Azərbaycan şiəliyi (əliçilik)
fars şiəliyi (məcusi şiəliyi)
64
və yamanlamalardan uzaq durmaqların istəyiblər, çünki onların öz
qanunları olaraq öz şəriətləri doğrultusunda evlənirlər və bu halda
uşaqları zinalıq sayılmaz.
Cənab mütəhhəri`nin, mənzuru bu sözləri deməkdən nədir?, Bir
haldaki indilikdə zərtoşti böyükləri utanaraq bu rəsmləri kökündən
danırlar və bu rəsmlərin təhrifinə qayildilər, niyə mütəhhəri`lər
onları tocih etməyə çalışırlar? Və dahada kötüsü bucür sözləri
yalandan imamlara bağlayır. Bu haqda yenəde açıqlama
veriləcəkdir.
2-6-4-farsların həmasə kitablarında ailə pozuqluğu
-zərtoşti və sasanlı kültürü haqda yazılan kitablardan başqa, farsların
həmasə kitablarındada ailə pozuqluğu haqda çoxlu mətləbə rast
gəlmək olar.
Firdusi`nin şahnamə kitabından müxtəlif bilgiler əldə etmək olar,
örnək üçün bir neçəsinə işarə olunur: «keyxosro`un qadın
oğuruluğu», «kəniz oynatması»; keykavus`un şəhərləri yandırması,
uşaq və qadın öldürməsi; bəhram qur`un qadın iynaşlığı;
ənuşirvan`ın şəhərləri yandırması və xalqı qırması; xosro pərviz`in
şikəncə vermələri və qəsavətləri; və..
Teodor noldke kitabında yazır
1
: «şahnamə də qadınlar etgin və fəal
rol oynamırlar, yalnız sevgi və həvəs ortaya gəlirsə görünürlər».
Firdusi şeirlərində sasanı ailə ləri
nin inhitata çəkilmə sindən danışır:
şəhru`nun çox uşağı olaraq birindən hətta iki uşağı yoxuydu.
2
Uşaqların hərbirin, pus yollarla doğaraq, müxtəlif dayələrlə süt
verilibdir.
3
ünlü ərləri olsada, gizlincə ayrı ayrı yoldaşları varıydı.
4
1
-
»
ناﺮﯾا ﯽﻠﻣ ﻪﺳﺎﻤﺣ
«
2
-
ﻩدﻮﺑ ﻪﭽﺑ
ﺖﺳا
»
وﺮﻬﺷ
«
ﺪﻧاو ﯽﺳ ار
.
ﺪﻧزﺮﻓودﺮهﻮﺷ ﮏﯾ ز وا ﺖﺳا ﻩداﺰﻧ
.
3
-
-
ﻩداز ﺖﺴﯾﺎﺷﺎﻧ ز ار ﮏﯾﺎﮑﯾ
.
ﻩداد ﺮﯿﺷ ﯽﻧﺎﮕﯾاد ﻪﯾاﺪﺑ
.
4
-
ﺪﻧراد رادﺮﺒﻣﺎﻧ ﯼﻮﺷ ﻪﭼ ﺮﮔا
.
ﺪﻧراد رﺎﯾ ار ﯼﺮﮕﯾد ﯽﻧﺎﻬﻧ
.
Azərbaycan şiəliyi (əliçilik)
fars şiəliyi (məcusi şiəliyi)
65
2-6-5-indiki fars ailə lərində cinsi qarqaşalıq
-ailə pozuqluğu haqda özümün şəxsi eşitdiyim və gördüklərimdən
önəmli bir mətləbə işarə etməliyim: tehranda və qumda yaşarkən
dostlarımla çoxlu qız və oğlanların ilişəgilərin görərək və eşidərək,
və indiki çağı, və müxtəlif ölkələrdə olan bağlantıları nəzərdə
tutaraq eylə çox anormal hadisələr kimi həsaba qoymurduq və hətta
çoxları ilişəgisizliyi çağdışı davranışlar sayırdılar, tədricən çoxlarını
yaxından tanyıaraq daha ilqinc hadisələrə rast gəlirdik ilk vaxtlarda
bacı qardaşları eşidirdim ki birbirləriylə əməkdaşlıq edərək öz
dostlarını birbirlərinə tanıtdırıb və ilişgi qurmaların sağlayırdılar;
daha sonralar bir çox fars ailələrdə, bacı qardaşları görürdük və
eşidirdik ki birbirləriylə ilişəgidə olurdular, bu hadisələr heç vaxt
mənə və yaxın dostlarıma hətta batılı ölkələrdədə eşidiln
ilişəgiləridə nəzərdə tutarsaq, həzm olunan hadisələr kimi
görünmürdü və həmişə təəcüb içindəydi və deyirdim niyə insanlar
bu qədər inhirafa çəkilirlər və illəti nəmənə olabilir? Və sonralar
əski fars kültürünü oxuyarkən bu Məsələ mənə çözülmüş oldu.
Demək olar yüzil di ki, pəhləvilər və fars şiəliyi, var gücləriylə əski
həxamənişi və sasanı hökümətini və onların kültürlərini, ali və
insani məktəb və ideoloji olaraq və qurtarıcı din kimi millətə
tanıtdırırlar. Vəqti kuruş, daryuş və xosropərvizlər bu millətin
böyük qurtarıcısı və Peyğəmbərləri kimi tanıdılır və onlarda öz bacı
ana və qızlarıyla ilişgiləri varıydı, indiki gənclər və özəlliklə əski
fars mədəniyətinə valeh olan kimsələr, nəcür onların davranışların
pis biləbilərlər, və təbii olaraq sasanlıların ailə bağlantlarınıda
özlərinə örnək olaraq seçəcəkəlr və onada əftixar edəcəklər.
Vəqti böyük ölçüdə sasanlıların işləri və kültürləri bu sözlə yəni «
qoftar e nik, pəndar e nik və kərdar e nik: iyi söz, iyi düşüncə, iyi
iş» şəklində, həm pəhləvi dönəmi və həm xomeyni dönəmi, hər an
və hər yerdə təbliğ olunur, təbiidir bir fars gənci, bucür şəxsiyətləri
və onların ailə bağlantılarını, «iyi işlər» kimi alqılayacaq və ona
əməl edəcəkədi.
Azərbaycan şiəliyi (əliçilik)
fars şiəliyi (məcusi şiəliyi)
66
İndi sual buradadır həm pəhləvilər dövrü və həm islami höküməti
dövrü, kim cüret edirdi əski fars hökümətləri əleyhinə tənqidi yazı
yazsın, və kim eyləyə bilirdi onların kötülüklərin pisləsin, hansı dini
liderin, əski fars hökümətləri və kültürləri haqda, örnək olaraq iki
sətir yazısı vardır?, Demək olar dini liderlər açıq aydın islam dini
əleyhinə təbliğləri görməzdən gəlirlər.
-Aya səlman roşdi kimilərin əleyhinə, hay küylü fətvalar və
təbliğatlar bu haqda bir növ örtük olaraq sayılmır? Və aya bucür
inhırafı fətualarla, əski fars kültürünü haqlı göstərmək istəmirmi?.
Və aya əski kötü rəsmlər üçün beylə fətvalar vermək olmazmı?,
Şayəd Məsələ kökündən ayrı bir şeydi, və onların arasında iş birliyi
vardır?.
2-6-6-türklərin islamiyətdən öncəki dini gələnəkəlri (bir təngri)
-müsəlmanlığı hələ qəbul etməmiş əski türklər içində əsla
məharimlə evlənmə rəsmləri yoxuydu Məsələn ibn fəzlan ərəb
səyyahı (295 hicri, 907 miladi) türkütan səyahətində
1
, hələ
müsəlman olmamış oğuzların ölkə sindən geçərkən onlar haqqında
beylə yazır:
kitabın 7ıncı bölümü(oğuzların yanında- səfhə 69) : hər zaman
onların birinə zülüm olursa vəya gözlənilməz bir fəlakət və çətinlik
üz verirsə, başını göyə qaldırıb «bir təngri»
2
dyyər.
