o ‘z m a n fa a t va e h tiy o jla rin i q o n d irish ja ra y o n id a m uayyan
m aqsadlarga erishishga harakat qiladilar.
Kishilarning intilishlari,
voqelikni o ‘zgartirish borasidagi ijodiy yondashishlari ularning
m aqsadida o ‘z aksini topadi.
M a ’naviy faoliyat deganim izda «ruh»ning m avhum holatini
emas, balki insonning aqliy, jism oniy,
tashkilotchilik va boshqa
xatti-harakatlari m ajm uini tushunam iz. Bu faoliyat m a’naviy qad-
riyatlar yaratishga yo‘naltiriladi, ayni vaqtda, san’at asarlari, falsafa,
ilm iy ta d q iq o tla r, axloq va h u q u q n in g m e ’y o rlarid a, siyosiy
g‘oyalarda, ideallar, orzu va fantaziyalarda o ‘z ifodasini topadi.
Bu faoliyat insonning m aqsadga muvofiq
intilishlarini ifodalab,
unda insoniy qobiliyat va ishtiyoq, iroda va hissiyot, aql va xayol
uyg‘unligi nam oyon b o ‘ladi. O qibat-natijada, inson tuyg'ulari, aqli,
tafakkuri, xayollari, bilishi,
hayotiy tajribasi, kishilarga munosabati
moddiylashadi. Boshqacha aytadigan bo'lsak, m a’naviy faoliyat
g 'o y a la r, ong, h is -tu y g ‘u la r, ta fak k u r ishlab ch iq arish b ilan
bog'langan b o ‘ladi. Inson bu faoliyat tufayli m a’naviy qadriyatlarni
ishlab chiqadi, shu tufayli bu jarayonni m a’naviy
ishlab chiqarish
deb atash mum kin.
Biroq shuni ham ta’kidlash joizki, «faoliyat» tushunchasi bilan
«ishlab chiqarish» tushunchasi qo‘llanish jihatidan bir-biriga teng
emas. Faoliyat aqliy, ijodiy m ehnat bilan shug'ullanadigan alohida
olingan inson yoki kishilar guruhiga xos xususiyatdir.
Ishlab chiqarish
esa o ‘z ko‘lamiga ko‘ra keng m a’noni ifodalab, inson yoki kishilar
guruhining konkret m ehnati, faoliyatinigina emas,
balki shu bilan
birga, faoliyat amal qiladigan, ommalashadigan, jamiyat miqyosida
keng tarqalishiga yo‘naltirilgan ijtimoiy tashkillashtirishni ham o‘z
ichiga oladi. Ishlab chiqarish yaratilgan qadriyatlar mavjudligi va amal
Dostları ilə paylaş: