Əliçilik və
Yüklə 3,88 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 19-sözlük
Azərbaycan şiəliyi (əliçilik)
fars şiəliyi (məcusi şiəliyi) 483
bəxtiyar tuncay, Azərbaycançılıq məfkurəsi və Azərbaycan türk – islam ronesansı
bərqei qomi, bərrəsi elmi dər əhadis məhdi cemal avcı, yusuf akçura
cəmil həsənli, əlimərdan bəy topçubaşı : böyük mübarizə lərdə keçən ömür
xomeyni, tuzih ul-məsail xomeyni, kaşf ul-ğita
xonci, tarix-e şah ismayıl səfəvi nasir ibn əbdullah ibn əl-qəfazi (doktor), usul bərrəsi və nəqd-e payə və məzhəb-e 12 imami
rəcəb dəmir, quran təfsirində tarixsəlci yöntəm, 2012. Riza muradı qiyas əbadi, rənchaye bəşəri, 1392
zınnur aqliyullin, türk xalqlarının istratejik yolu. Seyf əd-din altaylı, türk milləti
səid mətinpur, türk millətçiliyi: bir ittifaq arasında yol suheyl əhmədi, təşəyyo əz peydayiş ta təkamul
şeyx cəmal əd-din əfğani: kimliyi, həyatı və ideaları şahin həsəni, elinasion, fanatizm və hərəkət-e milli-ye Azərbaycan
şahin gürsoy - ihsan çapcıoğlu, bir türk düşünüru olaraq ziya gökalp şahin yenişəhirlioğlu,2004, qadamer`in hermenütik ində biranlama modeli olaraq diyaloq.
Şuca əd-din səfa, tovzih ul-məsail şəriətmədari, tovzih ul-məsail
şeyx əbdurrəman dəmeşqiyə, qətre-i əz dəryaye xorafat sabah əddin çağın yusuf akçura
sədəf, kimlik kavramı, etnik kimlik, ulus-devletləşmə sürəcində meydana gələn sorunlar.
Tahir məhamı, şuubiyə bozorgtərin nehzət-e cəl tarix və duruğ sazi tahir aydınoğlu, üzeyir bəy hacibəyli – milli mədəniyət mücahidi
tusi, Əlistibsar tusi, `təhzib ul əhkam`
Azərbaycan şiəliyi (əliçilik)
fars şiəliyi (məcusi şiəliyi) 484
taha hamid dəlimi, əstedlalhay-e batel-e şiə əz quran və bəyan botlan-e an
taha hamid dəlimi, seyri dər cəhane təşəyyo abid tahirli,bütün türklərin tərcumanı, ismayıl bəy qaspiralı
arif kəskin, irandakı etnik milliyətçilik, əbdürrəhim mallazadə virangəriıhaye təşəyyo
əbdullah əl-museli, fərar əz çalə əziz yardımlı, martin haydqer, varlıq və zaman.
Ələvi bəktaşi inancının əsasları,danimarkalı birlikləri fedrasionu, dabf
əli engın oba, türk milliyətçiliyinin doğuşu əli hüseyn əmiri, sorxab və sefidab
əli hüseyn əmiri, holokast şii əli dəşti, təxt pulad
əli dəşti, bst o se sal əli kəmal, əhməd fərid, ənvər ziya karal, yusuf akçura üç tərz-i siyasət
imadəli əbdussəmi hüseyn, muhəmməd ömər ibrahimi, xiyanəthaye təşəyyo
feysəl taşıçiər, qadamer və tarix bilinci sorunu fərzam, riçard davkinz, pəndar-e xoda
quran kərim, duzal quran kərim, diyanət işləri başkanlığı
quran kərim, qomşei kitabxana əqidə, alfus
kəsrəvi iki şəxsiyətli olaraq yarım milliyətçi türk və tamam ingilisçı fars, azərel
koleyni, usul kafi kəngər körfəzinin ədına iddia artır
kazım həzarə, idrisiyan əvvəlin hökümət şii dər şumal-e afriqa güney Azərbaycanda milli hərəkat: suallar və vəzifələr
m.R.Yengi, Azərbaycan toponim kimi ! Azərbaycan şiəliyi (əliçilik)
fars şiəliyi (məcusi şiəliyi) 485
M.R.Yengi, türkün oxunmamış bəlgələri : nüvədi-qarqadaşı kitabəsi
m.R.Yengi, əhəmənilər dövrünə aid türkcə yazı numunəsi m.Əbduləhi, islam-e nab
məhbub əmrullahi, şah ismayılın kökəni üzərinə məhbub əmrullahi, təşəyyo və nəqş an dər jeopolitike azərbaycan cənubi və istiqlal
