əksinə, o an tərif edilməz qorxu, dəhşət və təşviş keçirəcək. Ancaq
bu, hələ başlanğıcdır, cəhənnəmin qapılarından içəri girdikdə bu
qorxu və peşmançılıq dözülməz həddə çatacaq, ruhu sonsuz əzaba
düçar olacaq.
Bütün insanlar bunu qətiyyən unutmamalıdırlar. Allah bu həqiqəti
ayələrində xatırladarkən özlərini aldadan insanların peşmançılığını və
çarəsizliyini də belə bildirir:
Əzab sizə gəlməmişdən öncə Rəbbinizə üz tutun və Ona təslim olun.
Sonra sizə heç bir kömək olunmaz. Əzab sizə fərqinə varmadığınız bir halda,
qəflətən gəlməmişdən əvvəl Rəbbinizdən sizə nazil edilən ən gözəl (sözə) tabe
olun! (Sonra) kimsə deməsin ki: “Allah`a qarşı etdiyim etinasızlıqlara görə vay
mənim halıma! Həqiqətən, mən rişxənd edənlərdən idim!” Yaxud deməsin: “Əgər
Allah məni doğru yola yönəltsəydi, mən mütləq müttəqilərdən olardım!” Həm də
əzabı gördüyü zaman deməsin: “Kaş ki, bir də qayıdaydım, yaxşı işlər görənlərdən
olardım!” (Zumər surəsi, 54-58)
Özünü aldadanların aqibəti
Bütün insanların vicdanı eynidir.
Vicdanlı davranmayan insanları yüksək
vicdanlı insanlardan ayırd edən cəhət bildikləri
həqiqətlərə etinasız yanaşmalarıdır.
Allah`ın Quranda tərif etdiyi
peyğəmbər əxlaqı kimi həyatlarının hər
anında vicdanlarının səsinə tabe olan
insanlar gözəl, rahat həyat yaşayırlar. Çünki
bu insanlar doğru yola tabe olaraq və
axirətdə gözəl mükafat alacaqlarına ümid
bəsləyərək mənəvi cəhətdən rahatdırlar.
Vicdanlarına tabe olmayan insanların
vəziyyəti isə bunun tam əksidir. Bu
insanlar doğru olanı etmədiklərinə,
haqqa tabe olmadıqlarına və bunun
əvəzində böyük cəza çəkəcəklərini
bildiklərinə görə, gizli sıxıntı,
yəni vicdan əzabı çəkirlər. Hara
getsələr, nə etsələr, bu sıxıntı
onlardan əl çəkmir. Dünyanın ən
varlı insanı olsalar da, ölkə-ölkə
gəzib dolaşsalar da, bu mənəvi
sıxıntıdan xilas ola bilmirlər.
Əslində, bu vicdan əzabı
səhvlərini
düzəltməsi
üçün
insana Allah`dan xəbərdarlıqdır.
Ona görə, möminlər üçün böyük
nemətdir. Çünki insanın tövbə
edib səhvlərini düzəltməsi üçün
vasitədir. Ancaq dindən və
51
Düşünən İnsan,
Avqust 2013
Düşünən İnsan, Avqust 2013
səmimiyyətdən uzaq insanlar üçün də, həqiqətən, əzabdır.
Onlar çəkdiyi sıxıntının səbəbini bildikləri halda, səhvlərini
düzəltmək əvəzinə səbəbə etinasız yanaşırlar. Buna görə də həyatları
boyu həqiqi mənada xoşbəxt və rahat olmurlar.
Həqiqətləri bildikləri halda, etinasız yanaşaraq özlərini aldadan
insanlar ömür boyu mənəvi əzabla yaşayırlar. Vicdanları bu qədər əzab
çəkərkən onlar özləri üçün saxta xoşbəxtlik yaratmağa çalışır, ancaq
bacarmırlar. Çünki əzab çəkən vicdanı rahatlatmağın yeganə yolu Allah`a
tövbə edərək səhvləri düzəltməkdir.
