Dünya əDƏBİyyati klassiKLƏRİ
Yüklə 6,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
DÜNYA ƏDƏBİYYATI KLASSİKLƏRİ
Lakin bu gecə mənim qoşunum azdır, sabah səhər kömək göndərə bilərik. -
Yox, əlahəzrət! - Kuaktye bağırdı, - ona bu saat kömək gön- dərilməlidir, yoxsa quldurlar səhərə kimi iyirmi dəfə məhkəmə bina- sını dağıdıb, məhkəmə rəisini asa bilərlər! Əlahəzrət, Allah eşqinə, səhərə kimi qoşun göndərin! -
içinə diqqətlə baxaraq dedi. Bu, elə bir baxış idi ki, bundan sonra artıq cavab verməyə ehtiyac yox idi. XI Lüdovik bir qədər susduqdan sonra yenə səsini ucaltdı: -
Kum Jak, hər halda, sizə məlum olmalıdır. Paris hakiminin feodal hüququ nədən ibarət idi... - sonra sözünə düzəliş verərək, -
-
Əlahəzrət, onun ixtiyarında Qalandr və Erbri küçələri arasın- dakı məhəllə, Sen-Mişel meydanı, camaat arasında Hasararası deyilən məhəllə, Notr-Dam-an-Pre kilsəsinin civarındakı (burada XI Lüdovik şlyapasını bir qədər qaldırdı) on üçə qədər ev var; sonra Möcüzələr sarayı civarındakı cüzam xəstəxanası və nəhayət, bu xəstəxana ilə Sen-Jak qapıları arasındakı məhəllə də onun ixtiyarındadır. Şəhərin bütün bu hissələrində məhkəmə və nəqliyyat haqqı ona aiddir; o, burada hakim sayılır. -
Vay, vay, vay! - Kral sağ əlilə sol qulağını qaşıyaraq dedi. -
Bu ki mənim gözəl Parisimin böyük bir tikəsidir! Cənab məhkəmə rəisi şəhərin bütün hissəsinə hakim imiş ki! O, bu dəfə sözünə düzəliş vermədi və öz-özünə danışırmış kimi dalğın-dalğın sözünə davam etdi: -
cənab məhkəmə rəisi, siz bizim Parisimizin gözəl bir loğmasını dişlərinizin arasında saxlamısınız! Sonra hərarətlə dedi: -
Bizim mülklərimizdə özünə məhkəmə rəisi, ağa və hakim adı verib, hər meydanda, hər küçədə dar ağacı quran və bizim sadiq təbəələrimizi asan bu ağalar rədd olsun cəhənnəmə! Onların sayə- sində bildiyi say qədər Allahı olan yunan və gördüyü ulduzlar qədər Allah tanıyan iranlı kimi hər bir fransız da gördüyü dar ağacı qədər kral saya bilər. Lənətə gəlsin! Belə iş yaramaz, mən buna son qoy 748 downloaded from KitabYurdu.org malıyam! Paris şəhərində bizim ədalətimizdən başqa məhkəmə, bizim təyin etdiyimiz yol vergilərindən başqa yol vergisi, bizdən başqa bir hökmdar ola bilərmi!? Ruhuma and içirəm ki, cənnətdə bir Allah olduğu kimi, Fransada da yalnız bir kral, yalnız bir hökmdar, yalnız bir hakim olmalıdır. O, yenə papağını qaldırdı və it sürüsünü qışqırdan ovçu kimi kimsəyə müraciət etmədən sözünə davam etdi: -
Yaxşı, mənim xalqım! Çox gözəl! Bu yalançı ağaları məhv et! Öz işinə davam et! Rədd olsunlar gözümdən! Talan et, dar ağacından as, evlərini tar-mar et! Bəli, ağalar, siz kral olmaq istəyirdiniz! Onları yaxşıca döyəclə, ey mənim xalqım, yaxşıca döyəclə! Ancaq burada ağzından qaçmış bir fikri, sanki, tutmaq istəyirmiş kimi dayandı və dodağını gəmirdi. Sonra ətrafındakıları sırayla nəzərdən keçirdi, başındakı papağını çıxarıb ona baxdı və dedi: -