muhəmməd baqir sucudi, karnamə-ye imam zəman muhəmməd cəvad muğniyə, muhəmməd ayətullahi, əmir mömünan və Azərbaycan və dovləthaye şiə dər tarix
muhəmməd əbdurrəhman əsseyf, quran və təhrif məmməd əmin rəsulzadə ; millətçilik- patriyotizm, ramin cabbarlı
məmməd əmin rəsulzadə; millət olmaq əzmi murat duran, ölümünün 87 ili anısına türk milliyətçiliyinin ufuq adamı: ziya göyalp
musa musəvi, şiə və təshih mustafa keskin, ziya gökalpın din anlayışi
milli hərəkatin demoqrafik imprativləri n. Fəcr məğləte haye ruhaniun
nəsib nəsibli, Azərbaycanda türk varlığı: siyasi-ideoloji tərəfi nəsib nəsibli, əhməd ağa oğlu iran ortaq
nəsib nəsibli, təbrizli əlinin harayi nəsib nəsibli, topçuobaşının sualları
nəsib nəsibli, türkçülüyümüzlə azərbaycançılığımız nəsib nəsibli,əlirza nabdilin yanlışları
nəsib nəsibli ; həsən bəy zərdabi: örnək şəxsiyət, örnək fikirlər nəsib nəsibli, güney Azərbaycan 20-ci yüzilin qaranlıqlarında, qacar dövlətində türklərin və Azərbaycanın yeri
nəsib nəsibli: türk dünyası tarixində zərdabi dövrü nəsib nəsibli, əhməd bəy ağa oğlu: nəhəng fikir və əməl adamı
nəsib nəsibli, ultan mahmud, şuubiyə və şahnamə nəsib nəsibli, paniranizmin yaranması və türklük
Azərbaycan şiəliyi (əliçilik)
fars şiəliyi (məcusi şiəliyi) 486
nəsib nəsibli, səfəvi muəmması (güntay gəncalpın `səfəvilər` kitabı üzərinə)
nəsib nəsibli, millətləşəmə sürəcində şiəliyin yeri
nəsib nəsibli, nasir purpirarın zərbəsi nəsib nəsibli; rəsulzadə nin çağdaş `iran türkləri`
nizami cəfərov; əli bəy hüsenzadə, yaxud millətin romantik mütəfəkəkiri
nəvar islam, Fatimə, vəfat və ya şəhadət hakan kaygusuz, seyid cəfər pişəvəri və güney Azərbaycan milli hökümətinin quruluşu.
Hilmi ziya ülken; türkçülüyün və türk sosiyalizminin babası əli turan
yeni musavat, ortaq türk dili hansı əsasda olmalıdır? Yaşar nuri öztürk, allah iylə aldatmaq
yalçın sarı kaya, iranda Azərbaycanlı türk milliyətçiliyin tarixi gəlişimi,
yalçın sarıkaya, iranda milliyətçilik və bölgə yə yansımaları (19) buxari, müxtəsər səhih buxari, mütərcim : əbdülqadir türşabi.
Azərbaycan şiəliyi (əliçilik)
fars şiəliyi (məcusi şiəliyi) 487
19-sözlük aktif: fəal və işlək, təsirli.
Analıtık: Analızhə aid, təhlili, çözümsəl. antroposentrik: insan mərkəzci
epistemoloq:bilgi quramı, farsca mərifət şinasi. etnoqərafi:birxalqın və ulusun mədəni və tarixi əlaqə
lərini incə ləyən
bilim, budun və soy bilimi.
Özdəşləşmə: Eyniləşmə, vahid bir özəlliyə malik olma. özgü : vijə, məxsus.
Özgün : orijinal, özünə məxsus, özünə özgü. Öznəl: öznəyə ilişgin, sabcektiv, nəsnələrin gərçəkliyinə deyil bir fərdin əhsas və duyqularına dayanan; nəsnəl qarşıtı, zati.
Öznəlık : failiyət. Öznə:1-fail, mobtəda, müsnədəleh «uşaq kiçikdir». 2-(fəlsəfə) bilinci və düş gücü olan, Bəzi filosoflara görə eşik dünyaya qarşıt olan birey, zat.
istetik gözəllik :bədii gözəllik. istetik: bədiiyat, gözəl duyular bilimi, hünər.
Emosional : həyəcan verici, həyəcanla dolu. Evrim: təkamul
Spekülasion:1-vurqunculuq, ehtikar, iləridə meydana gələbiləcək qimət dalqalanmasından qazanc ələ gətirmə işi; düşüntü, sapdırma və azdırma söz. 2-(fəlsəfə) qurqu «somut öyüdlərdən çox soyut spekülasionlara yetişilir».
