Down sendromlu çocuklarda motor geliŞİMİ ve müdahalesi
Yüklə 119 Kb. Pdf görüntüsü
|
XIII Yazarın önsözü Bir araştırma çalışması hangi noktada ortaya çıkar? Ya da biraz daha detaya inmek gerekirse, bir incelemeye hangi olaylar ilham verir? Down Sendromlu çocukların temel motor becerilerinin gelişimi ile ilgili araştırma yapmamın sebebi neydi? Araştırma, ortaya çıkan sorular ve ihtiyaç duyulan cevaplar sonucunda başlar. Araştırma, aydınlanmaya ihtiyaç duyan ama bugüne kadar aydınlatılmamış olaylar aracılığıyla yaratılabilir. Araştırma yetersizlikten, katkıda bulunabilmeye duyulan ihtiyaçtan ve herhangi bir şey sunamama hissinden dolayı ortaya çıkar. Bu araştırma, 1989 yılında Harderwijk’teki bir ailenin oturma odasındaki Down Sendromlu bir bebek sayesinde ortaya çıktı. Bu araştırmaya yol açan sorular, René’nin dört aylık oğlu ile birlikte odaya girdiği ve “Bu Emiel ve problem budur.” dediği anda belirginleşti. Bebek hareket etmiyordu, edebilecek gibi de görünmüyordu ve başı ile bacakları, gevşek bir şekilde babasının ellerinden sarkıyordu. Emiel’i kollarıma aldım ve o anda René’nin ne demek istediğini anladım. İşte o an bu araştırma için bir teşvik niteliği taşıyordu; bu çocukla ilgili neyin yanlış olduğunu, nasıl böyle bir şey olabildiğini ve bir fizyoterapist olarak bu bebeğe yardımcı olabilmek için ne yapabileceğimi merak ettiğim andı. Motor gelişimdeki problem çok büyüktü; benim hissettiğim çaresizlik kadar büyüktü. Emiel’e emekleyebilecek duruma gelene kadar fizyoterapi uyguladım. Bu noktada fizyoterapi durdu. Emiel’in emekleyebildiği gerçeği, onun harekete olan muazzam dürtüsünü ifade edebildiği andı. Onun artık benim desteğime ihtiyacı yoktu. Emiel’i tedavi ettiğim döneme çok şey borçluyum. Bu dönem, soruların ortaya çıktığı zamandı. Bu sorular ve böyle bir durumun açıklığa kavuşturulması için duyulan ihtiyaç, o dakikada henüz net değildi. Bu sorulara giriş bölümünde yer verilecektir. Bunlar, “Down Sendromlu çocukların temel motor becerileri” alanındaki heyecan verici araştırmanın başlangıcının sinyalleriydi. Peter Lauteslager XIV 1 1 Giriş 1.1 Önsöz 1.2 Problem Down Sendromlu (bundan böyle DS) küçük çocukların ebeveynleri, çocuklarının hayatlarının ilk yıllarında fizyoterapist desteğine ihtiyaç duyduğunu giderek daha fazla kabul etmektedir (van der Kleij, Hoekman, Retel&van der Velden, 1994). Bunun sebeplerinden biri, bu ailelerin çocuklarının motor davranışlarının engelsiz çocuklara göre fazlaca farklılık göstermesidir. Bununla birlikte, erken stimülasyonun pozitif etkileri olduğu varsayılmaktadır (Henderson, 1985; Block, 1991). Tecrübeler, fizyoterapinin bu yardım ihtiyacına etkili şekilde fayda sağlamadığını göstermiştir. Ancak profesyonel grup içerisinde sayıları giderek artan fizyoterapistler uzman becerileri ile, uygulanabilir fizyoterapi tedavisini bilimsel bir bağlama yerleştirip sistematik olarak test ederek, spesifik yardım taleplerine ulaşabilmişlerdir (Ekkelboom, 1995). DS’lu küçük çocukların açıkça ortada olan motor gelişim problemleri, profesyonel pediatrik fizyoterapist grubundan talep edilen yardım ve sağlam temelli bir bilimsel sistemin yokluğu, “DS’lu çocukların motor gelişimi ve tedavisi” alanındaki araştırmaya başlamanın yardımcı şartlarını oluşturmuştur. DS’lu çocukların motor davranışlarındaki gelişim, engelsiz çocuklarınkine göre farklı bir profil oluşturmaktadır. Bu çocukların motor becerilerinin göreceli