Elmi ƏSƏRLƏR, 2016, №5(79) nakhchivan state university. Scientific works, 2016, №5 (79)

240 
 
kəmiyyət  səviyyəsinin  nisbətən  aşağı  rəqəmlərlə  ifadə  olması  ilə  səciyyələnməlidir.  Bəhs  olunan 
məsələ ilk növbədə aşağıdakı amillərlə əlaqəli şəkildə nəzərdən keçirilməlidir: 

 
müasir iqtisadi şəraitin qloballaşma meylinin daima diqqətdə saxlanılması;  

 
sağlam rəqabət mühitinin yaradılması; 

 
qiymətləndirmə  fəaliyyətinin  istehsalın  elementləri  və  alıcı  kontingentinin  imkanları 
əsasında həyata keçirilməsi; 

 
əmək bazarının genişləndirilməsi, iştirakçıların sayının artırılması; 

 
regiondakı real maliyyədövriyyəsinə bu zonadan daxil olacaq vəsaitlərin təsiri; 

 
fiskal  qaydada  muxtar  respublika  iqtisadiyyatının  digər  sahə  və  istiqamətlərinə  müsbət 
təsirin təmin olunması; 

 
muxtar respublikanın “Bakı – Tiflis – Axalkalaki – Qars” dəmir yolu sisteminə qoşulması 
hesabına  yaradılması  mümkün  olacaq  sərbəst  ticarət  zonası  məhsullarının  Avropa,  Asiya,  Fars 
körfəzi və Hindistana qədər çatdırılması və s. 
Sadalanan  faktorlar  ümumi  qaydada,  beynəlxalq təcrübədən istifadə  etməklə  və  daxili  xüsu-
siyyətlər  nəzərə  alınmaqla  qiymətləndirilməlidir.  Sistemli  araşdırmalar  ayrı-ayrı  məhsul  növləri 
üzrə optimal konfiqurasiyaların təşkilini də nəzərə almalıdır ki, bu da istər reallaşacaq məhsulların 
həcminə,  alıcı  sayının  artmasına,  qiymətlərin  səviyyəsinin  aşağı  düşməsinə,  istərsə  də  keyfiyyət, 
ticarət əməliyyatlarının avtomatlaşdırma səviyyəsinin  yüksəlməsinə, ticarət mədəniyyətinin müasir 
inkişaf mərhələsinə uyğun formalaşmasına şərait yaradacaqdır.      
       
ƏDƏBİYYAT 
1.  Аbdullayev А.P. İqtisadiyyat və iqtisadi siyasət. Bakı: Аsiya, 2003, 216 s. 
2.  Vəliyev D.Ə. Azərbaycanın qlobal iqtisadiyyata inteqrasiyası. Bakı: Adiloğlu, 2008, 428s.   
3.  İbrahimova N.H.Müasirləşən iqtisadiyyat və təsərrüfat fəaliyyətinin iqtisadi təhlili. 
Naxçıvan: Əcəmi, 2015, 184s. 
4.  Qəribov.A.H.  Azad  iqtisadi  zonalar  və  iqtisadi  təhlükəsizliyin  tənzimlənməsi.  Naxçıvan: 
İdeya, 2011, 264s. 
5.  Qəribov A.H. Azad iqtisadi zonalar: imkanlar, prespektivlər. Bakı: Təhsil, 2001, 136s.  
6.  Qəribov A.H., Bağırova İ.V. Gömrük işinin təşkili və regionun sosial-iqtisadi inkişafı.  
Naxçıvan: İdeya, 2012, 164s.  
7.  Əhmədov N.H. Maliyyənin əsasları. Bakı: ADPU mətbəəsi, 2016, 448s.  
8.  Bağırov M.S. Azərbaycanda irihəcmli iqtisadi layihələr: nəzəri  mahiyyəti, hazırlanma 
prinsipləri və tətbiq istiqamətləri. Türkiyə, “Bilimsel Eksen”, №1, Bahar buraxılışı, 2010, 
 s.168-175. 
 
ABSTRACT 
                                                                                                         Huseyn Bagirsoylu 
Organizational and management issues of the establishment of free trade zones 
The article, which is considered a form of free trade zones, special economic zones, is about 
the  most  important.  The  research  leading  to  these  zones  have  been  involved  in  the  creation  and 
implementation of the organizational and management issues listed. 
That  will  form  the  legal  basis  for  the  establishment  of  free  trade  zones  and  spaces  within  the 
specialization  on  the  basis  of  legislation,  to  determine  the  parties'  rights  and  obligations,  zone 
operator and administrator of the identification and systematization of the zone to be applied to the 
complexity of the instruments and means of investigation and other issues attention is paid.  
The study of the economic, organizational and management issues, including free trade zones have 
been provided on the basis of which an international the approach. 
The article highlighting the free trade zones, in addition to the organizational and governance issues 
in terms of generalization can express his respects at the regional level has been an important place. 

---

241 
 
РЕЗЮМЕ 
Гусейн Багирсойлу 
 
Сушествование региональных возможностей при создании свободных 
торговых зон и пути их оценивания 
 
В  статье  особое  внимане  уделяется  созданию  свободных  экономических  зон,  органи-
зации  и регулированию их деятельности как внутри нашей страны, так и на международной 
арене.  Отмечается,  что  одним  из  основных  составных  форм  свободных  экономических  зон 
являются  свободные  торговые  зоны.  Такие  зоны,  основанные  еще  в  пятнадцатом  веке, 
подверглись постоянным усовершенствованиям. В работе используются примеры по свобод-
ным экономическим зонам с применением конкретных количественных показателей. 
В общем плане, торговля считается одним из опорных точек совокупности экономичес-
кой деятельности. Она также является пусковым элементом при повторных  производствен-
ных  процессах.  Именно  ускорение  торгового  оборота  оказывает  влияние  на  увеличение 
уровеня производства и других сопредельных факторов. 
Проведение торговых операций путем свободных зон обладает своими особенностями. 
Эти особенности были учтены при проработке статьи.  
Свободные  торговые  зоны  были  выбраны  основными  оюъектами  исследования.  При 
организации работ в статье в довольно широком плане повествуется о признаках их группи-
рования,  о  способах  правового  и  административного  регулирования,  об  оценивании  созда-
ющихся возможностей в этом направлении.    
В  статье  также  обращается  внимание  на  возможности  создания  свободных  торговых 
зон в Нахчыванской Автономной Республике и особенностям организации их деятельности.    
 
 
 
      НДУ-нун  Елми  Шурасынын  31  oktyabr  2016-cı  ил  тарихли 
гярары иля чапа тювсийя олунмушдур (протокол № 02). 
      Məqaləni  çapa  təqdim  etdi: 
İqtisad  üzrə  elmlər  doktoru, 
professor A.Rüstəmov
 
 
 
 

---