Əliçilik və
Yüklə 3,88 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2-6-2-əski farslarda qadın icarə vermək və siqə yasası
Azərbaycan şiəliyi (əliçilik)
fars şiəliyi (məcusi şiəliyi) 59 2-fars şiəliyinin yenilgiyə doğru getməsinin ən əsli nədənlərindən onun təməl fəlsəfəsinin sağlam olmamasıdı, farsçılığın təməlləri ırqıçılıq, düşmənçilik yaratmaq, təqiyə ilə güvənsizlik yaratmaq və cinsi əxlaqsızlıq üzərində qurulubdur.
3-ilətişim çağı və teknolojinin gəlişməsi və insanların bilgilnəmə imkanlarının artması onların yenişə doğru getmələrinin digər önəmli nədənlərindəndi, milliyətçilik qavramının genişlənməsi türlü aydınladıcı kanalların açılması bu gəlişimin aracları olaraq tanınmalıdı, günaz kimi kanallar, ayrıca dünya türklərinin kanalları və hətta müxtəlif məzhəblərin kanalları və sünnülüyü təbliğ edən kanalların Bəzi bölümləri, bu aydınmalarda böyük nəqşləri vardı, üzülərək deyilməlidir çoxlu fars dilində yayın yapan dış kanallar və özəlliklə bibisi, voa və avrpa ölkələrinə bağlı kanallar, bilərəkdən və ya bilmiyərək geçən otuz ildə farsçılığı və fars ırqçılığını təbliğ ediblər və indidə həman yöndə yayın yapırlar.
-səid nəfisi yazır: sasanlı hakimi qubad, qızı və bacısı qızı iylə, və bəhram çubin, bacısı iylə evləndi. Tarix e yəqubi yazır: iranlılar ana, bacı və qızlarıyla evlənirlər və bu işi bir növ ibadət bilirlər.
-Nik şapur (sasanlı şahı ilk xosro zamanı yaşayırdı) :sasanlıların dinində, məhrəmlə evlənənlər, əbədi olaraq bağışlanırlar, bu iş iyi işlərdən sayılırdı, ayrıca bir ləvatçı`nın suçu, yalnız ana, bacı vəya qız iylə evlənirsə, yuyulabilirdı.
Qadın əri`nin izni olmadan öz mal və mülkündə dəxalət edəbilməzdi, hər zaman bir kişi qadınına azad olmasını söyləsəydi, o qadının icazəsi varıydı ayrı ərə getsin vəli uşaqları ilk ərinə aidiydi, hər kişinin haqqı varıydı, yoxsulluq nədəniylə, tək qadının vəya qadınlarının birini bir ayrı kişiyə ariyə və icarə versin. Icarə Azərbaycan şiəliyi (əliçilik)
fars şiəliyi (məcusi şiəliyi) 60 verməkdə qadının izni şərt sayılmırdı, və bu qadından olan yeni uşaq, qadının ilk ərinə aid olurdu 1 .
-qiyas abadi yazır: zərtoşti dinində qadını icarə verməkdən başqa «geçici evlənmə vəya siqə» də bir yasa kimi varıydı, siqə qadın, bir evə və bir yerə yollanırsa orada işləyirdi və cinsi xidmət də verirdi, birinin siqə qadınlarının sayısı onun sərvətinə bağlıydı, bucür qadınlar günlük işlərinin qarşısında müzd almırdılar və irs də aparmazdılar, ama məhriyə ünvanında pul alırdılar və yemək içməkləri verilirdi və uşaqlarda siqə edən kişiyə yetirməzdi və bir kişinin haqqı varıydı siqə qadınlarının birini onun rizayəti olmadan öz oğullarının birinə versin, demək olar siqə qadın müzdsüz və yalnız yemək içmək qarşısında və məhriyə qarşılığında birinə işləyirdi və onların və oğullarının cinsi istəklərini qarşılayırdı 2 .
Aydınca görmək olur, fars şiəliyində siqə məsələsi, farsların əski din və kültürləri əsasında olaraq, islam dinilə ilgisi yoxdur və türklər içindədə siqə məsələsinin bənimsənməməsidə onların kültürləriylə bağlıdır.
