253
– Həm də səfərdə dünəniydin. Bu gün ki, yolda deyil-
sən? Mən yerli-dibli tutub-qılan deyiləm, sən ki, saqqalından
utanmalısan.
– Sən Allah sən də şeyx kimi abrımızı bükmə görək.
Ayda-ildə bir namaz, onu da sərbaz qoymaz. Heç rama-
zanda İrana gəldiyim olmamışdı.
– Mən ölüm düzünü de, ürəkdən tutub-qılırsan, yoxsa
şeyx Nəsrullah kimi lotuluq eliyirsən?
– Cəhənnəm ol sən də... Bir düşün görək bunların əlin-
dən necə qurtarırıq. Oğlunun gözləri qarşısında şallaqla-
nanda ağlın başına gələr.
Oğluma baxdım, uşağın rəngi qaçmışdı, zavallı balam
bizim güdazımıza keçmişdi.
– Mənə şallaq vuranın ürəyini deşib qanını içərəm, ana-
sını ağlar qoyaram! – belə dedim ki, oğlum qorxmasın.
Bunu elə dedim ki, türk sərbaz geri çönüb üzümə baxdı.
Amma oğlumun gözləri qarşısında şalvarımı aşağı çəkib da-
lıma şallaq vuracaqlarını ağlıma gətirəndə ətim ürpəndi. Dü-
zü qorxdum da. Bunlardan nə desən gözləmək olar... Səsimi
içimə salıb türk qardaşıma səsləndim.
– Qardaş, bizi hara aparırsınız, neyniyəcəksiniz bizlə?
– Qaydaları pozmusunuz, izahat işi aparacağıq və yün-
gül cəza, ya da cəriməylə azad edəcəyik – dedi.
– Biz müstəqil Azərbaycanın vətəndaşlarıyıq və heç
kimin bizi cəzalandırmağa ixtiyarı yoxdur. Şikayət edəcəyəm
sizi.
– Keçməz burda!
– Bəs vicdan?
– Burda şəriət vicdandan üstündür.
– ...Şallaq da olacaq?
254
– Yəqin ki yox...
Hacının qulağına pıçıldadım:
– Birdən bu zırramalar bizi edam-zad edərlər ey..! Sən
bunların qaydasını bilirsən, bizim əmələ görə sizin qanunda
edam nəzərdə tutulub?
Hacı:
– Nə desən edərlər bu kütbeyin mollalar!.. Dilin ağzında
qurusun, lap ödüm ağzıma gəldi... Bu nə zibildi düşdük...
– Bəs bayaqdan deyirdin ki, kainatın xilası İrandadır?
– Kəss səsini, çatdıq deyəsən...
Bizi polis idarəsinin həyətinə gətirdilər. Nihada həyət-
dəki skamyalardan birində oturmağı tapşırıb içəri keçdik.
Türk olan bir zabitin kabinetinə girdik. Bizi gətirən fars sər-
baz zabitə rəsmi salam verib günahımızı izah elədi, – “Kü-
çədə nümayişkaranə siqara çəkirdilər”. Zabit sərbazı dinlə-
yib, onu otaqdan çıxardı. Sonra ayağa qalxıb ikimizin də əli-
ni sıxdı:
– Bakıdan gələn qədəmləriniz mübarək, Təbrizə xoş
gəlmisiniz – hiss etdim ki, bizi bağrına basmaqdan çəkinir.
Ürəyim açıldı. Fars şovinizminin kolluqlarında boy ve-
rən bir qızılgül gördüyümə qəhərləndim:
– Xoş günün olsun canım qardaşım. Bağışlayın, isminizi
bilmək olarmı?
– Salman Təbrizi.
– Mən Yaqubəli, dostum isə hacı Şahsuvardır. Oğlumu
dühdürə göstərməyə gəlmişdik, ramazanda siqaret çəkmə-
yin yasaq olduğunu unudub tutulduq.
– Nə edək, bizdə də belə qayda-qanun qoyulub, sizi cə-
zalandırmaq zorunda olduğum üçün çox pərişanam.
