118
bir neçə il ərzində dünya miqyasında iqtisadi cəhətdən ən
sürətlə inkişaf edən ölkə olmuşdur. Son 7-8 il ərzində
iqtisadiyyatımız 3 dəfə artmış, yoxsulluq səviyyəsində
yaşayanların sayı 49 faizdən 7 faizə düşmüşdür. Biz çalışacağıq
ki, ondan da aşağı düşsün. İşsizlik problemi, demək olar ki,
köklü şəkildə həll edilmişdir. Əlbəttə ki, hələ işsizlər var. Ancaq
onların sayı 5,4 faizdir. Azərbaycanın xarici borcu ümumi daxili
məhsulun cəmi 7 faizini təşkil edir. Bu da onu göstərir ki, biz
iqtisadi islahatlarımızı, təşəbbüslərimizi aparmaqla, irəli
sürməklə fəaliyyətimizi daxili resurslar üzərində qurmuşuq.
Çox borc götürməmişik. Ona görə də biz xarici borcu istənilən
vaxt tam şəkildə ödəyə bilərik. Bu göstəriciyə görə, hesab
edirəm ki, Azərbaycan dünya miqyasında ən qabaqcıl
yerlərdədir.
İqtisadiyyatın şaxələndirilməsi istiqamətində atılan addımlar
bəhrəsini verir. Bildiyiniz kimi, Azərbaycan neft və qaz
ehtiyatları ilə zəngin olan ölkədir. Ancaq bu ilin 6 ayının
göstəriciləri onu deyir ki, qeyri-neft iqtisadiyyatımız 10 faizdən
çox inkişaf edib. Şaxələndirmə prosesi artıq reallıqdır.
Gələcəkdə uzunmüddətli, dayanıqlı iqtisadi inkişafa nail olmaq
üçün bütün imkanlar vardır. İlk növbədə, siyasi iradə vardır.
Ondan sonra artıq güclü maliyyə vəziyyəti mövcuddur.
Bizim tərəfimizdən irəli sürülmüş enerji və nəqliyyat la-
yihələri nəinki Azərbaycan və bölgə üçün, Avropa üçün böyük
əhəmiyyət daşıyır. Biz gələcəyimizi indidən proqnozlaşdıra
bilərik və görə bilərik ki, 5 ildən, 10 ildən sonra Azərbaycan
necə inkişaf edəcəkdir. Mən bütün bu islahatları aparan bir şəxs
kimi, heç bir çətinlik görmürəm. Mən əminəm ki, iqtisadi
sahədə inkişaf dayanıqlı və sürətli olacaqdır.
Sosial məsələlərin həllinə gəldikdə, insanların rifah halı
yaxşılaşır və yoxsulluğun azaldılması buna dəlalət edir. Sosial
ədalət prinsipləri Azərbaycanda əsas rol oynayır, bazar
iqtisadiyyatı prinsipləri inkişafımız üçün əsas alətdir və hazırda
özəl sektorun ümumi daxili məhsuldakı payı 83 faizdir. Biz 21
illik müstəqillik dövründə nəinki keçid mərhələsini başa
119
vurmuşuq, planlı iqtisadiyyatdan bazar iqtisadiyyatına keçə,
aparılan islahatlarla neft-qaz amilindən iqtisadi inkişafımızın və
vətəndaşlarımızın gələcək asılılığını maksimum dərəcədə azalda
bilmişik.
Növbəti illərdə elmi-texniki tərəqqi, yüksək texnologiyaların
tətbiqi ilə bağlı bizim kifayət qədər geniş planlarımız vardır.
Gələcəyə baxışlarımız da çox aydındır. Müasir, müstəqil
Azərbaycan dövləti bir neçə prinsip üzərində qurulmuşdur.
Bunların arasında güclü dövlət anlayışı çox mühüm yer tutur.
Çünki müstəqillikdən məhrum edilmiş, əsrlər boyu başqa
dövlətlərin tərkibində yaşamış xalq üçün dövlətçilik əsasları
müstəsna
əhəmiyyət
daşıyır.
Dövlətçilik
əsaslarının
möhkəmləndirilməsi işində əlavə tədbirlər görüləcəkdir. Güclü
dövlət bizim ümummilli fikrimizdir, ümummilli ideyamızdır.
Bununla bərabər, daxili resurslarımıza istinad etməyimiz də
bizə uğur qazandırdı. Yenə də deyirəm ki, bütün bu uğurları biz
böyük borc almadan daxili imkanlar hesabına əldə edə bilmişik.
Bu anlayış da bizim üçün çox önəmlidir. Biz milli-mənəvi və
dini dəyərlərə bağlı xalqıq və dəyərlərimizi yüksək
qiymətləndiririk. Azərbaycan dünyəvi dövlətdir. Cəmiyyətin və
dövlətin dünyəvi əsasları kifayət qədər güclüdür. Növbəti
illərdə bu məsələ ilə bağlı proseslər ancaq müsbət istiqamətdə
davam edəcək. Bayaq qeyd etdiyim kimi, Azərbaycan əsrlər
boyu ictimai-siyasi quruluşdan asılı olmayaraq, müxtəlif
dinlərin, xalqların vətəni olmuşdur və bu gün də belədir.
Azərbaycanda bütün xalqların, bütün dinlərin nümayəndələri bir
ailə kimi yaşayırlar, heç bir ayrı-seçkilik qoyulmur və qoyula da
bilməz. Bu da müasir Azərbaycanı təcəssüm etdirən amillərdən
biridir. Onu deyə bilərəm ki, bu sahədəki təcrübəmiz başqa
ölkələrdə də maraq doğurur.
Sosial ədalət prinsipləri mütləq möhkəmləndirilməlidir.
Dünyada gedən xoşagəlməz halların əsas səbəbi əslində sosial
ədalətsizlikdir. İqtisadi islahatlar güclü sosial siyasətlə
tamamlanmalıdır. Əgər bu olmasa, köklü iqtisadi islahatlar
insanlara əziyyət gətirə bilər. Biz ona nail ola bilmişik ki, sosial
120
sahədə də çox ciddi proqramlarımız vardır və bu proqramlar
icra edilir. İnsanların rifah halının yaxşılaşdırılması onu göstərir
ki, bu sahədə də addımlar uğurlu istiqamətdə atılmışdır.
Əlbəttə, bizim bütün işlərimizin təməlində və mərkəzində
insan amili dayanır. Hesab edirəm ki, bu hər bir dövlət üçün ən
vacib yanaşmadır. Çünki hər şey insan üçün edilir. Onun
azadlığı, təhlükəsizliyi, sağlamlığı, işlə təmin edilməsi, rahat
yaşaması dövlətin başlıca qayğısıdır. Hesab edirəm ki, bu
istiqamətdə də böyük addımlar atılmış, uğurlar əldə edilmişdir.
Azərbaycan vətəndaşları azad cəmiyyətdə yaşayırlar. Onlar
bütün azadlıqlara malikdirlər və öz dövlətinin gücünü artırmaq
üçün çalışırlar.
Cəmiyyətdə, ümumiyyətlə, çox müsbət ab-hava – quruculuq,
yaradıcılıq və inkişaf ab-havası vardır. Bütün bu müsbət
meyilləri gücləndirmək üçün, əlbəttə ki, beynəlxalq
əməkdaşlığa böyük ehtiyac vardır. Azərbaycan sivilizasi-
yalararası dialoqun gücləndirilməsində öz rolunu oynayır. Bu
rol əminəm ki, gələcəkdə yalnız artacaqdır. Bunun təbii
səbəbləri vardır, çünki biz qitələrin arasında yerləşirik. Siyasi
səbəbləri vardır, çünki bu bizim siyasi əqidəmizdir və tarixi
əsasları vardır. Azərbaycan həm Avropa Şurasının, həm İslam
Əməkdaşlıq Təşkilatının üzvüdür. Dünyada bir neçə ölkə vardır
ki, hər iki təşkilatın üzvüdür. Avropadan Azərbaycana baxdıqda
bəzi hallarda avropalılara Azərbaycan Asiya ölkəsi kimi təqdim
olunur. Asiya tərəfindən Azərbaycana baxanda Avropa ölkəsi
kimi təqdim edilir. Yəni deyə bilərəm ki, Azərbaycanda bu
sintez – mədəniyyətlərin sintezi mövcuddur. Demək olar ki, bu
bizim milli mənliyimizi şərtləndirən amillərdən biridir.
Təbii coğrafi körpü olmaqla bərabər, biz humanitar sahədə
də körpü rolunu oynamağa çalışırıq. Forumun əsas məqsədi
ondan ibarətdir.
Bir daha demək istəyirəm ki, I forumun yekunları, keçən il
aparılan diskussiyalar bizi doğrudan da ruhlandırdı. Əminəm ki,
bu forumun nəticələri də müsbət olacaqdır. Bütün qonaqlar
burada öz dəyərli fikirlərini bildirəcəklər. Bu forumda tanınmış
Dostları ilə paylaş: |