1
- نﺎﺘﺳداد راﺰه نﺎﮕﯿﺗﺎﻣ : ﯼدﺎﺑﺁ ثﺎﯿﻏ ﯼداﺮﻣ ﺎﺿر : ﯽﻣ فاﺮﺷا ﻪﻘﺒﻃ نادﺮﻣ
ﻪﺘﺴﻧاﻮﺗ
ﺪﻧﺮﯿﮕﺑ دﺪﻌﺘﻣ نﺎﻧز ﺖﯾدوﺪﺤﻣ نوﺪﺑ ﺪﻧا . ﻪﮐ ﯼداﺪﻌﺗ ﺮه ﻪﺑ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ار نﺎﻧﺁ زا ﯼراﺪﻬﮕﻧ ﯽﻟﺎﻣ تﺎﻧﺎﮑﻣا . ﯽﻣ نادﺮﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤه ﻪﺘﺴﻧاﻮﺗ
ﺗ ﺪﻧا
ترﻮﺻ رد ﺎﯾ و ﺪﻨﺷوﺮﻔﺑ ار دﻮﺧ نز ﯽﻧاﻮﺗﺎﻧ و ﺮﻘﻓ ترﻮﺻ رد ﺎ ﺪﻨهد ﻩرﺎﺟا ﻊﻗاو رد و ﺪﻧراﺬﮕﺑ ﯼﺮﮕﯾد دﺮﻣ رﺎﯿﺘﺧا رد ﻦﯿﻌﻣ ﯽﺗﺪﻣ ﯼاﺮﺑ ار نﺎﻧﺁ ،دﻮﺧ ﯼرورﺎﺑﺎﻧ ) ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ ﻦﯾا تﺎﯿﺋﺰﺟ رد ار ﺎـه » راﺰـه نﺎـﮕﯿﺗﺎﻣ نﺎﺘﺳداد « ﺪﯿﻧاﻮﺨﺑ .(
ﯼﻮﻠﻬﭘ ﻦﺘﻣ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﺑ ﯽﺘﺸﺗرز ﻪﻘﻓ ﻪﮐ ﯽﻗﻮﻘﺣ زا ﺮﮕﯾد ﯽﮑﯾ » ﺗﺎﻣ
نﺎﺘﺳداد راﺰه نﺎﮕﯿ « و ﻩزﺎـﺟا ،ﻪﺘﺧﺎﻨـﺷ ﺖﯿﻤـﺳر ﻪـﺑ و ﻩﺪـﺷ ﻞـﺋﺎﻗ نادﺮـﻣ ﯼاﺮﺑ ﺖﺳا نز نداد ﻩرﺎﺟا رﺎﯿﺘﺧا . ﯽﻣ دﺮﻣ راﺬـﮔاو ﯼﺮـﮕﯾد دﺮـﻣ ﻪـﺑ نﺁ نوﺪﺑ ﺎﯾ ﻪﺟو ﺖﻓﺎﯾرد ﯼازا رد و ﻦﯿﻌﻣ ﯽﺗﺪﻣ ﯼاﺮﺑ تﺎﻌﻓد ﻪﺑ ار دﻮﺧ نز ﺪﻧاﻮﺗ ﺪﻨﮐ .
ﯽﻣ ﺖﯾﺎﻔﮐ مود دﺮﻣ و ﺮهﻮﺷ
ﺪﻨﮐ .