255
– Səni sevməyənlər pərişan olsun qardaş. Hansı cəza
münasibdirsə, çəkinmə ver gəlsin, amma şallaq olmasaydı
daha yaxşı olardı. Cəza olaraq pul ödəmək lazımdırsa, daha
yaxşı...
– Yox, indi zəng vurmuşdular ki, iki nəfər ölüb, onlar
üçün qəbir qazılmalıdır. Böyük rəisim farsdır, sizi tutan fars
sərbaz da onun qohumudur, birinci ona sizin barədə mə-
lumat verib. Siz Allah, məni bağışlayın...
– Sənin bu səmimi ürəyin mənə beş məzar qazmağa güc
verər qardaşım, təki o qəbirə qoyulan azəri balası olmayaydı.
– Təəssüf ki, təbrizli azəridir hər ikisi də...
– Onda, daha bir savab işdə iştirak etmiş olarıq. Düz
deyilmi hacı?
Hacı, onun da əvəzindən belə canfəşanlıq etdiyimdən
heç də razı olana oxşamırdı. Quruca, – “Elədir” – dedi.
Salman düyməni basıb sərbazı çağırdı, bir daha əlimizi
hüznlə sıxıb, – “Kaş sizinlə Bakı, Qarabağ haqqında danış-
maq fürsətim olaydı... Mənim babalarım Naxçıvandandır,
Naxçıvanı görmək üçün ölürəm...” – deyib bizi aparmalarını
əmr etdi.
Sərbaz bizi dəhlizdə qoyub hansısa hakimin otağına
keçdi ki, cəzamızı rəsmiləşdirsin. Mən də gözləməkdən zəh-
ləm getdiyindən məhkəmə iclası keçirilən zalın açıq qapısın-
dan başımı içəri dürtdüm. Əslində bunun heç nəyə dəxli
olmasa da deməsəm ölərəm – azca da olsa güldürüm səni.
Sən demə içəridə bir zina şikayətinə baxılırmış. Qadın
onun “ismətini” korlamış kişini “tora salmaq” məqsədilə
şikayət edibmiş. Qadının sifətindən məlum idi nə yuvanın
quşu olduğu.
Hakim üzünü “zərərçəkənə” tutub soruşdu:
256
– Ey zərərçəkən! Zərərverən öz zinayi əsbabi-şərifini
sizin zəkki-zükkünüzə həkk edən zaman heç burcutdunuz-
mu?
“Zərərçəkən”:
– Yox...
– Niyə yox!?
– Gözüm onun zinayi əsbabındaydı deyə burcutmağı
unutdum... – hələ bir arsız-arsız irişdi də.
– Bəs onda niyə şikayətçisən?
– O məni incidib, el içində rüsvay edib! Məni almasa
edam tələb edirəm!
– Neçənci dəfədir sənin el içində rüsvay olduğun?
“Zərərçəkən”:
– Bunların birini verin mənə ərə gedim, ondan sonra
görün sizin qapınıza gəlirəm ya, yox...
Daha bundan gerisini dinləməyə vaxtım olmadı. Nə
gizlədim, çox maraqlı və gülməli məhkəmə prosesi idi – im-
kanım olsaydı axıradək qalıb dinləyərdim. Sərbazlar bizim
cəza sənədlərimizi doldurub, yenidən polis maşınına mindir-
dilər. Nihat bizsiz sarısını udmuşdu, yazıq uşağın rəngi sa-
ralmışdı küçədə.
Bizi Təbrizin hündür təpələrindən birində salınmış qəb-
ristanlığa gətirdilər. Qəbristanlığın işçiləri Şahsuvar və mənə
qazmaq üçün bel uzadıb dallarınca gəlməyimizi əmr etdilər.
Günahkar adamlar kimi bunların dalına düşüb təpənin dö-
şünədək xeyli piyada getdik. Qəbirlər yer hündürlüyündə
idi. Dikələn bircə baş daşları idi. Bizim dəbdəbəli məzar-
lıqları göz qabağına gətirdim – rəngli və bahalı mərmərlər-
dən sinə, baş daşları, məzar üstündə qurulmuş bəzəkli tal-
varları ağlımdan keçirdim.
Dostları ilə paylaş: |