jih atlardan tashqari yana hayot to ‘g‘risida,
kishilar, tabiat to ‘g‘ri-
sida m uayyan bilim larni ham ifoda etadi. Axloq qoidalari kishi
larning axloqi, ularning o ‘zaro m unosabatlari to ‘g‘risidagi bilim
h am d ir. Siyosiy g 'o y a la r h am o ‘ziga xos bilim : u lar sin flar
o ‘rtasidagi m unosabatlarni, hokim iyat, davlat, ijtim oiy ideallar
to ‘g ‘risidagi tasavvurlarni ifoda- etadi.
Bilish,
tafakkur, bilim jonli, faoliyatli jarayonlarni rang-barang
shaklda ifoda etadi va u inson ongining funksiyasidir. Ong esa
in so n n in g o ‘z - o ‘ziga, b o s h q a la rg a , ta b ia tg a ,
olam g a y axlit
m unosabati tufayli yuzaga keladi. M a ’naviy m ahsulot b o 'lg an
ongda ijtim oiy borliq, kishilar real hayotining butun yig'indisi —
borlig‘i aks etadi. Ijtim oiy ongning barcha shakllari, darajalari
m a’naviy ishlab chiqarish sohasiga taalluqlidir.
Ijtimoiy kayfiyat, ijtimoiy psixologiya, ijtimoiy fikr.
Bular
jam iyat m a ’naviy hayotining m uhim sohalaridir. Dastlabki ikki
tushuncha m a ’no jihatidan bir-biriga yaqin b o ‘lib, inson psixika-
sini, y a ’ni ruhiyatini aks ettiradi. K ishilarning ruhiyati — ular
m a’naviy hayotining alohida sohasini tashkil etadi. U lar organizm-
ning ruhiy-jism oniy jarayonlariga asoslanadi. U lar his-tuyg‘ular-
da, kayfiyatlarda,
tem peram entlarda, m ayllarda, irodaviy holat-
larda, intilishlarda va hokazolarda ongli ravishda yoki beixtiyor
tarzda yuzaga keladi.
Ruhiyat nafaqat m a’naviy, balki amaliy hodisa hamdir, u kechi-
riladi, seziladi va anglanadi. Iroda impulslari yoki
aniq ifodalanmagan
kechinmalar ruhiyat-psixikaning namoyon bo'lishidir. Organizmlardagi
psixik jarayonlar ko'zga yaqqol tashlanib turm aydi. U lar psixik
jarayonlarning barcha harakatlari bilangina emas, balki ularning
natijalari bilan m a’naviy olamga daxldor bo‘ladi.
Bilimdagi psixikani,
sotsial aloqalar va
Dostları ilə paylaş: 
