Elmи мяъмуяси
Yüklə 3,47 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ANAHTAR KELİMELER
- Key Words
- Büyük Türk Klâsikleri
Gökçe Yükselen Abdurrazak Peler 452
Pritsak, Omeljan, 1967. “Non-‘Wild’ Polovtsians.” In To Honour Roman Jakobson 2. The Hague – Paris. Pp. 1615-1623. Pritsak, Omeljan, 1968. “Two Migratory Movements in Eurasian Steppe in the 9 th -11 th Centuries.” In Proceedings of the 26 th International Congress of Orientalists, New Delhi 1946, v. 2. New Delhi. Pp. 157-163. Pritsak, Omeljan, 1982. “The Polovcians and Rus’.”Archivum Eurasiae Medii Aevi. 2: 321-380. Ramstedt, G. J., 1913. “Zwie uigurische Runeninschriften in der Nord- Mongolei.” Journal de la Société Fonno-ougrienne. 30: 10-63. Räsänen, Martti, 1949. Materialen zur Lautgeschichte der türkischen Sprachen. Helsinki. Rasonyi, Laszlo, 1939. “Tuna Havzasında Kumanlar.” Türk Tarih Kurumu Belleten. 3: 403-422. Schütz, E., 1966. “Re-Armenisation and Lexicon from Armeno – Kipchak Back to Armenian.” Acta Orientalia Academiae Scientiarum
Selmeczi, L., 1976. “The settlement Structure of the Cumanian Settlers in the Nagykunsag.” In Kaldy-Nagy, Gy., ed., Hungaro-Turcica. Studies in
Taqavî, Nasrallāh, ed., 1304-1307 A.H. Dîvān… Nāsir-i Khusrav. Persian Text. Tietze, A., 1966. The Koman Riddles and Turkic Folklore. Berkeley – Los Angeles. Togan, A. Zeki Velidi, 1970. Umumi Türk Tarihine Giriş. 2 nd Edition. Istanbul. Vasary, Istvan, 1988. “Orthodox Christian Qumans and Tatars of the Crimea in the 13 th – 14 th Centuries.” Central Asiatic Journal. 32: 260-271. Vasary, Istvan, 2005. Cumans and Tatars. Oriental Military in the Pre-
Yu, Ying-shih, 1990. “The Hsiung-nu.” In Sinor, Denis, ed., The Cambridge History of Early Inner Asia. Cambridge. Pp. 118-150.
Fuzûlî'nin Leylâ ve Mecnûn mesnevisi ile kıbrıs türk halk edebiyatındaki Mahmut ve Leyla isimli halk hikâyesi'nin şekil ve muhteva bakımından karşılaştırılması 453
FUZÛLÎ'NİN LEYLÂ VE MECNÛN MESNEVİSİ İLE KIBRIS TÜRK HALK EDEBİYATINDAKİ MAHMUT VE LEYLA İSİMLİ HALK HİKÂYESİ'NİN ŞEKİL VE MUHTEVA BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI
1 , Ayşegül AKÇAM 2 ÖZET Bu makalede, Klâsik Türk Edebiyatı'nda mesnevi geleneği ve bu geleneğe bağlı olarak ortaya çıkan en ünlü aşk mesnevisi “Leyla ve Mecnûn”un Fuzûlî tarafından yazılan varyantı ve Kıbrıs Türk Halk Edebiyatı sahasında 12.02.1998 yılında, işi çiftçilik, yaşı 65 olan Osman Refik'den; araştırmacı Zeki Akçam tarafından derlenen "Mahmut ile Leyla" isimli halk hikâyesi şekil ve muhteva bakımından karşılaştırılmıştır.
Edebiyatı, Aşk Hikâyeleri, Leyla ve Mecnûn, Mahmut ile Leyla. ABSTRACT In this article, a comparative study was performed on the famous love poem of “Leyla and Majnun” written by Fuzuli with the folk tale of “ Mahmud and Leyla”. The source of the folk tale is Osman Refik who was 65 years old when the tale was collected by Zeki Akcam in 12 February 1998. The comparison between the poem and the tale has been made in terms of form and content.
1 KKTC, Girne Amerikan Üniversitesi, Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği Bölümü, okutman. 2 KKTC, Yakın Doğu Üniversitesi, Bilgisayar Teknolojileri Öğretmenliği Bölümü, okutman. Zeki AKÇAM, Ayşegül AKÇAM 454
Key Words: Classical Turkish Literature, Cyprus Turkish Literature, Love Story, Leyla and Majnun, Mahmud and Leyla.
Klâsik Türk Edebiyatı, İslâm dininin Türkler tarafından kabul edilmesiyle birlikte Türk edebiyatı sahasında kendini göstermiştir. İslâm dini, Emevi halifesi I. Velid zamanında (705-715) Türk ülkelerine girdi. Basra valisi Hacâc'm genel yönetiminde, Kuteybe B. Müslim'in kumandasındaki Horasan birlikleri, Buhârâ, Semerkant, Hârezm (bugünkü Hive), Fergana ve Taşkent'i zabtettiler (91/710). Yeni din VIII. ve IX. yüzyıllarda Orta-Asya Türkleri arasında yayıldı. 3 Türkler İslâm dinini kabuk etmekte pek zorlanmamışlardır. Bugünkü bilgilerimize göre müslüman olan Türkler'in yavaş yavaş İslâm kültürüne girmesinde Araplar'dan çok İranlılar'in etkisi ile olmuştur. Başka deyişle, İslâm kültürü, ortak İslâm edebiyatının şekil ve tekniği, zevki, hayat görüşü, temaları, motifleri, Türkler'den önce müslüman olarak bir İslâmî edebiyat geliştiren İranlılar'ın aracılığı ile Türk edebiyatına girmiştir. Dolayısıyla Klâsik Türk Edebiyatı bize başta İranlılar olmak üzere, Arapların tesiriyle geçmiştir. Bu saha hadis, akaid, fıkıh, kelam, tefsir, siyer ve kısas, İslâm tarihi, İran mitolojisi, Türk tarihi ve milli kültür unsurları (gelenek ve görenekler), dil malzemesi (deyimler, atasözleri, halk söyleyişleri ve edebi dili yapan bütün unsurlar) gibi kaynaklardan beslenmiştir 4 . Bu saha İslâm dinine bağlı olarak gelişmiştir. Özellikle Kur'an'da geçen bazı kıssaların mesnevi nazım şekli ile edebiyatımızda önemli bir yere sahip olduğunu görmekteyiz. Bu ve buna benzer uzun aşk hikâyeleri, İslâm dinini öğretici didaktik eserler mesnevilerde kendine yer bulmuştur. Özellikle halk edebiyatı ile birlikte klasik Türk edebiyatının da ortaya çıkması ile birlikte her iki saha da birbirine paralel bir şekilde büyük etkileşimler ile ilerlemişlerdir. Böylece her iki saha yer yer birbirlerine olay örgüleri, deyim, atasözü, vezin vb. unsurları ödünç vermişlerdir. Biz de bu fikirden hareketle halk hikayelerinde
3 Büyük Türk Klâsikleri, "Divan Edebiyatına Giriş", s. 221. 2 a.g.e., s. 221. 4 Mine Mengi, Eski Türk Edebiyatı Tarihi, Akçağ Yayınlan, Ankara 1994, s. 16-17. Yüklə 3,47 Mb. Dostları ilə paylaş:
|