Kitabın 7inci bölümü(oğuzların yanında- səfhə 71) : hər zaman bir
kişi ölürdü böyük oğlu onun qadını ilə, anası olmaması halda
evlənirdi.
3
Əlbətdə biz türklər, əski türklərin hər davranışını özümüzə örnək
olaraq seçəmirik və tarixə tənqidi baxırıq halbuki farslar bir boyutlu
olaraq geçmişlərinə övücü şəkildə baxırlar. Ayrı deyişlə buna takid
olunmalıdır, əski türklərdədə, yanlışlıqlar və haqsızlıqlar görünəbilir
1
-
ا ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ
لوا پﺎﭼ ، ﯽﯾﺎﺒﻃﺎﺒﻃ ﻞﻀﻔﻟاﻮﺑا ﻪﻤﺟﺮﺗ ،دﺎّﻤﺣ ﻦﺑﺪﺷار ﻦﺑ سﺎﺒﻌﻟا ﻦﺑ نﻼﻀﻓ ﻦﺑاﺪﻤﺣا ز
١٣٤٥
مود پﺎـﭼ ،ﮓﻨهﺮﻓ دﺎﯿﻨﺑ تارﺎﺸﺘﻧا ،
١٣٥٥
قﺮﺷ تارﺎﺸﺘﻧا ،
.
2
-
نﻼﻀﻓ ﻦﺑاﺪﻤﺣا زا ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ
:
ﻞﺼﻓ
٧
-
ﺎهﺰﻏ دﺰﻧ
)
ﻪﺤﻔﺻ
٦٩
:(
ﺪـهﺪﺑ ﯼور ﺶﯾاﺮـﺑ ﯼراﻮﮔﺎـﻧ ﺪـﻣﺁ ﺶﯿـﭘ ﺎﯾ دﻮﺸﺑ ﯽﻤﺘﺳ نﺎﻧﺁ زا ﯽﮑﯾ ﻪﺑ ﻩﺎﮔﺮه
ﺳ
ﺪﯾﻮﮔ ﯽﻣ ﻩدﺮﮐ ﺪﻨﻠﺑ نﺎﻤﺳﺁ ﯼﻮﺴﻬﺑ اردﻮﺧﺮ
»
ﯼﺮﮑﻨﺗﺮﯿﺑ
«
ﯼﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ و ﯽﮐﺮﺗ ﺖﻐﻟ ﻦﯾا و
»
ﺖﺳا ﻪﻧﺎﮕﯾ ﯼاﺪﺧ
) .
ﺮﯿﺑ
=
ﯼﺮﮑﻨﺗ ؛ﮏﯾ
=
اﺪﺧ
(
«
3
-
نﻼﻀﻓ ﻦﺑاﺪﻤﺣا زا ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ
:
ﻦﯿﺑﺎﺘﯿﮐ
٧
ﻮﻣﻮﻟﺆﺑ ﯽﺠﻨﯾ
-
ﺎهﺰﻏ دﺰﻧ
)
ﻪﺤﻔﺻ
٧١
: (
ﺮﺴﭘ ،ﺪﺷﺎﺑ دﻻوا و ﺮﺴﻤه ﯼاراد و دﺮﯿﻤﺑ ﯼدﺮﻣ ﻩﺎﮔﺮه
ﯽﺗرﻮﺻ رد شﺮﺴﻤه ﺎﺑ ﺶﮔرﺰﺑ
ﺪﻨﮐ ﯽﻣ جاودزا ﺪﺷﺎﺒﻧ وا ردﺎﻣ ﻪﮐ
.
Dostları ilə paylaş: |