Ərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi Üzeyir Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyası



Yüklə 3,66 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə11/145
tarix15.03.2018
ölçüsü3,66 Mb.
#32220
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   145

Əfrasiyab Bədəlbəyli. İzahlı monoqrafik musiqi lüğəti 

33 


 

 

 



 

 

 



 

ŞƏRTİ İXTİSARLAR

  

 

 



alb. – alban dili 

alm. – alman dili 

bol. – bolqar dili 

bur. – burada, bu yerd

ə 

q



əd. alm. – qədim alman dili 

q

əd. lat. – qədim latın dili 

q

əd. rus. – qədim rus dili 

q

əd. slav. – qədim slavyan dili 

qot. – qot dili (q

ədim alman qəbilələrindən birinin dili) 



dan. – 

adi danışıq ifadəsi, bəzən işlənən musiqi jarqonu 



d.d. – 

daha doğrusu 



ər. - ərəb dili 

əs. m. – sözün əsil mənası 

ind. – 

İndoneziya dili 



ing. – ingilis dili 

isp. – ispan dili 

ital. – italyan dili 

ixt. – ixtisarla, müxt

əsər 


yun. – yunan dili 

kelt – kelt dill

ərində 


kiç. – kiçiltm

ə şəkilçisi 




əllifdən 

34 

kl. 

əd.-da – klassik şairlərin (Firdövsi, Nizami, Füzuli və b.) 

əsərlərində təsadüf olunan musiqi terminləri 



kl. m.-d

ə - bax:  ş. kl. m-də 

lat. – 

latın dili 



mac. – macar dili 

m

əc. – sözün məcazi mənasında 

pol. – polyak dili 

prov. – provansal dili 

rum. – 

rumın dili 



rus. – rusça, rus dili 

t.s. – tör

əmə söz 


tür. – türk dili 

ukr. – Ukrayna dili 

üst. – üstünlük d

ərəcəsi 


far. – fars dili 

fr. – 

fransız dili 



xüs. – xüsusi, spesifik m

ənada 


h

ərf. – sözün hərfi mənası 

hind. – hind dili 

coğ. – coğrafi ad 

ş. kl. m-də - Orta və Yaxın Şərq xalqlarının klassik musiqi 

ədəbiyyatında 



şək. – şəkilçi 

 

 



 

 

 



 

 

 

 

 

 

 

AZƏRBAYCAN MUSİQİ 

TERMİNLƏRİ 

 

 

 

 

 



Əfrasiyab Bədəlbəyli. İzahlı monoqrafik musiqi lüğəti 

37 


 



A

ğı 

– a


ğlaşma zamanı avazla oxunan nisgilli sözlər. 

 

Alt mizrab 

– mizrab  ya  t

əzənə ilə  çalınan simli musiqi alətlərində  (saz, tar, ud və s.)  

mizrab


ın sim üzərinə aşağıdan yuxarı vurulması. Çox vaxt notlar üzərində V 

i

şarəsi ilə qeyd edilir. 



 

Ana saz 

– h


əcmi etibarı ilə ən böyük saz (bax: Saz). 

 

Araçal



ğı 

–  z


ərbli  muğamlar,  təsnif  və  mahnıların  ayrı  –  ayrı  bəndləri  (hissələri, 

kupletl


əri) arasında, həm də başlanğıcda ifa olunan instrumental epizod. 

 

Araye



ş–Xurşid 

(far. araye

ş – zinət, bəzək, xurşid – günəş) 

– kl. 


əd.-da: muğamat guşələrindən biri ya da bir mahnı – təsnif adı. 

 

Arazbar



ı 

– 

Şur kökündə olan zərbli muğamlardan biri. Ölçüsü 3/4 – dür. Tək (solo), 



h

əm də xorla oxunur. İkinci halda vaygirlik edənlər fərdçinin hər misrasını 

“ay zalım” nidası ilə tamamlayırlar. 

 



 

Az

ərbaycan musiqi terminləri 



38 

A

şıq 

(

ər. aşiq – vurğun, məftun) 



-  yarad

ıcılığında  şairlik,  nəğməkarlıq, çalğıçılıq  (saz  aləti),  bədii  qiraət  və 

r

əqs sənətlərini üzvi surətdə, sintetik tərzdə birləşdirən xalq sənətkarı. 



 

Aşıq–guş 

– 

Zabol Segahı dəstgahının son guşəsi. 



 

Aşıq–Hüseyni 

– 

aşıq vokal – instrumental formalarından biri. 



 

Aşıx 

–  simli musiqi al

ətlərinin kəlləsində simlərin sarıldığı zivana (balaca paya, 

qulaq). 


 

Aşur–avənd 

– kl. 


əd.-da: Mahur dəstgahında Rak–Abdulla ilə Həzin guşələri arasında ifa 

olunan kiçik instrumental epizod. 

 

Avaz 

–  1.  Musiqinin n

əğməkar səsi ilə ifa edilməsi (far. Avazi-bəm – aşağı səs, 

bas); 


2. Müasir vokal – instrumental musiqid

ə nəğməkar partiyasına aid olan not 

s

ətri;  


3. S

əs, səda. 

 

Avaz

ə 

– 

1.mahnı, motiv (hava); 



2. ton. 

 

Avaz



əxan 

– n


əğməkar, müğənni. 

 

 


Yüklə 3,66 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   145




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə