Ərşad Namazalı
100
şəhərindən Dördçinar məhəlləsindən gələnlər də var. Ona görə də bu
k
əndə “Dördçinar” adı verilmişdir. Bu kənddə 28 ev vardı.
Az
ərbaycanda coğrafi yerlərin bəzilərinə ağacına, suyuna və
başqa
c
əhətlərinə aid ad verilmişdir. Dördçinar da bu silsilədəndir.
Dördçinar k
əndin yetişdirdiyi şanlı oğulları Azərbaycan cəmiy-
y
ətində mühüm vəzifələrdə çalışıblar. Bu kənddən onlarla alim və
ziyalı çıxmışdır. Bunlardan: Xələfov Məhəmməd, Xələfov Cəbrayıl,
X
ələfov Kərim və Rəhim qardaşları, Xələfov Fehruz, Xələfov İlqar,
X
ələfov Vahid, Xələfov Əşrəf və Xələfov Əsgəri də göstərmək olar.
Dördçinar k
əndində qədimi ev tikintisinin qalığı
K
əndin girəcəyində Fin evində İbtidai məktəb, tibb
m
əntəqəsində müəllimlərdən Qasımov Cəfər və Qasımova Ceyran
d
ərs deyirdi.
Kitabxana f
əaliyyət göstərirdi. Məhərrəmova Svetlana müdir və
K
ərimova Aygüni metodist şləyirdi.
H
əm də burda tibb məntəqəsidə var idi və orda Qasımova Tənzilə
tibb bacısı işləyirdi.
Bird
ə klubda vardi, bu klubun müdirəsi İsmayılova Məlahət
işləyirdi.
K
əndin üstündə təpəlikdə Dördçinar və Hüngütlü kəndlərinin
q
əbistanlığı yerləşirdi. Ondan da yuxarıda Naraltı deyilən yer və Tək
Horadiz s
əni unutmadım...
101
g
ər ağacı var idi. Onunda altında 100-ə qədər malqara və qoyun isti
yay günl
ərində dincələrdi.
Dördçinar k
əndində Xələfovlar, Qasımovlar, Mahmudovlar,
V
əliyevlər, Rüstəmovlar, Yusifovlar, Əliyevlər, Kərimovlar,
M
əmmədovlar və Cəfərovlar nəslin nümayəndələri yaşayırdılar. Bu
k
əndin tanınmış şəxsləri haqda sonrakı səhifələrdə oxuyacaqsınız.
Dördçinar k
əndində 3 sentyabr 1993-cü ildə ermənilərin
işğalından sonra 30-a qədər yaşayış evləri qaldı.
Dördçinar k
əndinin Qarabağ şəhidi: -
X
ələfov Kamil Əliabbas oğludur.
Allah bütün şəhidlərimizə rəhmət eləsin!..
HÜNGÜTLÜ
KƏNDİ
Hüngütlü k
əndi – Horadiz kədindən şimalda, Qozlu çayın sol
qolunda, Dördçinar k
əndi ilə üzbə-üz, təpəliklərin üstündə həm də
ətəyində yerləşir. Kəndin dağətəyi maili düzənlikdə məskunlaşan
k
ənd camaatı üzümçülüklə, taxılçılıqla, qoyunçuluqla, heyvan-
darlıqla və baramaçılıqla məşğul olurdular.
Uzun ill
ər Horadiz kəndi ilə bir Sovetlikdə, bir kolxozda
olduqları üçün, qaynayıb qarışmış və qohumlaşmışlar, biri-birinə
yaxın, əziz, mehriban, ayrılmaz vahid obaya çevrilmişlər. Burada 26
ev vardı.
“Hüngütlü” toponimin türk-monqol m
ənşəli “hun”, “onqut”
tayfasının adı ilə əlaqədar olduğu ehtimal edilir. Çox güman ki,
yaşayış məntəqəsi monqol işğalı dövründə yaranıb, XIII əsrin
m
ənbəələrində monqollar arasında “onqut” tayfasının adı da çəkilib.
H
əmin dövrdə Azərbaycanda xeyli türk – monqol mənşəli
tayfalar m
əskunlaşmışlar.
