Žene u nauci: od arhimeda do ajnštajna osvajanje osvojenog
Yüklə 5,76 Mb. Pdf görüntüsü
|
Od privatnog ka javnom: psihoanalitičarke, sociološkinje i antropološkinje U Frojdovom krugu ana Frojd (anna Freud, 1885–1982), šesto dete „oca psihoanalize“ Sigmunda Frojda (Sigmund Freud, 1856–1939), jedna je od žena koje su pripadale krugu naj- bližih Frojdovih saradnika. iako je ostala u senci slavnog oca, čijem radu je posve- tila veći deo svoga života, danas se, uz melani Klajn (melanie Klein, 1882–1960), smatra osnivačicom dečje psihoanalize. u Frojdovom krugu bile su i rut makbrunsvik, edit Buksbaum i helen dojč (Freeman and Strean, 1987; thom- son, 1987; Sayers, 1991; hinshelwood et al., 2003). Ana i Sigmund Frojd rut džejn makbrunsvik (ruth jane mcBrunswick, 1897–1946) rođena je u Čikagu, u nemačko-jevrejskoj porodici u kojoj je dominirao strogi otac. Završila je poznati radklif koledž 1918, ali je na studije medicine na univerzitetu harvard nisu primili zbog toga što je bila žena. umesto toga upisala je medicinski fakultet tafs (tufts medical School), na kome je diplomirala 1922. godine. Po završetku 78 Žene u nauci : od Аrhimeda do Аjnštajna studija u Beču se pridružila Frojdovom krugu psihoanalitičara i postala jedna od njegovih bliskih saradnica. Meri Viton Kalkins, feministkinja i psihološkinja edit Buhbaum (edith Buxbaum, 1902–1982) takođe je jedno od vodećih imena u dečjoj psihoanalizi. doktorirala je na univerzitetu u Beču i pohađala prvi seminar iz psihoanalize kod ane Frojd, 1927. godine. Kada su Sigmund i ana Frojd 1937. napustili Beč i prebegli u englesku, otišla je u Sad, gde je 1947. osnovala institut za psihoanalizu u Sijetlu, na čijem je čelu bila više od trideset godina. najpoznatija psihoanalitičarka iz Frojdovog kruga sigurno je helen dojč (helene deutsch, 1884–1982), rođena u Poljskoj. u stalnom sukobu sa majkom, koja je bila nesrećna zato što nije rodila sina, helen je najzad pobegla od kuće, a uslov za njen povratak bila je dozvola roditelja da se upiše na studije. Pošto je završila medicinu (1912) helen se pridružila krugu Frojdovih saradnika i bila jedna od prvih žena koje su primljene u Bečko društvo psihoanalitičara, 1918. godine. Godine 1925. objavila je prvi psihoanalitički tekst o ženskoj seksualnosti – knjigu The Psychology of Women’s Sexual Functions (Psihologija ženskih seksualnih funkcija). napustila je Beč i emigrirala u Sad 1935. godine. najzad, za proboj žena u oblast psihoanalize sigurno je zaslužna i meri Viton Kalkins (mary Whiton calkins, 1863–1930), prva žena predsednica američkog društva psihologa (1905) i američkog filozofskog društva (1918). aktivna u sifražetskom pokretu, meri Kalkins je predavanjima iz psihoanalize na univerzitetu harvard mogla da prisustvuje samo „kao gost“. iako je odbranila doktorsku tezu pred uglednim profesorima tog univerziteta, titulu doktora nauka ipak nije dobila. radni vek je provela kao profesorka psihologije i filozofije na Vesli koledžu. objavila je veliki broj radova iz ove dve discipline i dve veoma 79 od PriVatnoG Ka jaVnom: PSihoanaLitiČarKe, SocioLošKinje i antroPoLošKinje popularne knjige: Uvod u psihologiju (Introduction to Psychology, 1901) i Večiti problemi filozofije (The Persitent Problems of Philosophy, 1907) (mc henry, 1981; hilgard, 1987). Čikaška ženska sociološka škola Čikaška ženska sociološka škola (chicago Women’s School of Sociology) predstavljala je svojevrsnu žensku mrežu, aktivnu krajem 19. i početkom 20. veka (1890–1920). Činila ju je grupa žena koje su radeći u oblasti socijalne pomoći i zalažući se za socijalne reforme istovremeno teorijski i metodološki postavljale temelje savremene sociologije (Lengermann and niebrugge, 1998). uglavnom su bile okupljene oko projekta poboljšanja životnih uslova radničke klase u Čikagu tzv. Hull House. najpoznatije među njima bile su džejn adams (jane addams, 1860–1935) i Florens Keli (Florence Kelley, 1859–1932). Florens Keli, ćerka jednog od osnivača republikanske partije, studirala je na univerzitetima u Kornelu i cirihu, gde se upoznala sa idejama marksa i engelsa. Bila je aktivna u sifražetskom pokretu i pokretu za građanska prava afroamerikanaca. Zalagala se za osmočasovno radno vreme i borila protiv dečjeg rada (Kish Sklar, 2001). Džejn Adams (sedi levo) sa decom iz Hull Housea džejn adams, prva amerikanka koja je dobila nobelovu nagradu (za mir, 1931), ostala je zapisana u američkoj istoriji kao sociološkinja, reformatorka, sifražetkinja i mirovna aktivistkinja. Bila je najmlađa od osmoro dece imućnog preduzetnika iz ilinoisa, senatora, jednog od osnivača republikanske partije 80 Žene u nauci : od Аrhimeda do Аjnštajna i bliskog prijatelja američkog predsednika abrahama Linkolna (abraham Lincoln, 1809–1865). Bila je članica američkog sociološkog društva od njegovog osnivanja (1905) i predsednica Ženske internacionalne lige za mir i slobodu (1915) (Bush, 1993; Lundblad, 1995; Stebner, 1997). Rađanje antropologije Pomenimo najzad i žene koje su probijale barijere u danas jednoj veoma atraktivnoj naučnoj disciplini u oblasti društvenih nauka. rut Benedikt (ruth Benedict, 1887–1948) diplomirala je englesku književnost na Vazari koledžu, ali je kasnije na Kolumbija univerzitetu odbranila doktorat iz antropologije. od 1923. predavala je tom univerzitetu i dala nemerljiv doprinos istraživanjima kulture američkih indijanaca. njena knjiga Obrasci kulturnog ponašanja (Patterns of Culture, 1934) nezaobilazno je štivo na ovu temu. Kasnije je postala predsednica američkog društva antropologa i redovna profesorka. Rut Benedikt Alis Flečer Margaret Mid alis Flečer Kaningam (alice Fletcher cunningham, 1838–1923), diplomirana etnološkinja i feministkinja, jedna je od osnivačica udruženja za unapređenje položaja žena (1873). Proučavala je muziku američkih indijanaca. nezaobilazno ime u savremenoj antropologiji svakako je i margaret mid (margareth mead, 1901–1978), koja se smatra začetnicom socijalne antropologije (cole, 2002; oglivie et al., 2000; Banner, 2003; aaaS, 2011). ali priča o antropološkinjama prevazilazi okvire ove knjige. Yüklə 5,76 Mb. Dostları ilə paylaş:
|