olarak daha yavaş geliştiği ve motor kilometretaşlarına daha geç ulaştıkları ortadadır (Cunningham, 1982; Ulrich, Ulrich&Collier, 1992). Ancak bununla birlikte, motor becerilerin kazanılma sırasının çocuğa göre değiştiği de anlaşılmaktadır (Haley, 1987; Dyer, Gunn, Rauh&Berry, 1990). Sonuç olarak, engelsiz çocuklarda gözlemlenmeyen spesifik postüral ve hareket paternleri tanımları bulunmaktadır (Lydic&Steele, 1979; Rast&Harris, 1985). Çeşitli yazarlar DS’lu çocuklarda meydana gelen ve motor gelişimlerini etkileyen karakteristik motor bozuklukları tanımlamışlardır. Örneğin Cowie (1970), azalmış postüral tonusundan tipik bir nöromotor semptom olarak bahsetmiştir. Rast ve Harris (1985) ile Shumway-Cook ve Woollacott (1985) yetersiz postüral tepkilerden (denge tepkileri de dahil olmak üzere); Davis ve Scott Kelso (1982) eklemler etrafındaki miyojenik büzülmenin stabilize 2 edilmesindeki yetersizlikten (ko-kontraksiyon) bahsetmişlerdir. Dyer ve diğerleri (1990) bozulmuş bir propriosepsiyon önermesinde bulunmuş; Parker ve James (1985) ise eklemlerde hipermobilite olduğunu rapor etmiştir. Block (1991), genel hatlarıyla yazılmış bir makalede, konjenital kalp bozukluğu ya da görme bozuklukları gibi sıklıkla meydana gelen sağlık problemlerinin de motor gelişimi etkileyebileceğini belirtmiştir. Bununla birlikte, çocukların bilişsel ve sosyal olarak kısıtlanmaları da bu durumda rol oynamaktadır. Çeşitli yazarlar bu motor gelişim problemlerinin DS’a özel olduğu konusunda karara varmışlardır (Henderson,1985; Connolly&Michael, 1986). Ebeveynler çocuklarının hayatlarının ilk yıllarında, motor gelişim konusunda rehberlik almasına giderek daha çok ihtiyaç duymaktadırlar (van der Kleij ve diğerleri, 1994). Ancak, bilirkişilerin bu gelişime ve motor problemlerin yapısına genel bakışı çok farklıdır. Bir çocuğun erken yaşta, bir pediatrik fizyoterapiste yönlendirilmesi, Borstlap’in (1996) “DS’lu çocukların tıbbi gözetimine giriş” yazısında da tanımlandığı gibi, gittikçe artmaktadır. Ama Hollanda’da henüz standart bir prosedür haline gelmemiştir. Van der Kleij ve diğerleri (1994); ebeveynlerin genel olarak sağlık bakımı çalışanlarına yönlenmelerinin sadece sınırlı ölçülerde gerçekleştiğini belirtmiştir. Bu ebeveynler, kliniklerdeki pediatristlerin, genel pratisyenlerin ve doktorların, ihtiyaç duyulan yardım konusunda tatmin edici düzeyde farkındalığa sahip olmadıkları sonucuna varmışlardır. Pediatrik fizyoterapi disiplininin içerisindeki görüşler motor problemlerin yapısı, arka planı ve buna uygun müdahale konusunda bir fikir birliğine sahip değildir. Gelişim araştırması ve rehberlik için pediatrik bir fizyoterapiste yönlenmek, çeşitli şekillerde yorumlanabilir. Öncelikle bu, sağlık bakımı çalışanının bu çocukların motor gelişimine bakış açısına ve uygulamayı uygun bulduğu tedovi metoduna bağlıdır. Örneğin bazıları tedaviyi değil; tanı koyma amaçlı görüşmeleri gerekli görmektedirler. Bazıları ise çocuklara, bağımsız olarak yürüyene kadar haftada iki kez egzersiz terapisi uygulayarak rehberlik vermektedir. Bu iki uçdeğer arasında her türlü çeşitlilik bulunmaktadır. Tedavi metotları değişmekte ve tedavi terapisi için bilimsel bir temel bulunmamaktadır. Müdahale konusunda literatürde çok az esas bulunmaktadır. Müdahale araştırmasında (Gibson&Fields, 1984; Gibson&Harris, 1988) metodolojik problemler bulunmaktadır ve incelenen Yüklə 119 Kb. Dostları ilə paylaş:
|