Ah, sən mənim başımda nə olduğunu bilsəydin, mən səni yandırardım! - Sonra yenə bütün ətrafı diqqətli və təşvişli tülkü nəzərilə gözdən keçirərək sakitcə əlavə etdi: - Ancaq məsələ bunda deyil! Biz hakimə yardım göndərəcəyik. Lakin təəssüf ki, hal-hazırda bizim ixtiyarımızda çox az qoşun var və bu qədər adama qalib gələ bilməz. Sabaha qədər gözləmək lazımdır. Şəhərdə intizam bərpa ediləcək, ələ keçənlər isə cəzalarını alacaqlar. -
Ah, əlahəzrət, - Kuaktye dedi, - az qalmışdı, bir şeyi sizə xəbər verməyi unudum. Gecə qarovulu bu dəstədən iki nəfəri tutmuşdur. Əlahəzrət onların üzünə baxmağı arzu edərsə, yaxındadırlar, onları gətirtmək olar. -
unuda bilirsən. Olivye, tez ol, onları buraya gətir! Olivye otaqdan çıxdı və bir dəqiqə sonra yenə qayıtdı; bu dəfə onun yanında kral qarovulu nişançılanyla əhatə olunmuş iki əsir vardı; əsirlərdən birinin şişkin, axmaq, sərxoş və heyrətli üzü vardı. Əyninə cır-cındır geyinmişdi, yeridikcə ayaqlarını sürüyür və çökürdü. İkincinin üzü gülümsər və solğun idi. Onu oxucular tanıyır. Kral bir dəqiqə onların üzünə baxdı, bir söz söyləmədi, sonra qırıq bir səslə birincidən soruşdu: -
-
Zoffirua Pensburd. -
Sənətin nədir? 749 downloaded from KitabYurdu.org DÜNYA ƏDƏBİYYATI KLASSİKLƏRİ
- Avarayam. -
Avara əllərini oynadaraq mənasız-mənasız kralın üzünə baxırdı. O, başında sönmüş şam işığı qədər işıq olmayan dar düşüncəli adamlardan biriydi. -
Bilmirəm, - o cavab verdi, - onlar getdi, mən də onların dalın- ca getdim. -
və öldürmək məqsədiniz yox idi? -
Bilmirəm. Mən yalnız onu bilirəm ki, birini soymağa gedirdi- lər, başqa heç bir şey bilmirəm. Qarovulçulardan biri quldurun əlində tutulmuş orağı krala gös- tərdi. Kral soruşdu: -
-
Bəli, bu mənim orağımdır. Mən bağbanam. XI Lüdovik o biri əsiri göstərərək sözünə davam etdi: -
Bu adamın sənin yoldaşın olduğunu etiraf edirsən? -
Yox, mən onu heç tanımıram. -
Yetər, - kral dedi və qapının yanında hərəkətsiz və dinməz- söyləməz dayanmış, oxucunun nəzər-diqqətini cəlb etdiyimiz adama əlilə işarə edərək əlavə etdi: -
Kum Tristan, bu adamı götür, o sənindir. Adamayovuşmaz Tristan təzim etdi və qarovulçuların qulağına nəsə dedi. Qarovulçular zavallı sərsərini apardılar. Kral ikinci əsirə yaxınlaşdı; bu əsirin alnında iri tər damcıları görünürdü. Kral ondan soruşdu: -
Sənin adın nədir? -
Pyer Qrenquardır, əlahəzrət. -
Sənətin nədir? -
Filosofam, əlahəzrət. -
Məlun, sən bizim dostumuz Paris hakiminin üzərinə hücum etməyə necə cəsarət etdin? Sən bu iğtişaş haqqında nə söyləyə bilərsən? -
Əlahəzrət, mən onda heç iştirak etməmişəm. -
Necə iştirak etməmisən, məlun? Səni qarovulçular bu köpək uşağının arasında tutmayıb? -
Əlahəzrət, lütfən mənə qulaq asın, mən tragediya yazıram: mən 750
downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 6,79 Mb. Dostları ilə paylaş:
|