Əgər siz də vicdanınızı dinləmək əvəzinə müxtəlif bəhanələrlə
özünüzü aldadıb nəfsinizin istək və həvəslərinə tabe olursunuzsa, böyük
mənəvi əzab hissi keçirərsiniz. Ancaq özünüzü aldatdığınıza görə,
çəkdiyiniz sıxıntı sadəcə dünyadakı sıxıntılarla məhdudlaşmaz. Çünki
Allah dünyada özlərini aldadaraq məhşər gününə etinasız yanaşan
insanların axirətdə də böyük əzab və peşmançılıqla qarşılaşacağını
xəbər vermişdir. Quranda məhşər günü aldanma günü də
adlanır:
O gün (Allah) sizi toplanma
gününə cəm edəcək. Həmin gün
qarşılıqlı aldanma günüdür.
Hər kəs Allah’a iman gətirib
yaxşı işlər görsə, (Allah)
onun günahlarını bağışlayar
və onu altından çaylar axan
cənnət bağlarına daxil edər.
Onlar orada əbədi qalacaqlar.
Bu, böyük müvəffəqiyyətdir.
Kafir olub ayələrimizi yalan
sayanlara gəldikdə isə onlar
cəhənnəm sakinləridir. Onlar
orada əbədi qalacaqlar. Ora
necə də pis dönüş yeridir!
(Təğabun surəsi, 9-10)
52
Düşünən İnsan,
Avqust 2013
www.islamexlaqi.com
Allah`ın bağışlayan ismi Rəbbimizin
insanlara bəxş etdiyi ən böyük nemətlərdən
və asanlıqlardan biridir.
Bir insanın günah etməsi onun artıq
doğru yola qayıtmayacağı demək deyil.
Allah ayədə günahlarına görə səmimi tövbə
edən, bağışlanma diləyib artıq o günahı
etməməyə çalışan, saleh işlər görən, Quran
əxlaqı ilə yaşayıb doğru yolu tapan hər kəsi
bağışlayacağını bildirir.
İnsanlara səhvlərinə və günahlarına
görə həmişə bağışlanma diləmək və tövbə
etmək imkanı verir. Səmimi şəkildə səhvlərini
görüb düzəldən və Allah`a tövbə edən insan
Allah`ın onu bağışlayacağına ümid bəsləyə
bilər. Allah Quranda bir çox ayədə əfv
edən, bağışlayan, qoruyan, mərhəmət edən
olduğunu bildirir. Allah`ın Təvvab (tövbələri
qəbul edən), Qəffar (bağışlayan), Rəhman
(mərhəmət edən) kimi uca sifətləri peşman
olan və tövbə edən hər kəsin üzərində təcəlli
edir. Allah bir ayədə: “Qullarıma xəbər ver
ki, Mən, həqiqətən, bağışlayanam, rəhm
edənəm!” (Hicr surəsi, 49) -deyə buyuraraq
qullarını müjdələyir.
Allah`ın şəfqətini, mərhəmətini,
bağışlayan olduğunu qulaqardı edən şəxs
özünə zülm edir, eyni zamanda, Quran
əxlaqının tələbini yerinə yetirmir. Səhvlərini
dərhal görən və Qurana uyğun davranaraq
bunları düzəldən səmimi möminlər üçün bu
səhvlər axirətdəki dərəcələrini yüksəldən,
onları
kamilləşdirən,
qüsurlarını
və
acizliklərini, Allah`a olan qulluqlarını daha
yaxşı dərk etmələrinə səbəb olan vəsilələrdir.
Əsas odur ki, insan günahında israr etmədən
dərhal peşman olub tövbə etsin.
Möminin tez-tez tövbə etməsi
onun təvazökarlığının və Allah qarşısında
acizliyini bilməsinin əlamətidir. Allah`ın
rizasına uyğun hərəkətdir. Bu ibadətin
əvəzində də Allah çox tövbə edən insanların
qəlbinə rahatlıq verir, onların üzərindəki
ağırlığı götürür, şüurlarını açır.
53
Düşünən İnsan,
Avqust 2013