Əliçilik və



Yüklə 3,88 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə17/164
tarix01.02.2018
ölçüsü3,88 Mb.
#23317
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   164

Azərbaycan şiəliyi (əliçilik)  

 

 



 

 

 



 

 

 



fars şiəliyi (məcusi şiəliyi)  

50

Bu haqda bir varyant beylə olabilir bu kitablar əslində indilikdə 



yazılan hədislərdən yoxsunuydular və  ən azından bu genişlikdə 

deyildilər və  məclisilər və  cəzayirilər və kaşanilər özləri yazdığı 

hədisləri sənədləşdirmək üçün ilkcə bir sıra hədisləri,  ərbəə 

kitalarına artırıblar və onlara istinad edərək öz inanclarını yazıblar.

 

 

2-3-şuubilər ikinci aşamada özlərinə ortaq tapırlar

 

15ıncı yüzilin sonlarında, tarixi bəlgələr  əsasında batılılarında 

təşəbbüsləriylə,  şuubilər ikinci aşamaya geçdilər, onlar, tam siyasi 

hərəkət olaraq özlərinə güclü bir ortaq tapdılar, və türklərin simgəsi 

olan osmanlı impratorluğunu hədəf aldılar. 

 

 



Səfəvi höküməti qızılbaş tayfalarının birləşməsiylə  iş başına gəldi, 

mazəndəranlı  və gilanlı zeydi şiələri səfəvilərin qurucusu olan şah 

ismayıl`ın eyitimində böyük rolları varıydı, fars şiəliyinin etgisiylə 

feodalism  əsasında düzən qurulur, və bir haldaki bu dönəmin 

başlanqıcında qızılbaş tayfalarının qalxışları, toplumsal və  ədalətçı 

bir hərəkət idi vəli neçə il geçmədən feodalisti səfəvi höküməti, 

onların əleyhinə oldu, qızılbaşların haq istəmələri sürətlə yatışdırıldı 

və  təmamən dövlətçilikdən təsviyə oldular, bundan sonra feodalı 

sistim; yerini bərkidərək,  Şuubi hərəkətidə gücləndi və fars şiəliyi 

geniş meydan taparaq bütün iqtidarla və  məclisilərin vasitəsiylə 

arxayınlıqla hədis cəəlinə başladılar və istədikləri kimi hər cür 

xorafat və cinsi inhırafları  şiə  məzhəbinə  və daha doğrusu fars 

şiəliyinə daxil etdilər, məclisilər, nemətullah cəzayirilər, hər 

cürəsinə fars şiəliyini ibtizala çəkdilər və koleyni`nin yazdığı 

cəəliyatı bir daha tikrardan cəəl edərək sasanlı dininə 

uyqunlaşdırdılar,  əllamə  məclisi`nin, h. ömər, yəzdgerdin qızı 

şəhrbanu və h. Əli və h. Hüseyn haqqında cəəl etdigi nağıl kimi 

hədis bunun səmgəsi olaraq bu işlərin zirvə nüqtələrinin balaca 

örnəyi kimi sayılabilir.

 

Fars  şiəliyi ikinci aşamada kütləviləşdi, türklər, nadirşah kimi 



öndərlər vasitəsiylə  şiəliyi düzənləməyə çalışdılar, bu təşəbbüslərə 


Azərbaycan şiəliyi (əliçilik)  

 

 



 

 

 



 

 

 



fars şiəliyi (məcusi şiəliyi)  

51

rəğmən fars şiəliyi bütün fars aydınlarını sasanlı kültüriylə 



silahlandırdı  və yenə  də böyük çaba göstərərək eyləyəbildi türk 

aydınlarındanda, bilgisiz kəsimləri özünə  cəlb edərək onların 

vasitəsiylə yeni bir düzən qurmağa başladı, və türkləri və iranda 

yaşayan ayrı xalqları farsçılıq və fars şiəliyi çatısı altında bir yerə 

toplasın, bu arada avrupalıların və ruslarında türklərin  əleyhinə 

planları doğrultusunda yardımlarından bolca yararlandılar.