ﯽﻣ دﻮﺟو ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﻤﺘﺣا ناﺪﻧزﺮﻓ ﻪﮐ ﻩدﻮﺑ ﻦﯿﻨﭼ نز نداد ﻩرﺎﺟا ﻂﯾاﺮﺷ زا ﺮﮕﯾد ﯽﺧﺮﺑ ﻩﺪﻣﺁ
ﻪﺘﺷاد ﻖﻠﻌﺗ نز ﺮهﻮﺷ ﻪﺑ ،ﺪﻧا
نز ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣز ﺎﺗ ﺎﻣا ؛ﺪﻧا ﺖﺳا ﻩدﻮﺑ دﺮﻣ نﺎﻤه ﻩﺪﻬﻋ ﻪﺑ وا ناﺪﻧزﺮﻓ و نز جرﺎﺨﻣ و ﯼراﺪﻬﮕﻧ ،ﻩدﻮﺑ مود دﺮﻣ ﻪﻧﺎﺧ رد . ،نز نﺁ ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ ﺰﯿﻨﮐ ) ﻩدﺮﺑ ( رد ،ﺪﺷﺎﺑ ﻩدﻮﺑ ﺶﺑﺎﺑرا ﯽﻣ ﺰﯿﻨﮐ ﺐﺣﺎﺻ ﺰﯿﻧ ترﻮﺼﻨﯾا
ﺪهد ﻪﯾاﺮﮐ ﺮﮕﯾد نادﺮﻣ ﻪﺑ تﺎﻌﻓد ﻪﺑ ار نز ﻪﺘﺴﻧاﻮﺗ . نداد ﻩرﺎﺟا ﻦﯾا زا ﻞﺻﺎﺣ ناﺪﻧزﺮﻓ
ﺪﻨﺘﺷاد ﻖﻠﻌﺗ بﺎﺑرا ﻪﺑ ﺎه ﯽــﻣ شوﺮــﻓ ﻪــﺑ ﻩدﺮــﺑ ناﻮــﻨﻋ ﻪــﺑ و
ﺪﻧﺪﯿــﺳر . ﻪــﺑ ﺪــﯾﺮﮕﻨﺑ ﺮﺘﺸــﯿﺑ ﯽهﺎــﮔﺁ ﯼاﺮــﺑ : ــﺳﺎﺳ قﻮــﻘﺣ رد نز ،ﻦﯿﺘﺴــﯾﺮﮐ ،ﻪــﻤﻠﺗرﺎﺑ ﻦﯾﺪﻟاﺮــﺻﺎﻧ ﻪــﻤﺟﺮﺗ ،ﯽﻧﺎ ﺐﺣﺎﺻ
،ناﺮﻬﺗ ،مود پﺎﭼ ،ﯽﻧﺎﻣﺰﻟا ١٣۴۴ ﺶﺨﺑ ﺰﯿﻧ و ؛ ﯼﻮﻠﻬﭘ ﻦﺘﻣ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﯼﺎه » نﺎﺘﺳداد راﺰه نﺎﮕﯿﺗﺎﻣ « .
2
- ﯼدﺎﺑﺁ ثﺎﯿﻏ ﯼداﺮﻣ ﺎﺿر : نﺎﮑﻣا ﺰﺠﺑ ﯽﺘﺸﺗرز ﻦﯾد رد نز نداد ﻩرﺎﺟا ﯾ ﺖﻗﻮﻣ جاودزا نﺎﮑﻣا ، ﺖـﺷاد دﻮـﺟو ﺰـﯿﻧ ﻪﻐﯿـﺻ ﺎ . ﻪﻐﯿـﺻ نﺎـﻧز ﯼا
) ﻪﻌﺘﻣ
( تﺎﻣﺪـﺧ وا ﻪـﺑ ًﺎﮐﺮﺘﺸـﻣ ﺰـﯿﻧ و ﺪـﻨﻨﮐ رﺎـﮐ ،دﻮـﺑ ﺎـﻣﺮﻓرﺎﮐ ﻢـﮑﺣ رد ﻪـﮐ دﺮـﻣ ﻪـﻧﺎﺧ ﺎﯾ ﻩﺎﮔرﺎﮐ رد ﺪﻨﺘﺷاد ﻪﻔﯿﻇو ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﺑ ﯽﻧاﺮﮔرﺎﮐ ﻢﮑﺣ رد ﯽﺴﻨﺟ
. ﻪﻐﯿﺻ نﺎﻧز داﺪﻌﺗ
