Etkileri:
  • 3.4. Diğer Sektörler ve Yan Sanayi ile İlişkilerde Muhtemel Gelişmeler:
  • 2.1. Mevcut Durum
•  2.1.1. Kuruluş Sayısı, Mevcut Kapasite ve Kullanımı
• 2.1.2. Üretim:
  • Tablo 5 Maliyetler 
•  2.1.3. Dış Ticaret:
•  2.1.4. Yurtiçi Tüketim: 
• 2.1.5. Fiyatlar:
• 2.1.6. İstihdam:
• 2.1.7. Sektörün Rekabet Gücü
• 2.1.8. Diğer Sektörler ve Yan Sanayi ile İlişkiler       
• 2.1.9. Mevcut Durumun Değerlendirilmesi:
•   2.2. Sektörün Dünyada (OECD, DTÖ, Ülkeler) ve AB Ülkelerindeki Durumu 
  • 3.1. Yurtiçi Talep Projeksiyonu:
  • 3.2. İhracat Projeksiyonu                     
  • 3.3. Teknolojide, Ar-Ge Faaliyetlerinde, İstihdam Piyasasında, Girdi  Piyasalarında, Çevre Uygulamalarında vb. Muhtemel Gelişmeler ve Sektörün Rekabet Gücüne Etkileri:
  •       3.4. Diğer Sektörler ve Yan Sanayi ile İlişkilerde Muhtemel Gelişmeler: