Əyyub Abasov
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Doqquzuncu fəsil
128 Hayk Araksini qabaqlayıb tutmaq üçün yan tərəfdən qaçdı. Surenin ayağı daşa ilişib yıxıldı, tez qalxıb, yenə qaçmağa başladı. Oğlundan xeyli uzaqlaşan ananın qabağını Daşkəsən qayalıqları kəsmişdi. Daha irəli getmək mümkün olmadığını dərk edirmiş kimi, Araksi dayandı. Birdən qəhqəhə çəkdi, dağlarda-daşlarda əks edən bu gülüş gecənin bağrını yaran fəryadı andırdı. Bir an sonra isə nəğmə səsi eşidildi: Saraldı gülüm, Uçdu bülbülüm, Mən niyə qaldım? Hardasan, ölüm?! Suren arxadan, Hayk isə yan tərəfdən Araksiyə çatmağa az qalmışdı. Araksi, hündür qaya başında qanadlarını açıb uçmağa hazırlaşan bir qartal kimi, qollarını havada gərərək, yellədə-yellədə qaçdı… Surenlə Hayk sıldırım qayanın kənarına çatanda, Araksi artıq uçurumun dibində idi. Doqquzuncu fəsil Aylar, günlər çayın mütəmadi axan dalğaları kimi, bir-birini qovub gedirdi. Bütün canlı və cansız varlığı isidən güllü-çiçəkli yay, indi öz yerini sərin və solğun payıza vermişdi. Dağlar sakit və məhzun bir görkəm almışdı. Obalar köçdükdən sonra yaylaqlar, yurdlar boş qalmış, çəmənlər qurumuş, zəmilərdə küləşdən başqa heç nə qalmamışdı… Lakin payızın da özünəməxsus lətafəti, gözəlliyi var. Hər hansı bir gözəl varlığı görüb dərk etmək, heç də ondan istifadə eləmək demək deyildir. Elə adamlar var ki, füsunkar dağların, yaylaqların, geniş çəmənlərin, barlı bağların təbii gözəlliyini hiss etmirlər, lakin ondan istifadə edirlər. Elə adamlar da var ki, bu gözəllikləri dərindən-dərinə duyur, lakin istifadə eləməyə imkanları olmur. Zəngəzurda fəsillərin yaratdığı rəngarəng gözəlliyə yalnız kənardan tamaşa edənlər çoxdu. Onlar nə yaylaq üzü görür, nə tarlalardan məhsul götürür, nə də bağlardan meyvə dərirdilər… Bayaqdan bəri Haykgildə söhbət edənlər elə bu haqda – ölkənin təbii sərvətlərinə yoxsul, ac kəndlinin necə sahib olacağı, onlardan necə istifadə edəcəyi haqda danışırdılar. Söz sözü gətirirdi. Bir neçə müddət ayrılıqdan sonra Comərdin, Şahmərdanın, Vahanın, Surenin, Qiyasın, Haykın yenidən görüşməsi nə qədər fərəhli bir haldı… Bakı partiya komitəsinin göstərişi ilə Həkəri-Bərgüşada inqilabi işdə işləmək üçün gəlmiş Comərd, Şahmərdan və Qiyas öz erməni dostlarını, kommunist yoldaşlarını tapmışdılar. Yenə hamısı bir cəbhədə, bir məqsəd uğrunda mübarizə etməli idilər. İndi onlar əvvəlkindən də yaxın olmalı, müsəlman və erməni kəndləri arasında sıx əlaqə yaratmalı idilər. 