ﺖﺷاد وا ﯽﻠﻐﺷ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ و توﺮﺛ ﻪﺑ ﯽﮕﺘﺴﺑ دﺮﻣ ﺮه ﯼا . ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻧز ﯽﻣ رد نادﺮﻣ ﻦﯾا ﻪﻐﯿﺻ
،ﺪـﻧﺪﻣﺁ ﯽﻤﻧ ﯼدﺰﻤﺘﺳد دﻮﺧ ﻪﻧازور رﺎﮐ ﯼازا رد
ﻪﯾﺮﻬﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯽﻐﻠﺒﻣ ﺎﻣا ،ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ﺰﯿﻧ ثرا ﺮﺑ ﯽﻘﺣ و ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ) قاﺪﺻ
( ﯽﻣ ﺖﻓﺎﯾرد
و ﮎارﻮﺧ و ﺪﻧدﺮﮐ ﯽﻣ ﻦﯿﻣﺄﺗ نﺎﻧﺁ ﮎﺎﺷﻮﭘ
ﺪﺷ . دﺮﻣ زا ﺰﯿﻧ نﺎﻧز ﻦﯾا ناﺪﻧزﺮﻓ
ﯽﻤﻧ ثرا
ﯽﻤﻧ نﺎﻧﺁ ﻪﺑ دﺮﻣ ﺐﺴﻧ و مﺎﻧ و ﺪﻧدﺮﺑ
ﺪﯿﺳر
. ﻣ زا ﯽﮑﯾ ﻪﮐ ﺖﺷاد ﻖﺣ ﻦﯿﻨﭽﻤه دﺮ ﻪﻐﯿﺻ نﺎﻧز
ﺪﻨﮐ راﺬﮔاو دﻮﺧ ناﺮﺴﭘ زا ﯽﮑﯾ ﻪﺑ وا ﺖﯾﺎﺿر نوﺪﺑ ﺎﯾ ﺖﯾﺎﺿر ﺎﺑ ار دﻮﺧ ﯼا . ﯽﻣ عﻮﻤﺠﻣ رد
ﻪـﮐ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ رد ﻞﻏﺎـﺷ ﺮﮔرﺎـﮐ نﺎـﻧز ﻩﺎﮔرﺎﮐ
ﻪﻐﯿﺻ نﺎﻧز ﻢﮑﺣ رد ،ﺎه
ﯽﻣ ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﺑ ﻩﺎﮔرﺎﮐ ﺐﺣﺎﺻ ﯼا ﻮﭘ و ﮎارﻮﺧ ﯼازا رد ﻂﻘﻓ و دﺰﻤﺘﺳد نوﺪﺑ ﺖﺴﯾﺎﺑ ﻪـﯾﺮﻬﻣ ﯽﻐﻠﺒﻣ و ﮎﺎﺷ ﺪﻧزﺎﺳ ﻩدروﺁﺮﺑ ﺰﯿﻧ ار وا ناﺮﺴﭘ و وا ﯽﺴﻨﺟ ﺖﯾﺎﺿر و ﺪﻨﻨﮐ رﺎﮐ وا ﯼاﺮﺑ .
: ،ناﺮﻬﺗ ،ﺖﺠﻬﺑ تارﺎﺸﺘﻧا ،ﻢﮑﯾ ﺪﻠﺟ ،نﺎﺘﺳﺎﺑ ناﺮﯾا ﻪﻣﺎﻨﺸﻧاد ،ﻢﺷﺎه ،ﯽﺿر ١٣٨١ ﻪﺤﻔﺻ ، ٣٨۵ و
٣٨۶ ؛
،ﻪﻤﻠﺗرﺎﺑ ﺐﺣﺎﺻ ﻦﯾﺪﻟاﺮﺻﺎﻧ ﻪﻤﺟﺮﺗ ،ﯽﻧﺎﺳﺎﺳ قﻮﻘﺣ رد نز ،ﻦﯿﺘﺴﯾﺮﮐ
،ناﺮﻬﺗ ،مود پﺎﭼ ،ﯽﻧﺎﻣﺰﻟا ١٣۴۴ ﻪﺤﻔـﺻ ، ١٣ قﺮﺸـﻣ سﺪـﻘﻣ ﺐـﺘﮐ ؛ ﺪـﻠﺟ ،ﻦﯿـﻣز ﻪﺤﻔﺻ ،ﻢﺠﻨﭘ ٣٢۵
و ٣۴۴٫
Yüklə 3,88 Mb. Dostları ilə paylaş:
|