Elmi ƏSƏRLƏR, 2016, №4(78) nakhchivan state university. Scientific works, 2016, №4 (78)
Yüklə 5,04 Kb. Pdf görüntüsü
|
143 Бу ойунларда идманчыларымызын ялдя етдийи наилиййятляр ися тарихимизин сящифяляриня гызыл щярфлярля йазылмышдыр. ХХВЫЫ-йай олимпийа ойунларынын бокс йарышларында Азярбайжан Республикасыны тямсил едян беш идманчыдан икиси олимпийа халлары газанмышлар. Руслан Хаиров (67 кг) В йер, Вцгар Ялякбяров (75 кг) ЫЫЫ йер тутмушдур. Вцгар Ялякбяровун qазандыьы бцрцнж медал Азярбайжан тарихиндя бокс цзря юлкямизя эятирилян илк олимпийа медалы иди. ЫЫЫ-Олимпийа ойунлары 21-24 сентйабр 1904-жц ил (АБШ-Сент-Lуис). 7 чяки дяряжясиндя: ян йцнэцлвари, йцнэцлвари, йарымйцнэцлвари, йцнэцл, йарыморта, орта вя аьыр чякидя 49 боксчу йарышлара гошулмушлар. Бу идманчыларын щамысы АБШ-нын нцмайяндяляри иди. Тяшкилаты сябябляря эюря başqa ölkələrin idmançıları Sent-Luisə gələ bilməmişdirlər və olimpiya bayrağı altında faktiki olaraq ABŞ-ın boksçuları mükafatları öz aralarında bölüşdürmüşlər. IV Olimpiaya oyunları 24-27 oktyabr 1908-ci il (Böyük-Britaniya), boks yarışları 5 çəki dərəcəsində: yüngülvari, yarımyüngül, yüngül, orta və ağır çəkidə keçirilmişdir. Cəmi 42 boksçu mükafat uğrunda mübarizə aparmışlar. Böyük Britaniya -39 nəfər. Danimarka -1 nəfər, Fransa-1nəfər,Avstralya -1 nəfər. Bütün mükafatları Böyük Britaniyanın boksçuları qazanmışlar. Yalnız orta çəkidərəcəsində avstraliyalı Reçinald Beyker gümüş medal qazanmışdır. 1912-ci ildə də Stokholm Olimpiya Oyunlarına boks daxil edilmişdir. 1916-cı ildə Olimpiya oyunları I dünya müharibəsinə görə keçirilməmişdir. VII Olimpiya Oyunları, 21-24 avqust 1920-ci il (Belçika-Antverpen). 1920-ci ildən başlayaraq Olimpiya boksu daimi status alır. Bu olimpiya oyunlarında 11 ölkənin 114 bksçusu 8 çəki dərəcəsində yarışmışlar. Qeyri rəsmi komanda hesabında Böyük Britaniyanın boksçuları I ,ABŞ II, Kanada III olmuşdur. VIII Olimpiya Oyunları 15-20 avqust 1924-cü il (Fransa-Paris). Paris olimpiadasına 26 ölkədən 241 bokçu toplaşmışdır.Ölkələrin sayı bu dəfə daha çox idi. VIII- olimpiya oyunlarından başlayaraq hər çəki dərəcəsində yalnız bir nəfər boksçu çıxarıla bilərdi. I yer: ABŞ 6 medal, II yer: Böyük Britaniya 4 medal, III-yer: Argentina 4 medal. IX Olimpiya Oyunları. 7-11 avqust 1928-ci il (Niderland-Amsterdam). Amsterdamda 24 ölkədən 148 boksçu var idi. Yarışlar olimpiya sistemi ilə keçirilmişdi. Döyüşdə məğlub olan boksçular yarışlardan çıxarılırdı. Müstəsna hal olaraq yarımfinal görüşlərində məğlub olmuş boksçular III yer uğrunda mübarizə aparmaq üçün növbəti döyüşə buraxılırdılar. Bu yarışlarda bütün 8 çəki dərəcəsinin hüdüdları dəqiqləşdirildi və olimpiya turnirləri üçün 3 raund (hər