129 Comərdlə Şahmərdan Bakıdakı vəziyyətdən, fəhlələrin müsavat hökuməti əleyhinə çıxışlarından, Qızıl Ordu hissələrinin sürətlə irəliləməsindən, Həştərxanı və başqa yerləri ağ ordulardan, xarici müdaxiləçilərdən azad etmələrindən danışdılar. Vahan İravan səfərindən danışmağa başladı: - Mən İravandan bu gün səhər gəlmişəm. Yaxşı oldu ki, Comərd, Şahmərdan və Qiyas da bu gün burdadır… Bəli, mən yenə İravana həbs edilmiş yoldaşlarımızı – Sergeyi, Qurgeni və Mqonu azad etdirmək üçün getmişdim. Əfsus ki, bu dəfə də məqsədimə çatmadım. Onlardan heç bir xəbər tuta bilmədim. - Bəs Saakdan necə? - Onu çoxdan buraxıblar. İndi Şəkidə kəndxudadır, daşnaklara qulluq edir, - deyə Vahan Comərdə cavab verdi, - əlbəttə qorxaqlar, xainlər sıralarımızdan tez çıxsalar yaxşıdır. Ancaq mənim İravana gedib ordakı kommunist yoldaşlarla görüşməyim yerinə düşdü. RK(b)F Zaqafqaziya ölkə komitəsinin təşəbbüsü və rəhbərliyi ilə İravanda çağırılmış müşavirədə iştirak elədim. Müşavirədə Ermənistan kommunist təşkilatlarının məsul işçiləri, nümayəndələri iştirak edirdi. Müşavirə bir neçə məsələ həll elədi. Eyni zamanda, rəhbərlikedici mərkəz – RK(b)F Ermənistan komitəsini seçdi. Bundan sonra, şərait və vəziyyət yol versə, Ermənistan komitəsi ilə əlaqəmiz sıx olacaqdır. Biz sıralarımızı inqilab işinə sadiq olan yoldaşların hesabına artırmalıyıq. Kəndlilər arasında Şura hakimiyyəti uğrunda gedən mübarizəni daha da qızışdırmalıyıq. Erməni və müsəlman əhalisi arasında beynəlmiləlçilik hissini daha da yaymalıyıq. Daşnak və müsavat quruluşuna qarşı əməli fəaliyyətlə çıxmalıyıq. İndi vaxt belə tələb eləyir. - Doğrudur! Doğrudur! – deyə Comərd təsdiq etdi. Vahan davam elədi: - Yoldaşlar, təkcə Zəngəzurda deyil, Ermənistanın başqa yerlərində də tez- tez kəndli iğtişaşları baş verir. Kəndlilər daşnakların torpaq siyasətinin əleyhinə çıxırlar. Bundan əlavə, zəhmətkeşlər Ermənistanda ağalıq edən amerikanlara, ingilislərə qarşı da çıxış edirlər. Mən öyrənmişəm ki, amerikanların İravanda, Aleksandropolda açdıqları və rəhbərlik etdikləri emalatxanaların fəhlələri tətil elan etmişlər. Onların sözləri bu olmuşdur: «Ölkəmizdə ağalıq edən amerikanlar, ingilislər, tezliklə rədd olub gedin!» Oktyabrda Aleksandropol çapçılarının, dekabrda İravanın poçt-teleqraf işçilərinin böyük tətili olmuşdu. Biz də burada əl-ələ verib kəndlilərin mübarizəsini təşkil etməliyik və şüarlarımızdan da biri bu olmalıdır: «Rədd olsun ölkəmizə soxulmuş qəsbkarlar!» Hamı bir ağızdan dedi: - Doğrudur! Doğrudur! - Ancaq vaxtı gələndə düşmənlə döş-döşə durub ona zərbə endirmək üçün bizə silah lazımdır, - deyə Vahan sözünə davam etdi. – Bir-ikimizdə olan tapança ilə bir iş görmək olmaz. Tüfəng, patron almaq üçün də vəsaitimiz yoxdur. Olsa da, nə daşnaklardan silah ala bilərik, nə onların ağaları ingilis-amerikanlardan. Bəs onda biz nə etməliyik? – Vahan fikrə getdi. Yoldaşlarının hamısından yaşca kiçik və şux olan Hayk dedi: Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|