Eylül 2016 İstanbul/Türkiye
Yüklə 4,91 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Garip, fakir ve yetimlerin halini sorup gözetmesi
102 Geçmişten Geleceğe Hoca Ahmed Yesevî bulunduğunu hikmetlerinden anlamak hiç de zor değildir. Onlarda Hz. Mu- hammed tasavvuruyla ilgili şu konuları görmek mümkündür: a) Hz. Muhammed’in Hayatı Dîvân-ı Hikmet’in bir çeşit siyer türünde olan 36. Hikmetinde Hz. Muham- med’in hayat hikâyesine yeri verir. O’nun hayatını gayet yalın bir üslupla şöy- le özetler: Muhammed’in bilin zatı Arabtır Tarikatın yolu bütün edeptir. (…) Muhammed’i tarif eylesem kemine, Anasının adı bil Âmine: Babasının adı Abdullah’tır Anadan doğmadan ölmüştür. Muhammed’i dedesi korumuştur Çıplak açları yoklayandır. Dedesi biliniz Abdulmuttalib; Gönülde saklayınız iyi bilip. 8
ve şöyle anlatır: Bir gün geldi EbaBekr Selman ile Hakk Mustafa niyazını açtı Rahman ile Herkes gider bu dünyada üzüntü ile Elin olup Hakk’a vasıl olmak için Azrâil bir gün geldi ferman ile Fatıma selam verdi ikram ile Hakk Mustafa meşgul oldu iman ile Sıcak bedenden aziz canı vermek için 8 Ahmed Yesevî, Divân-ı Hikmet,s. 129, (Hikmet, 36). Geçmişten Geleceğe Hoca Ahmed Yesevî 103
Rasûl dedi “Sahabeler sessiz olun Ahirete yollandık siz açık bilin Oruç tutun, namaz kılın, zekat verin Cehennemden özünü azad eylemek için...” Pazartesi günûHakk Mustafa dünyayı bıraktı Hakk Teâlâ fermanına boynunu sundu İbn-i Abbas suyunu koydu, Ali yıkadı Cennet içinde hulle giysisini giymek için 9 Hoca Ahmed Yesevî hayatı ve vefatını böyle anlatmakla birlikte aslında Hz. Peygamber’in her şeyden önce var olduğuna ve yaratılmış olduğuna da inanır.
Hz. Peygamber’in nuruyla ilgili Divân-ı Hikmet’te şu beyitler bulunmaktadır. Ey dostlar bu sözü işitip şevkim arttı “Ümmet” dedi, iç ve dışım nura battı Nurunu salıp cemalini Hakk gösterdi Mustafa’ya matem tutup girdim ben işte 10 Allah nuru, Allah dostu o Mustafa Kimler için geldi Rasûl bildiniz mi? 11 Göklerdeki melekler yere indi Peygamberin nuru ile âlem doldu 12 Bu cihana Muhammed’in nuru doldu O nur ile iki cihan aydınlanır olmalı 13 Hak Teâlâ habibi, yâ Mustafa Muhammed, Dertliklerin tabibi, yâ Mustafa Muhammed. İzhar kıldı Adem’e, Adem’den ta Hatem’e, Nuru doldu âleme, yâ Mustafa Muhammed. 14 9 Ahmed Yesevî, Divân-ı Hikmet,s. 143, (Hikmet, 46). 10 Ahmed Yesevî, Divân-ı Hikmet,s. 81, (Hikmet, 8). 11 Ahmed Yesevî, Divân-ı Hikmet,s. 133, (Hikmet, 38). 12 Ahmed Yesevî, Divân-ı Hikmet,s. 143, (Hikmet, 46). 13 Ahmed Yesevî, Divân-ı Hikmet,s. 237, (Hikmet, 104). 14 Ahmed Yesevî, Divân-ı Hikmet,s. 406, (Hikmet, 205). 104 Geçmişten Geleceğe Hoca Ahmed Yesevî Bu beyitlerin bazısında onun Nûr-ı Muhammedî anlayışına sahip olduğu- nun izleri görülmektedir. b) Peygamberliğinin alameti olarak vahye muhatap olması Hoca Ahmed Yesevî hikmetlerinde peygamberliğinin alameti ve nişanesi olarak onun vahiy aldığını vahye muhatap olduğunu şu beyitlerde rastlamak- tayız.
Cebrâil vahiy getirdi Hak Rasûl’e Ayet geldi zikr edesin diye parça ve bütüne Hızır Babam koydu beni işte bu yola Ondan sonra derya olup taştım dostlar. 15 Rasûl’e vahiy geldi, başından tâcını aldı, Kalktı hizmetçilik yaptı dervişler sohbetinde. 16 Rasûl’un yaşları kırka varmıştır, Ki ondan sonra Allah’danvahy yetmiştir. 17 Şeriattan tarikattan beyan oldu HakikattanKur’ân sözü kelam oldu Bu cihana Muhammed’in nuru doldu O nur ile iki cihan aydınlanır olmalı. 18
Hoca Ahmed Yesevî eserinde Hz. Peygamber’i hayatını anlattıktan son- ra O’nu farklı kılan bazı üstün vasıflarına yer verir. Bunları şöyle zikretmek mümkündür 15 Ahmed Yesevî, Divân-ı Hikmet, s. 107, (Hikmet, 19). Aynı beyitler Fakr-nâme’de de yer almak- tadır. Bkz. Kemal Eraslan, “Yesevî’ninFakr-nâme’si”, İÜEFTDED, c. XXII, s. 76; Abdurrahman Güzel, Ahmed Yesevî’ninFakr-nâme’si Üzerine Bir İnceleme,s. 293. 16 Ahmed Yesevî, Divân-ı Hikmet, s. 216, (Hikmet, 92). 17 Ahmed Yesevî, Divân-ı Hikmet,s. 129, (Hikmet, 36). 18 Ahmed Yesevî, Divân-ı Hikmet, s. 237, (Hikmet, 104). Geçmişten Geleceğe Hoca Ahmed Yesevî 105
Garip, fakir ve yetimlerin halini sorup gözetmesi Dîvân-ı Hikmet’in 1. Hikmetinde şunları okuyoruz: Garip, fakir, yetimleri Rasûl sordu O gece Mirac’a çıkıp Hakk cemalini gördü Geri gelip indiğinde fakirlerin halini sordu Gariplerin izini arayıp indim ben işte. Ümmet olsan, gariplere uyar ol Âyet ve hadisi her kim dese, duyar ol Rızk, nasip her ne verse, tok gözlü ol Tok gözlü olup şevk şarabını içtim ben işte. Medine’ye Rasûl varıp oldu garip Gariplikte sıkıntı çekip oldu sevgili Cefa çekip Yaradan’a oldu yakın Garip olup menzillerden geçtim ben işte. Akıllı isen, gariplerin gönlünü avla Mustafa gibi ili gezip yetim ara Dünyaya tapan soysuzlardan yüzünü çevir Yüz çevirerek derya olup taştım ben işte. 19 36. Hikmette de şöyle dile getirir Rasûl önüne bir yetim gelmiştir Garip ve müptelâyım deyip söylemiştir. Rasûl dedi ona: “Ben de yetimim; Yetimlikte, gariplikte yetişmişim.” Muhammed dediler: “Her kim yetimdir, Biliniz, o benim has ümmetimdir.” Yetimi görseniz, incitmeyiniz; Garibi görseniz, dağ etmeyiniz. 19 Ahmed Yesevî, Divân-ı Hikmet, s. 63-64, (Hikmet, 1). Yüklə 4,91 Mb. Dostları ilə paylaş:
|