raund 3 dəqiqədən) döyüş formulası müəyyən edildi. Qeyri rəsmi komanda hesabında İtalya -25 xalla I yer 4 medal (3-0-1), Argentina -24 xalla II yer 4 medal (2-2-0) və ABŞ-14 xalla III yer 3 medal (0-1-2) tutmuşdur. X- Olimpiya oyunları 9-13 avqust 1932-ci il (ABŞ- Los Anceles). Olimpiya Boks turnirində 18 ölkənin boksçusu mükafatlar uğrunda yarışlara qoşulmuşlar, nəticədə ABŞ idmançıları 29 xal- 5 medal (2-0-3) I yer. Argentina 19 xal -3 medal (2-1-0) II yer və Cənubi Afrika İttifaqı idmançıları 18 xal- 3 medal (2-0-1) III yer qazanmışlar. XI Olimpiya oyunları 11-15 avqust 1936-cı il (Almaniya- Berlin). XI Olimpiya oyunlarında 30 ölkədən 183 boksçu iştirak edirdi. Berlin Olimpiyadasında ilk dəfə olaraq Val Barker Kuboku təsis edilir.Bu kubokun sahibi ən yüngülvari çəkidə III- yer tutmuş, ən texnikalı boksçu amerikalı L.Lauri olmuşdur. Bu boks turnirində Almaniya 5 medal (2-2-1) 28 xalla I yer. Argentina 4 medal (1-1-2) 23 xalla III yer, Fransa 2 medal (2-0-0) 17 xalla III yer. İkinci Dünya müharibəsi ilə əlaqədar Olimpiya oyunlarında 12 illik fasilə yaranmışdır. XIV Olimpiya Oyunları 7-13 avqust 1948-ci il (Böyük Britaniya-London). London ikinci dəfə Olimpiya Oyunlarının mərkəzi olmuşdur, 36 ölkənin 206 boksçusu yarışlara qoşulmuşdur. Qeyri rəsmi komanda hesabında Cənubi Afrika İttifaqının boksçuları hamıdan çox xal qazanmışlar. Onlar 2 qızıl, 1 gümüş və 1 brunc medal əldə edərək I yer tutmuşlar. II yerə İtalyanlar- 144 5 medal (1-2-2) və Argentinalılar 3 medalla (2-0-1) III yerə çıxmışlar. XV Olimpiya Oyunları 28 iyul-2 avqust 1952-ci il (Fillandiya -Helsinski). 1952-ci ildə Sovet boksçuları ilk dəfə Olimpiya rinqinə çıxmışlar. Bu olimpiya oyunlarında boksçular 10 çəki dərəcəsində yarışmışlar. Proqrama yeni çəki dərəcələri I yarımorta və I orta çəki əlavə olunmuşdur. XV Olimpiya Oyunlarında III-IV yerlər üçün keçirilən əlavə döyüş ləğv edilir.Yarımfinal görüşlərində uduzan hər iki boksçu III yerlə təltif olunur. Orta çəki dərəcəsində Maçar boksçu Yasio Parr II dəfə Olimpiya çempionu adını qazandı. ABŞ- 35 xalla I yer (5-0-0) 5 medal SSRİ- 24 xalla II yer (0-2-4) 6 medal Finlandiya -21 xalla III yer (1-0-4) 5 medal XVI Olimpiya Oyunları 23 noyabr-1 dekabr 1956-cı il (Avstriya-Melburn). Olimpiya oyunlarının təşkili ilk dəfə olaraq Avstriya qitəsinə Melburn şəhərinə həvalə edilmişdir. Boks yarışlarında 27 ölkənin 161 idmançısı iştirak edirdi. Boks üzrə ilk Sovet Olimpiya çempionu Vladimir Satronov oldu. Yarışların yekun nəticələrinə görə SSRİ komandası- 33 xal, 6 medal (3-1-2) I yer, Böyük Britaniya-26 xal 5 medal (2-1-2) II yer, Ruminiya -20,5 xal 4 medal (1-2-1) III yer tutmmuşlar. XVII Olimpiya Oyunları 25 avqust -5 sentyabr 1960-cı il (İtalya-Roma). 42 ölkənin 282 boksçusu Olimpiya medalları uğrunda mebarizə aparmışlar. Yarışların son günü isə yarışlarda fəxri kursunun ən yüksək pilləsinə cəmi 10 idmançı qalxmışdır. Qeyri rəsmi komanda hesabında rinq sahibləri, İtalya komandası 39,5 xal və 7 medalla (1-3-3) I yer, Polşa boksçuları 32,5 xal, 7 medalla (1-3-3) II yer və ABŞ boksçuları 24,5 xall 4 medalla (3-0-1) III yer tutmuşlar. XVIII Olimpiya Oyunları 10-24 oktyabr 1964-cü il (Yaponya-Tokio). Bu olimpiadada 269 boksçu 42 ölkəni təmsil etmişdir.Sovet boksçuları üçün Tokio Olimpiyadası daha uğurlu olmuşdur. SSRİ komandası I yer 48 xal 9 medal (3-4-2) , Polşa komandası-36,5 xall, 7 medal (3-1-3) II yer və İtalyanlar- 24,5 xal , 5 medal (2-0-3) II yer tutmuşdur. XIX Olimpiya Oyunları. 13-26 oktyabr 1968-ci il (Meksika-Mexiko). 1968-ci ildə ilk dəfə olaraq Olimpiya oyunları Latın Amerikasında kemirilmişdir. Olimpiadanın boks turnirində 43 ölkədən 305 idmançı iştirak etmişdir. Boks yarışlarının proqramına yeni bir çəki dərəcəsi – I ən yüngülvari çəki əlavə olunmuşdur. Keçən olimpiya oyunlarında olduğu kimi yenə də Sovetboksçular qeyri-rəsmi komanda hesabında I oldular 34,5 xal 6 medal (3-2-1) II yeri ABŞ-ın komandası 34 xal 7 medal (2-1-4) və III yeri Polşa idmançıları 24 xal 5 medal (1-2-2) tutmuşdur. XX Olimpiya Oyunları 9 avqust-27 avqust 1972-ci il (Almaniya Federativ Respublikası- Münhen). 12 illik fasilədən sonra yenidən Olimpiya Oyunları Avropa qitəsində keçirilmişdir.Olimpiya mükafatları uğrunda 51 ölkənin 356 boksçusu yarışlara qoşulmuşdur. Kuba rinq ustalarının Olimpiya turnirindəki iştirakı böyük sensasiyaya səbəb olmuşdur. Üç idmançı Olimpiya çempionu adını qazanmış ağır çəkili Tiafilio Stivenson isə qızıl medalla yanaşı Olimpiadanın ən yaxşı boksçusu kimi “ Val Barkerin kuboku” ilə təltif edilmişdir. Kuba yığma komandası 29.5 xal 5 medal (3-1-1) qazanaraq I yerə Macarıstan boksçuları 20.5 xal 4 medalla (1-2-1) II yerə Polşa isə 19 xal 4 medalla (1-1-2) III yerə çıxmışlar. XXI Olimpiya Oyunları 18-31 iyul 1976-cı il (Kanada-Monreal) Monrealın “Moris Rişar” idman sarayında 57 ölkənin 348 boksçusu üçün start verildi. ABŞ idmançıları Olimpiya rinqində daha uğurlu çıxış edərək beş qızıl, bir gümüş və bir bürünc medal qazanmağa nail olmuşlar. Qeyri-rəsmi komanda hesabında 43 xalla amerikalılar I, yarım xal geri qalmış kuba boksçuları II, Polşa komandası isə 21 xal toplayaraq III olmuşlar. XXII Olimpiya Oyunları 18 iyul-2 avqust 1980-ci il (SSRİ-Moskva). Moskva Olimpiya oyunlarında 51 ölkə 273 boksçu təmsil olunmuşdur. Siyasi motivlərlə əlaqədar olaraq ABŞ və bir neçə başqa ölkələr bu olimpiadada iştirak etməmişdir. Yüklə 5,04 Kb. Dostları ilə paylaş:
|