 

İkinci aşamanın sonlarına doğru  şuubilər daha açıq  şəkildə öz əsli 



adlarıyla ortaya çıxmışdılar, bu dönəmdə açıq aydın, islam dini 

hücum altına alınırdı və əski fars yəni sasanlı mədəniyyəti övülürdü 

və  hər lahazdan üstün tutulurdu, qacar dövrü ingilis və  fəransə 

framasonerləri,  əski farslar üçün yeni tarix və kültür düzəltməyə 

başladılar, və sasanlı impratorluğu yanında həxamənişi hökümətini 

diriltməyə qalxdılar,  əlbətdə  həxamənişilər sonrası  həm iskəndər 

məqəduniyəli və  həm  əşkanlılar dövrünə çox girmək istəmədilər 

çünki bu dönəmlər türklərin ayaq izləri aydınca görünməkdəydi, 

ayrıca həxamənişilər öncəsinədə önəm vermirdilər çünki onlardan 

öncə ilamlılar, sümerlər, urartular, turukkilər, qutlar, mannalar, və 

madlar və  işğozlar (sakalar) kimi hökümətləri farsçılıqla 

bağdaşdırmaq olmurdu, hər halda 200 illik həxamənişi dövrü və 400 

illik sasanlı dövrü eylə böyüdüldü, quya ortaduğu bölgəsində ayrı 

bir hökümət yoxuydu və olanlarda əsla danışmağa dəyməzdilər, 

halbuki tam tərsi olaraq bu iki hökümət iran bölgəsində  ən geri 

qalmış hukumtləriydi. Və bir haldakı onlardan öncəki 

hökümətlərdən on minlərcə yazı və kətibə mövcuduydu, vəli sasanlı 

və  həxamənişi dilində  şayəd bir insan barmaq sayısı qədər daşyazı 

qalmayıbdır və onlarda bir neçə sətirdən çox deyildilər.

 

Bu dönəmin sonlarına doğru, türklər aşağılanır və batılıların 



yardımıyla, onlar gerilik simgəsi kimi göstərillər və farsların 

ilərləməsi üçün, türklərin aradan getməsi,  əsasi tez kimi farsların 

beyninə yürüdülür.

 



Azərbaycan şiəliyi (əliçilik)  

 

 



 

 

 



 

 

 



fars şiəliyi (məcusi şiəliyi)  

52

İkincisi aşamanın sonunda pəhləvi höküməti fars şiəliyinin təzahuru 



olaraq iş başına gəlir bu hökümət bir tərəfdən, əsli islamin, ərəblərin 

və türklərin  əleyhinə olaraq özünü sasanlıların varisi kimi göstərir 

və ayrı  tərəfdən də özünü yəzdgerdin suyundan olan imamların 

uyruqları  və peyrovları kimi xalqa sunar və bu təfəkkürü onlara 

qəbul etdirməyə çalışar.

 

 



2-3-1-fars  şiəliyinin kökünü unutdurmaq üçün yəhudiyət tezini 

ortaya atırlar

 

-önəmli bir nüktəyə deyinmək gərəyir, bir tərəfdən purpirar kimi 

farsçı aydınlar və ayrı tərəfdən son vaxtlar onlara uyaraq Bəzi türk 

araşdırmacıları  və aydınlar, yeni bir tez ortaya qoymaqdadılar, bu 

tezə görə quya farsçıların bir yerə toplanmasında və özəlliklə  əski 

çağda və  həmidə yeni dönəm, yəni qacar dövrünün sonlarında və 

rizaşah`ın iş başına gəldiyində, yəhudilərin əsli ruolları olmuşdur və 

onlar purim axımı yaradaraq və  pəhləvilərlə ortaqlıqda, cəəli tarix 

düzəldərək farsçıların hökümətlərini təsbit etməyə çalışıblar.

 

Beylə tezislər sapdırma sözlər olaraq ortaya atılır və amac, əsli 



kökləri və  nədənləri kölgədə buraxmaqdı,  əlbətdəki bir sıra 

yəhudilər, batılıların çatıları altında bu işlərdə  iştirak ediblər və 

edirlər, ama köklər ayrı yerlərdədi, 

 

beylə tezlər ortaya atılaraq bir tərəfdən,  Şuubiligin  əsli köklərini, 



sasanlı kültür və dinini, ayrı  tərəfdəndə xaçlıların və batıda aşırı 

kəsimlərin, zidd islami və zidd türk siyasətlərini kölgədə buraxmaq 

istənilir, və nəhayətən fars şiəliyi iylə bu qüvvələrin birləşməsini və 

onların təhlikələrinin görünməməsinə çalışırlar. 

 

Bu tezə tay, bir dönəm «səfəvi təşəyyo`su və  ələvi təşəyyo`su : 



(farsca) təşəyyo e səfəvi və  təşəyyo e ələvi» tezini ortaya atdılar, 

xomeyni devrimi zamanı; onların teorisiyənlərindən olaraq döktür 

əli şəriəti, səfəvi  şiəsinə intiqad edərək, ələvi şiəsini ortaya qoydu, 

bunlar yalnız şuarıydılar və içərikləri biriydi, üzülərək diyəbilirəm, 

bu siyasəti indidə Bəzi sünnü fars kanallar yürütməkdədilər, onlarda 

işin dərinlikəlrinə getmək istəmiyərək, suçu səfəvi şiəsinin boynuna 




Yüklə 3,88 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   164




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə