6
Keçmə şerindən, musiqisindən,
Könlümün sevgisi bu oylaqdadır.
Sevinməyə haqqım yoxdur dünyada
Çünki Qarabağım dar ayaqdadır.
I B Ö L M Ə
“Könlüm keçir Qarabağdan”...
...” ĠĢğal olunmuĢ bütün rayonlardan didərgin düĢmüĢ, indi
qaçqın
vəziyyətində,
köçkün
vəziyyətində
yaĢayan
vətəndaĢların problemləri bizim üçün və Ģəxsən mənim üçün
bir nömrəli problemdir”.
Heydər Əliyev,
ümumilli lider
Vətən bizim yaşadığımız kənddən, şəhərdən, qəsəbədən, rayondan
başlanır. Vətən onun gözəlliyinin şahidi olan atlaz çəmənlərdən, dibi
görünməyən yamyaşıl meşələrdən, durna gözlü bulaqlardan, coşqun
çaylardan, mavi göllərdən başlanır.
XX əsrin sonlarında da doğma yurdumuzun başından bir daha acı
küləklər əsdi. İllər boyu bizə sığınan nankör ermənilər rus hərb maşınına
arxalanaraq qısqırdılmış itlər kimi Azərbaycanı sınağa çəkdi. Belə bir
vaxtda yenə də yurdumuzun igid oğulları onun köməyinə gəldi. Bu savaş
Azərbaycana neçə-neçə qəhrəman bəxş etdi və tarix sübut etdi ki,
qəhrəman Azərbaycan oğulları həmişə Vətənə sadiqdirlər və onun yolunda
canlarını qurban verməyə hazırdırlar.
Azərbaycan xalqı zaman-zaman yadelli işğalçıların haqsız
hücumlarına məruz qalmışdır. Bu hücumlar zamanı başı müsibətlər çəkən
xalqın min bir zəhmətlə qazandığı var-dövlət əlindən alınmış, özü təhqir
edilmiş, öldürülmüş yurd-yuvalarından didərgin salınmışdır. Bütün
7
bunlarla yanaşı, ölkəmizin ərazisi zəbt edilmiş, torpaqlarımız düşmən
tapdağında qalmış, milyonlarla soydaşımız zorla dədə-baba torpaqlarından
qovulmuş, evsiz-eşiksiz qalmışlar. Təkcə bir faktı qeyd etmək kifayətdir
ki, Qafqaza, xüsusilə də Azərbaycana sürgün edilən ermənilər təxminən
bir əsr ərzində yaşadıqları əraziləri dəfələrlə böyütmüş, arzularını dədə-
baba yurdlarımızı işğal etməklə gerçəkləşdirmişlər. Bu işğalın izini itirmək
üçün dəridən-qabıqdan çıxanların üzdəniraq siyasəti nəticəsində erməni
təbliğatının gücünü hiss edən xalqımız öz səsinin eşidilməsinə,
Azərbaycan həqiqətlərinin dünyaya çatdırılmasına səfərbər olmuşdur.
1988-ci ildən başlayan və bu gün də davam edən müharibədə
erməni işğalçıları soydaşlarımıza qarşı olmazın vəhşiliklər törətmiş, on
minlərlə azəri türkünü işgəncələrlə qətlə yetirmişlər. Bu baxımdan
Azərbaycan xalqı Xocalı faciəsini heç vaxt unutmayacaq. Türkün
düşməninə çevrilən ermənilərin terror təşkilatları “ASALA” və
“Daşnaqsütün” adı altında insanlığa yaraşmayan vəhşiliklər törətmişlər.
Azərbaycan xalqı özünün müstəqilliyini elan edən gündən başı müsibətlər
çəkməkdədir. Bunu dünyanın aparıcı dövlətləri də çox yaxşı bilir və artıq
erməni məkrinin üstü açılmaqdadır. Belə ki, Sovetlər Birliyinin
süqutundan sonra erməni təcavüzünə məruz qalmağa başlayan Azərbaycan
Respublikası daxildən parçalanmaq təhlükəsi ilə rastlaşdığı bir zamanda
ulu öndərimiz Heydər Əliyev Azərbaycana qayıtdı. Qayıdışı ilə həm
daxili, həm də xarici müdaxiləçilərlə mübarizəyə qalxan Heydər Əliyev
qısa zamanda sabitliyə və atəşkəsə nail oldu. Xalqımızı gələcək
təhlükələrdən xilas edən Heydər Əliyev özünün uzaqgörənliyi sayəsində
dünyanın nəhəng dövlətlərinə sübut etdi ki, Azərbaycan bir neçə əsrdir ki,
erməni işğalına məruz qalır və bu xalqın haqq səsi eşidilməz olur. Siyasi
və iqtisadi əlaqələr fonunda Azərbaycan gerçəklərini məharətlə dünyaya
çatdıran ulu öndərimiz Heydər Əliyev 31 mart tarixini Azərbaycanlıların
Soyqırımı Günü, zaman-zaman parçalanıb, yer üzünə səpələnmiş azəri
türklərinin əbədi birliyinə nail olmaq üçün 31 dekabrı Dünya
Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi Günü elan etdi.
8
Xocalı soyqırımı haqqındakı gerçəkliklər, erməni vandalizminin
təzahürlərinin görüntüsü, xalqımıza qarşı edilən haqsızlıqların dünyanın
əksər dövlətləri tərəfindən birmənalı şəkildə qəbul edilməsi böyük
nailiyyətdir və Heydər Əliyev bu işin öhdəsindən layiqincə gəldi, Xocalı
soyqırımına dövlət səviyyəsində siyasi qiymət verilməsinə nail oldu.
Qeyd edək ki, ötən əsrin əvvəllərindən üzü bəri müxtəlif vaxtlarda
ermənilər yeni iftiralarla türk xalqını hədəf seçmiş, başına min bir müsibət
açmış və soyqırım törətmişdir. Bu baxımdan tarixin ən yadda qalan çağları
kimi 1900, 1905-1907, 1918, 1948-1956 və 1988-1990-cı illəri xatırlamaq
kifayətdir.
II BÖLMƏ
ĠĢgal olunmuĢ rayonlar haqqında ümumi məlumat
Qarabağ torpağı Azərbaycan mədəniyyətinin ilk və ulu
beşiklərindən biridir. Bu ərazi Natəvanın, Vaqifin, Zakirin, Əbdürrəhim
bəy
Haqverdiyevin,
Üzeyirin,
Bülbülün,
Xan
Şuşinskinin,
Qaryağdıoğlunun
vətənidir. Qarabağ
aranlı-dağlı
bir
diyardır.
Günçıxandan-günbatana düzəngahlardan dağlara doğru gedəndə uzun
müddət üfüqlərin düzlüyü adamı heyrətə salır. Bu düzlüyü kəndlərin,
qocaman qovaqların yollar boyu uzanan sıraları pozur. Qarabağın bütün
yolları adamı Şuşaya, Cıdır düzünə aparır.
İyirmi beş ildən artıqdır ki, Azərbaycanın taxt-tacı olan Qarabağ
torpağı, onun ürəyi olan Şuşa və s. düşmən tapdağı altındadır...
Tarixin qanlı-qadalı səhifələrini vərəqlədikcə düşmənin məkrli siyasəti
ilə yanaşı, xalqımızın torpağa, Vətənə məhəbbətini, bu yolda ölümün
gözünə dik baxdığını, qorxmazlığını və cəsarətini də görürük. Belə olan
təqdirdə Ali Baş Komandan cənab İlham Əliyevin söylədiyi kimi, bir qarış
torpağımızın da düşmən əsarətində qalmasına imkan verməyəcəyik.