Etnotoponim “H
unların kəndi” və ya “onqutların kəndi”
m
ənasındadır. Bu toponim bəzən “küngüt” sözü ilə izah edilir.
“Küngüt” monqol m
ənalı sözdür, monqol işğalında iştirak edən
türkdilli tayfaların birinin adı künkit (künküt) olmuşdur.
Az
ərbaycanda bu toponimlə bağlı İsmayıllı və Şəki rayonları
ərazisində Küngüt dağı, Küngüt çayı, Aşağı küngüt kəndi, Küngüt
Ərşad Namazalı
102
d
ərəsi, Küngüt yarğanı, Göyçay rayonunda Üngütlü kəndi, Cənubi
Az
ərbaycanda, Muğanda Hüngüt mahalı deyilən əyalət var.
Hüngütlü k
əndində: Kərimovlar, Rzayevlər, Heydərovlar,
M
əmişovlar və Xələfovlar nəslinin nümayəndələri yaşayırdılar.
Horadiz s
əni unutmadım...
103
HORADİZİN SU MƏNBƏƏLƏRİ
ARAZ
ARXI (kanalı)
Araz arxı (kanalı) – öz mənbəyini Araz çayından, Cəbrayıl
rayonunun Maralyan k
əndindən götürüb Cocuq Mərcanlı, Horadiz,
Arayatılı və Babı kəndlərinin torpaqlarını su ilə təmin edir.
Bu arx Bakı – Naxçıvan dəmir yolu ilə, Bakı – Zəngilan
magistral avtomobil yolunun
arasında şərqə tərəf uzanır. Horadiz
k
əndinin əkin sahələrini su ilə təmin etməklə yanaşı, Qozlu çay
üz
ərində olan su dəyirmanını da işlədirdi. Yay vaxtları pambıq və
üzüm sah
ələrində çalışan zəhmətkeşlər Araz arxında bu suda çimərək
s
ərinləşirdilər. Həm də burada tor quraraq balıq tutardılar.
Az
ərbaycanın böyük ədibi Mirzə Cəlil Məmmədquluzadənin
h
əyat yoldaşı Həmidə xanım Əhməd bəy qızı Cavanşirova özünün
“Xatir
ələrim” əsərində atası Əhməd bəy Cavanşirovun tərcümeyi-
halında yazırdı: - “1862-ci ildə rus canişini Mixail Nikolayeviçin
Tiflis
ə gəlməsi münasibətilə onun pişvazına çıxmaq üçün Qarabağın
xan ail
əsindən, o cümlədən nüfuzlu və mötəbər bəy ailələrindən
Tiflis
ə nümayəndələr göndərmək lazım olur. Rus dilini bildiyi üçün
atamı da bura dəvət edilir. Xanqızı Xurşud Banu Natavan belə özünü
t
əqdim etmək üçün bu nümayəndə heyətinin içində canişinin
pişvazına gedir. Atam danişırdı ki, Xanqızının yaxın qohumları
mirvarı və qiymətli daş-qaşla bəzədilmiş bahalı libaslar
geyinmişdilər. Onlardan biri, Cəfərqulu Xanın oğlu, zinətlərə qərq
olmuş, hətta çarıqları belə cəvahiratlə işlənmişdir.
Yerli nümay
əndələrin təqdimatında canişin nitq söyləyir və
görüşünə gələnlərin hər birinə sual verir. Lakin atamdan başqa heç
kim rus dilini bilm
ədiyindən ona cavab verə bilmir. Canişin elə
h
əmin vaxt atama inzibati orqanlarda xidmət etməyi təklif edir və
onu Qafqaz T
əbiəti Mühafizə İdarəsinin rəisi təyin edilir.
Əhməd Bəy Cavanşirov, ünlü sərkərdə Məmməd Bəyin nəvə-
sidir v
ə Qarabağ Xanı – Pənah Xan Cavanşir - Əhməd Bəyin üçüncü
babasıdır. Əhməd Bəyin əmisi oğlu İsmayil Cavanşirov – Füzuli
rayon Pir
əhmədli kəndində məskunlaşmış və bizim Horadiz
k
əndindən Əfsər Cavanşirovun xalası Zərəfşan xanımla evlənsə də
Dostları ilə paylaş: |