Obəjekətif : nəsnəl, maddi varlıq, eyni. Obəjə : eyni, xarici vucudu olan.
ürün: tovlid. ürətim : tovlid, istehsal.
Ülkü : amac ediln şey, ideal şey, oluşmaq : ortaya çıxmaq, varlıq qazanmaq.
olumsuz : mənfi olumlu : müsbət
Azərbaycan şiəliyi (əliçilik)
fars şiəliyi (məcusi şiəliyi) 488
Ontoloji:varlıq bilimi.
üyə : üzü. Əhl beyt: Yalvacdan törənən (onunla qan bağı olan) və onun yaşayışında dünyaya gələn şəxslərə deyilir, bəzən bu kələməni Yalvacla qan bağı olaraq onun ölümündən sonra dünyaya gələn şəxslərə də deyilir, bu düzgün bir yorum deyil çünki amarı həsab və mətemətik qaydalarını nəzərdə tutarsaq indilikdə milyardlar nəfər onun əhl beyti olur və anlamsız bir məna olur (Yalvac dan sonra ovladları hər 40 ildə 4 çocuq sahibi olsalar indilikdə milyardlar nəfər onunla qan bağı olacaqdır).
İdeal: məfkurə : ülkü. ilkə : əsl, əsas.
Bölgü : bu kitabda bənd mənasında işlənibdi, bir kitab neçə fəsil və hər fəsil neçə bölüm və bölüm bir neçə bölgü dən ibarətdir.
Bağdaşmaq : uzlaşmaq, uyuşmaq. Panteizm: tanrı və evrəni birləşdirən və özləşdirən görüş.
paradoks: tənaquz, zəddiyət, əzdad paradox paradiqma:dizi, ard arda gələn şeylər.
teosentrik: tanrı mərkəzçi teokrasi : yasaların allahın yer üzündə ki kölgə
ləri sayılan xəlifələr və sultanlar tərfindən yapılması deməkdir.
Teoloji: ilahiyat teoloq: ilahiyatçı
təqiyə : bax gizçilik. Tutqu : arzı, həsrət, bağlılıq.
tüməl: kolli, cüzlərdən təşkil taparaq bütün olan hər şey. Tikəl: koll dan bir cüz, cüzi, bir qism.
Çəlişki: paradoks, birbirinə mütənaqiz olan iki şey h. : Həzrət
hatib ul-ləyl : bu söz Bəzi hədis tuplayan şəxslər haqda işlənir, sözcük anlamında «gecə odun yığana» deyilər (gecə göz görmədən dəyərli və dəyərsiz odunlar ayırd etmədən yığılır və keyfiyəti yaxcı Azərbaycan şiəliyi (əliçilik)
fars şiəliyi (məcusi şiəliyi) 489
olmur), və toplumsal anlamda pisi və yaxcını bir yerdə toplayana deyilir və açıqcası işi və topladığı hədisləri, çox düzgün olmayan şəxsə deyilir.
Dövlət başçısı : başbaxan, nəxost vəzir demokrasi istər devinim : demokrasi yanlısı olan hərəkət və qalxış
devinim : hərəkət, devrim. Devinimsəl : devinimlə ilgili, dinamik. Daşqalaq : səngsar
dolayı : bu səbəblə, səbəbiylə. Döngüsəl : dayirəvi
Dışarı : xarici. rəvayət : hədis və rəvayət hər iki kələmədə bir anlamda işlənir və piğəməbər, səhabələri (piğəməbərin arxadaşları və dörd xəlifədə onların içində olaraq) və on imamdan söylənilən və nəql olunan sözlərə deyilir.
Subjektif : öznəl, nəsnəl qarşıtı, zehni. Sürəkli: dəvamlı və durmadan.
Sorun : məsələ; müşkül, problem. Şiə : (fars şiəsi) sasanlı və əski fars kültürünə dayanan bir islami məzhəbin adı.
Şiəçi : ğayi şiə yanlısı və onu aşırı halda savunan (farsca: tərəfdar efrati-yə şiə).
Şiəçilik : aşırı şiəlik, ğayi şiə məzhəbi əsasında öyrətilərin tümü, şiəçilik (farsca: şiegəri, şiigəri).
S. : Səfhə. Aişə : bu kələmə əslində aeşə olaraq, ərəbcə «aşə və əl-eyş» sözcüklərindən törənibdi və yaşam və yaşayış anlamındadır, və eyş kələməsi quranda yaşam anlamında gəlibdi: (əlqariə 6-7) « ﺎَّﻣَﺎﻓ ﺖَﻠُﻘﺛ ﻦﻣ ﻪـﻨﯾزاَﻮﻣ
* ﻪﯿـﺿاَّر ﻪﺸـﯿِﻋ ﯽـﻓ َﻮـُﻬَﻓ : tarazısı ağır gələn kimsə, iyi yaşayışı olar». Aişə xanım adi olaraq piğəməbərin xanımının adıdır aişə 9 yaşında piğəməbərin qadını olaraq, 12 yaşında onunla evləndi və quran da onu ümm ül-mömünün ( ﯿﻨﻣﺆـﻤﻟا ّما ﻦ ) ləqəbi verilibdir. Bu ad qız adı Azərbaycan şiəliyi (əliçilik)
fars şiəliyi (məcusi şiəliyi) 490
olaraq, islam dinində müqəddəs ad olaraq, özəlliklə sünnü türklərin içində geniş halda işlənir.
Fanatizm : Bağnazlıq, aşırı bağlılıq.
qavram : məfhum, anlam quram : teori, nəzəriyə
qurqu:qurğu: 1-düşüncə də qurulan şey. 2-bir bütünü düzəltmək üçün parçalarını birbirinə taxıb birləşdirmə işi, muntaj. 3-bir şeyi kökləmək üçün yararlanan kilid biçimində arac, alət, cəhaz, vasitə. 4-kələk, hilə, tələ, ruse 5-ədarə, sazman, örgüt. Karizmatik: büyüləyici, etgiləyici.
Kritik: bohrani, gərgin klrikalizm : əsasən, tanrı tərfindən qoyulduğu iləri sürülən gəl
adamları tərfindən yorumlanmasıdır.
gəlişəmə : inkişaf.
Gizçilik : (farca :təqiyə) aldataraq və yalan danışaraq onu inanc lahazından düzgün bilmək, hərcür kötü işo, conayət və düzənbazlığı görüb və onun danmasını inanc lahazından yasal hala gətirmək.
Literalist, Literatur: zahiri /nəss`çi m. : Miladi
matridi : muhəmməd ibn muhəmməd ibn məhmud əbu mənsur əlmatridi əlsəmərqəndi əlhənəfi, türkbilgini olaraq imam hənfi`nin məzhəbini təqib edər və əqlə önəm verər və islam dininin bir etiqadi məzhəbi nin qurucusudur.
Maddəci: materyalist munist : təkəlçi.
mistik panteizm :ağıl yoluyla yox könül yoluyla vəhdəti vucuda inanan görüş
mistisizm :tanrı və gərçəyə ağıl və araşdırma yoluyla deyil, könül yuluyla duqu və sezgi iylə varabiləcəyini qəbul edən fəlsəfə və din dokteriyəni, gizəmçilik.
Azərbaycan şiəliyi (əliçilik)
fars şiəliyi (məcusi şiəliyi) 491
Nəss : ərəbcə kələmədi, çoxluq şəkli nəsus kələməsidi, mənaca mötəbər və aydın sözə deyilir, nəss sözündən yalnız tək bir məna və anlam çıxarmaq olar və şübhəli anlamı olmaz, bu kələmə quran ayələri və sözləri üçün işlənir və nəss olan sözlər aydın olaraq onlar haqqında ikili düşünüşə və istinbata yer yoxdur.
Nəssçi: literalist, zahiri nitələmək : bir şeyin keyfiyətin bəlirləmək (ortaya çıxarmaq).
Nitəlik : keyfiyət. varoluş:1-yaradılış, yaşamağa girmə və var olma. 2-bir şeyin nə olduğunu nə cür olduğunu deyil var olduğu olayi və olqusunu önəmsəyən görüş; öz qarşıtı, movcudiyət.
varoluşçu: iqzistansiyalist, varoluşçuluq yanlısı. varoluşçuluq:varavluşçunun anlayışı və düşüncəsi ,igzistansiyalizm; varoluşun öz`dən öncə gəldiyini və öz`ü sürəkli olaraq yaratdığını iləri sürən öyrəti; bax: varaoluş; bu məktəbə görə insan seçimə məhkum olaraq puçlüğün caynağında əsirdir və heçə bel bağlamışdır və o nəyəsə asılı olmadan öz gücünə özünü gəlişdirməlidir. Bu məktəb çoxraq jan pol sartr‘ın adıyla bağlıdır.
H : hicri qəməri ili heterodoks: gənəl din və inanca müxalif olan inanc, mürtəd heterodx
yeri,çak. Yüklə 3,88 Mb. Dostları ilə paylaş:
|