EvrimTeorisi indd

Evrim Teorisi, Felsefe ve Tanrı

172

bir yaklaşımı savunanlar, Evrim Teorisi’nin bilimsel kriter-

leri karşılamadığını kabul etmek zorundadırlar. Ben, bilimin 

kriterlerini sırf gözlem ve tümevarıma indirgeyen yaklaşı-

mın sığ olduğu kanaatindeyim. Bu yüzden bu kriterleri Ev-

rim Teorisi’ni reddetmenin temeli yapmaya da karşıyım. Ama 

Evrim Teorisi’nin bahsedilen kriterleri karşıladığını söyleyen 

geniş bir kitlenin hatalı olduğu da gözükmektedir.

DOĞAL SELEKSİYON VE MUTASYONLAR İLE 

TÜRLERİN OLUŞUMU AÇIKLANABİLİR Mİ?

Darwin’e göre, yeni türlerin oluşması için gerekli hammad-

deyi popülasyonun bireylerinde meydana gelen ve kalıtım yo-

luyla aktarılan değişiklikler oluşturur.

372

 Daha sonra çevreye 

uymalarında kendilerine avantaj sağlayan değişikliklere sahip 

olan bireyler yaşarken, sahip olan bireyler yaşarken, bu deği-

şikliklere sahip olmayan bireyler yok olurlar.

373

 

Darwin’in yaşadığı dönemde genetik bilimi henüz doğma-

mıştı. 1920’li yıllardan sonra genetikteki gelişmelerle Darwin’in 

Evrim Teorisi birleştirildi ve Yeni-Darwinizm ortaya çıktı.

374

 

Günümüzde Evrim Teorisi ve Darwinizm ifadeleri genelde 

Yeni-Darwinizm ile özdeşleşmiştir ve bu ifadelerin biri di-

ğerinin yerine kullanılmaktadır. Yeni-Darwinistler, genetik-

teki değişimlerin en çok DNA’nın kopyalanması sürecinde 

gerçekleşen mutasyonlarla oluştuğunu ve bu mutasyonların, 

Darwin’in dikkat çektiği canlılardaki yeni değişimleri oluştur-

duğunu söylerler.

375

 Mutasyonlarla canlılarda yeni değişimle-

rin oluşması ve çevreye uyum sağlayamayan canlıların elen-

mesinin, bütün var olan canlı türlerinin oluşum mekanizması 

372  Charles Darwin, The Origin of Species, s. 101-113.

373  Charles Darwin, The Origin of Species, s. 130-172.

374 Francisco J. Ayala, The Mechanisms of Evolution, ‘Scientific American’, Eylül, 

(1978), s. 57.

375  Theodosius Dobzhansky, Evolution, Genetics and Man, s. 23.

---

Evrim Teorisi'nin Değerlendirilmesi

173

olduğu, Yeni-Darwinizm’in en klasik Evrim Teorisi tarifidir. 

Bu tariften de anlaşılacağı gibi Evrim Teorisi’nin en temel me-

kanizmaları mutasyon ve doğal seleksiyondur. 

Daha önce belirtildiği gibi Evrim Teorisi’nin diğer görüş-

lerden ayırt edici özelliği; bütün türlerin, cinslerin, familya-

ların, takımların birbirlerinden oluştuğunu dile getirmesidir. 

Bu yüzden doğal seleksiyonun ve mutasyonun canlılar dün-

yasında önemli olduğunu göstermek, Evrim Teorisi’nin bir 

delili sayılamaz. Evrim Teorisi’ne karşı çıkan birçok kişi de 

mutasyonların ve doğal seleksiyonun önemini kabul etmekte 

hiçbir güçlük çekmeyecektir. Canlılar dünyasında mutasyon-

ların ve doğal seleksiyonun hiçbir önemi olmadığını söyleye-

cek aklı başında hiçbir biyolog da felsefeci de bulunmamakta-

dır. Geçmişte dinozorların yok olduğu gibi, gelecekte pandalar 

yok olurken başka türler yaşamlarını sürdürürse bu bir doğal 

seleksiyon olur. Doğadan bir canlı türünün yok oluşu elbette 

önemlidir, ama hiçbir türün yok oluşu, yepyeni özellikleriyle 

bir türün nasıl oluştuğu için bilimsel bir delil sunmaz. Evrim 

Teorisi’ni savunan kitaplarda, sıkça yapılan bir mantık hata-

sını şu şekilde gösterebiliriz:

1.  Evrim Teorisi’nin mekanizması doğal seleksiyondur 

(veya mutasyondur).

2.  X olayı doğal seleksiyonun (veya mutasyonun) varlığını 

(veya önemini) gösterir.

3.  Bu da bize Evrim Teorisi’nin doğruluğunu ispatlar…

Bu mantık örgüsünde özellikle ikinci maddedeki önermeye 

dikkat edilmesi gerekmektedir. Bu ikinci maddenin doğru-

luğu aslında üçüncü maddedeki önermenin doğruluğunu is-

pat edecek mahiyette değildir. Oysa tutarlı bir akıl yürütmede, 

öncüller doğruysa sonucun da doğru olması gerekmektedir. 

Birinci maddede de görüleceği gibi, asıl iddia edilen; doğal 

---

Evrim Teorisi, Felsefe ve Tanrı

174

seleksiyonun ve mutasyonun varlığı değil, bu mekanizmala-

rın bütün canlı türlerinin tüm özelliklerinin oluşumuna se-

bebiyet verdiğidir. Bu yüzden ikinci önermede doğal selek-

siyonun ve mutasyonun varlığının değil, bu mekanizmalarla 

yepyeni özellikli canlıların oluştuğuna dair deliller verilebil-

seydi ancak üçüncü maddedeki sonuç önermesine ulaşılabi-

lirdi. Oysa Evrim Teorisi’nin anlatıldığı ders kitaplarında; bu 

mekanizmaların varlığı, Evrim Teorisi’nin gözlemsel delillere 

sahip olduğu gibi aktarılmaktadır.

Bu mantık yanlışını daha iyi anlamak için benzer bir yan-

lış kurgu oluşturmamız konunun daha iyi anlaşılmasına kat-

kıda bulunacaktır. “Ahmet 1.000 metre sıçradı” önermesini ele 

alalım ve bunu şu şekilde formüle ederek ispat etmeye çalış-

tığımızı düşünelim:

1.  Ahmet 1.000 metre yukarı sıçramayı sağlıklı ayaklar 

ve bir çift lastik ayakkabı ile becermiştir.

2.  Ahmet’in ayakları sağlıklıdır ve bir çift lastik ayakka-

bısı vardır.

3.  Demek ki Ahmet 1.000 metre yukarı sıçramıştır.

Bu formülasyondaki hatayı hemen görebiliriz. Birinci öner-

mede Ahmet’in iddia edilen zıplamayı gerçekleştirmede kul-

landığı araçlara dikkat çekilirken, ikinci maddede sadece bu 

araçların var olduğunun gösterilmesi, bu zıplamanın yapıldı-

ğının delili sayılmıştır. Oysa önemli olan bu araçların varlı-

ğının değil, Ahmet’in bu araçları kullanarak 1.000 metre yu-

karı sıçrayacak kapasiteye erişebileceğinin gösterilmesidir. 

Hayata dair sıradan bu tip bir olayda bu mantıksal yanlış ko-

layca fark edilebilmesine karşın, Evrim Teorisi’ni anlatan ki-

taplarda bu yanlışın, birçok kişi tarafından fark edilemediğine 

tanık olmaktayız. 

---